Ciemieniucha to dolegliwość, która dotyka wiele niemowląt. Jest to rodzaj łagodnego łojotokowego zapalenia skóry, które pojawia się na owłosionej skórze głowy – w okolicy ciemiączka, niekiedy na brwiach, na czole, czy za uszami. Z wyglądu przypomina tłuste, żółte, łuszczące się płatki. Jest efektem nadmiernego wydzielania łoju, który zasycha na skórze i łączy się ze złuszczającym się naskórkiem.

Objawy ciemieniuchy

Zanim jednak dostrzeżemy na głowie dziecka właściwe żółtawe łuski, na szczycie główki w okolicy ciemiączka tworzy się białawy nalot, niekiedy przypominający łupież. Dopiero z czasem przybiera postać żółtawych łusek, które stają się grubsze. W nasilonej odmianie powstaje żółtawa skorupka, która pokrywa prawie całą owłosioną skórę głowy. Dziecko nie odczuwa z tego powodu ani bólu, ani swędzenia. Ciemieniucha nie jest zakaźna, nie jest też wynikiem braku higieny czy reakcji alergicznej.

Przyczyny ciemieniuchy

Ciemieniucha pojawia się zwykle w pierwszych tygodniach życia dziecka. Dokładnych przyczyn jej powstawania nie znamy, są jednak pewne przypuszczenia. Prawdopodobnie za ciemieniuchę odpowiadają hormony matki oraz nadmierne wydzielanie łoju. Matka przez cały okres ciąży przekazuje dziecku hormony, które krążą w organizmie dziecka jeszcze długo po urodzeniu. To one pobudzają wydzielanie łoju, który łącząc się z fragmentami złuszczającego się naskórka, tworzy żółte łuski.

Ciemieniucha ustępuje zazwyczaj w ciągu kilku tygodni lub kilku miesięcy. Jest to związane z normalizacją pracy gruczołów łojowych. W przypadkach o łagodnym nasileniu nie wymaga leczenia, jednak w większości zaleca się odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne, które pomogą uporać się z nieestetycznymi łuskami.

Leczenie ciemieniuchy

Na zabiegi pielęgnacyjne składają się głównie 3 etapy:

• natłuszczanie skóry głowy w celu rozmiękczenia łusek
• mycie skóry głowy
• usuwanie łusek

Do natłuszczania skóry stosuje się różne preparaty. Od najprostszych olejków, oliwek dla dzieci, po wieloskładnikowe kremy, szampony czy żele. Takie produkty utrzymuje się na skórze głowy od 30 min do nawet kilku godzin. Po tym czasie należy zmyć preparat z główki delikatnym szamponem dla dzieci. Na koniec delikatne wyczesuje się łuski (pod włos) miękką szczotką lub specjalnym grzebykiem. Jeśli dziecko ma mało włosów lub nie są one zbyt gęste to można ścierać ciemieniuchę pieluszką tetrową. Wszystko robimy bardzo delikatnie, aby nie powstały rany na skórze. Zabieg taki należy trzeba powtarzać, aż do ustąpienia objawów. Jeśli po upływie 2 tygodni nie widać poprawy, należy skonsultować się z pediatrą celem zastosowania indywidualnej terapii. Co ważne, nie należy usuwać łusek „na sucho” – nie wolno np. zdrapywać ich paznokciami czy zrywać palcami i usuwać opornych fragmentów, gdyż można uszkodzić delikatną skórę dziecka.

Czytaj więcej: Atopowe zapalenie skóry u dzieci

Profilaktyka ciemieniuchy

Czy istnieje profilaktyka ciemieniuchy? Częściowo tak. Nie należy przegrzewać dziecka, gdyż pot sprzyja powstawaniu i nasilaniu ciemieniuchy. Dodatkowo należy zwracać uwagę na materiał z jakiego wykonane jest nakrycie głowy. Najlepszym rozwiązaniem są bawełniane czapeczki, które pozwalają skórze głowy oddychać.

Przegląd preparatów na ciemieniuchę

W aptece dostępnych jest wiele środków wspomagających walkę z dolegliwością. Od zwykłych olejków, po wieloskładnikowe preparaty zawierające substancje natłuszczające oraz wyciągi z roślin, które hamują nadmierne wydzielanie łoju, zwłaszcza przy nasilonych już objawach. Do walki z ciemieniuchą możemy użyć:

• Oliwek

Bambino Oliwka

Składniki: Glycine Soja Oil, Paraffinum Liquidum, Parfum, Ethyl Linoleate, Etyl Oleate, Ethyl Linolenate, Tocopheryl, Propylene Glycol, BHA, Propyl Gallate, Citric Acid

Formuła oliwki w opiera się 89% na wysokogatunkowym oleju roślinnym. Dzięki składnikom aktywnym skutecznie nawilża i natłuszcza skórę oraz chroni ją przed utratą wody, przesuszeniem i podrażnieniami. Wspiera regenerację naskórka i dba o nawilżenie skóry dziecka.

• Olejków

Skarb Matki Olejuszka, olejek na ciemieniuchę

Składniki: Helianthus Annuus Seed Oil, Paraffinum Liquidum, Caprylic/Capric Triglyceride, Octyldodecanol, Beeswax, Betula Alba Leaf Extract, Tilia Vulgaris Flower Extract, Dimethicone Copolyol, Carthamus Tinctorius Seed Oil.

Olejek zawiera preparaty roślinne (olejek z krokosza, ekstrakt z liści brzozy i ekstrakt z kwiatu lipy), które poprzez zawarte związki czynne wpływają hamująco na wydzielanie łoju przez gruczoły łojowe i mają działanie łagodzące. Odpowiednio dobrany skład substancji natłuszczających, takich jak olej słonecznikowy i olej wazelinowy, przyspiesza odwarstwianie łusek i ich usuwanie szczoteczką.

Ziajka, kremowy olejek myjący na ciemieniuchę

Składniki: Aqua, Helianthus Annuus Seed Oil, Sodium Sarcosinate, Disodium Laureth Sulfosuccinate, Glycerin, Macadamia Ternifolia Seed Oil, Gossypium Herbaceum Seed Oil, Squalane, Ethyl Linoleate, Ethyl Oleate, Ethyl Linolenate, Tocopheryl Acetate, Carbomer, PEG-8, Tocopherol, Ascorbyl Palmitate, Ascorbic Acid, Citric Acid, Sodium Benzoate, DMDM Hydantoin, Parfum, Sodium Hydroxide

Olejek delikatnie natłuszcza i łagodnie myje, zapobiega przesuszaniu się naskórka oraz redukuje szorstkość, suchość i nadmierne łuszczenie. Ponadto przynosi ulgę podrażnionej skórze, zapewniając efekt miękkiej i gładkiej skóry.

Mediderm Baby, olejek na ciemieniuchę dla niemowląt

Składniki: Prunus Amygdalus Dulcis Oil, Helianthus Annuus Seed Oil, Squalane, Tocopheryl Acetate.

Dzięki zawartości naturalnych składników olejek nawilża, natłuszcza i odżywia delikatną, wrażliwą skórę głowy dziecka, dzięki czemu ułatwia odwarstwianie się i usuwanie łusek.  Zawarty w nim skwalen zapewnia skórze miękkość i elastyczność oraz prawidłowe nawodnienie.

• Płynów

Linomag, płyn na ciemieniuchę dla niemowląt

Składniki: Prunus Amygdalus Dulcis Oil, Linum Usitatissimum Seed Oil, Squalane, Ricinus Communis Seed Oil, Simmondsia Chinensis Seed Oil, Tocopheryl Acetate

Preparat zawiera mieszankę odpowiednio dobranych olejów naturalnych. Płyn na ciemieniuchę łagodzi objawy łojotokowego zapalenia skóry w obrębie skóry głowy dziecka. Zmiękcza naskórek, ułatwiając usunięcie zrogowaciałych łusek. Reguluje pracę gruczołów łojowych. Chroni przed powstawaniem nowych zmian skórnych.

• Szamponów

Mustela Bebe Enfant, szampon w piance na ciemieniuchę dla niemowląt

Składniki: Aqua, Coco-glucoside, Disodium Cocoyl Glutamate, Glyceryl Caprylate, Citric Acid, Tetrasodium Glutamate Diacetate, Climbazole, Sodium Cocoyl Glutamate, Parfum, Salicylic Acid, Sodium Hydroxide, Sorbic Acid, Persea Gratissima Fruit Extract.

Szampon w piance dla niemowląt Mustela Bebe-Enfant idealnie sprawdzi się do codziennej pielęgnacji, jak również w celu zapobiegania i usuwania łusek ciemieniuchy. Pomaga delikatnie usunąć łuski ciemieniuchy oraz zapobiegać jej nawrotom.

• Kremów

Mustela Bebe-Enfant, krem na ciemieniuchę od dnia narodzin

Składniki: Aqua, Hydrogenated Polydecene, Propanediol Dicaprylate, Glycerin, Di-c12-13 Alkyl Malate, Potassium Cetyl Phosphate, Cetyl Alcohol, Butyl Avocadate, Borago Officinalis Seed Oil, Capryloyl Glycine, Sclerotium Gum, 1,2-hexanediol, Aloe Barbadensis Leaf Juice Powder, Caprylyl Glycol, Sodium Benzoate, Xanthan Gum, Sodium Hydroxide, Propyl Gallate.

Krem usuwa ciemieniuchę i redukuje nadmierne wydzielanie sebum, dzięki czemu zapobiega jej nawrotom. Odpowiednio nawilża oraz koi delikatną skórę dziecka. Redukuje świąd i uczucie dyskomfortu.

• Aerozoli/spray’ów

Dermicin, aerozol na ciemieniuchę

Składniki: Borago officinalis Seed Oil, Squalane,Tocopheryl Acetate, Helianthus annuus Seed Oil, Rosmarinus officinalis Leaf Extract.

Aerozol zapewnia kompleksowe postępowanie terapeutyczne i pielęgnacyjne w leczeniu ciemieniuchy (niemowlęcego łojotokowego zapalenia skóry). Serum Dermicin wchłania się w skórę i zmiękcza łuski, przywraca funkcje ochronne skóry.

BabyCap, spray na ciemieniuchę

Składniki: Olea Europeae Fruit Oil, Squalane, Tocopheryl Acetate

Składniki produktu działają bezpośrednio na przyczyny ciemieniuchy. Przyspieszają eliminowanie ciemieniuchy zmiękczając naskórek, łagodzą podrażnienia odbudowując barierę hydrolipidową skóry oraz regenerują i przyspieszają proces odnowy skóry.

• Żeli

Emolium Dermocare, zmiękczający żel na ciemieniuchę

Składniki: Aqua, Panthenol, Glycerin, Methylpropanediol, Betaine, Inulin, Hydroxyethylcellulose, Lactobionic Acid, Alpha-Glucan Oligosaccharide, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Sodium Hyaluronate, Allantoin, Disodium EDTA, Sodium Hydroxide, Pantolactone, Sodium Nitrate. 

Produkt zwalcza ciemieniuchę poprzez nawilżanie, zmiękczanie i usuwanie łuski. Jednocześnie przywraca równowagę skóry, łagodząc podrażnienia, stymulując regenerację i regulując florę bakteryjną.