Czym jest katar sienny?

Alergiczny nieżyt nosa, znany potocznie jako katar sienny, to sezonowe (alergiczne) zapalenie błony śluzowej nosa wywołane reakcją igE-zależną. Organizm pod wpływem alergenu np. pyłku roślin, uwalnia histaminę przez mastocyty i bazofile. Katar sienny występuje przeważnie od lutego do sierpnia (okres kwitnienia roślin) u niemowląt, dzieci i dorosłych, często u pacjentów cierpiących na astmę [1].

Jakie ma objawy?

• świąd i zatkanie nosa (jedno lub dwustronne);
• obfita wodnista wydzielina;
• spływająca po tylnej ścianie gardła wydzielina z nosa;
• seryjne kichanie;
• osłabienie węchu;
• ból głowy i problemy z koncentracją;
• zmęczenie;
• czasami towarzyszy astmie lub alergicznemu zapaleniu spojówek [2].

Jak wygląda leczenie kataru siennego?

Celem leczenia jest redukcja dokuczliwych objawów alergicznych, tak aby pacjent mógł normalnie funkcjonować, oraz by uniknąć progresji choroby. Niewłaściwe leczenie lub jego brak, może doprowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej (2-3 razy zwiększone ryzyko).

W leczeniu stosuje się:

• diagnostykę (skórne punktowe testy alergiczne np. test Alex czy test ISAC), aby znaleźć alergeny wywołujące alergiczny nieżyt nosa, często zaleca się również wykonanie testów w kierunku wykluczenia astmy (schorzenia często występują obok siebie);
• usunięcie polipów lub nieprawidłowości anatomicznych pogarszających drożność nosa;
• wyeliminowanie lub ograniczenie z otoczenia alergenów, przeprowadzenie zabiegu odczulania;
• częste płukanie nosa (np. Irigasin lub Zatoxin Rinse) i przemywanie oczu (np. Amidrop lub Gilbert 0.9% NaCl) w okresie zwiększonego pylenia roślin;
• leczenie objawowe za pomocą preparatów przeciwhistaminowych np. Cirrus Duo albo donosowych kortykosteroidów np. Nasometin Control czy Momester Nasal [3].

Przeziębienie 

Zapalenie błony śluzowej gardła, nosa i krtani jest potocznie zwane chorobą przeziębieniową lub przeziębieniem. Jest to wirusowa choroba zakaźna (może je powodować ponad 200 różnych wirusów) obejmująca górne drogi oddechowe, w szczególności nasilone są objawy występujące w obrębie nosa [4].

Jakie ma objawy?

• nieżyt nosa (kolor plwociny może być przezroczysty, żółty lub zielony);
• kaszel i ból gardła;
• gorączka lub stan podgorączkowy;
• rzadziej ból mięśni, głowy, zmęczenie czy utrata apetytu;
• objawy są znacznie mniej nasilone niż np. w przypadku grypy (najczęściej ustępują w ciągu 7 dni).

Jak wygląda leczenie?

• Nie udowodniono, aby obecnie dostępne preparaty, skracały czas trwania przeziębienia.
• Leczenie jest objawowe i polega na łagodzeniu objawów i poprawie samopoczucia chorego.
• W zależności od objawów stosowane są krople do nosa np. Otrivin, Sudafed, pastylki do gardła np. Fiorda, Cholinex, spraye do gardła np. Gardlox, Neo-angin, tabletki lub proszki do sporządzania zawiesin np. Theraflu, Gripex.
• Należy pamiętać, że antybiotyki nie są skuteczne w przypadku zakażeń wirusowych, a ich nadużywanie powoduje powstawanie opornych szczepów bakterii.

Jakie są różnice pomiędzy alergią a przeziębieniem?

Czy katar sienny jest chorobą zakaźną? 

Katar sienny jak wcześniej wspomniano, jest dolegliwością wywołaną przez alergeny. W jego przebiegu dochodzi do uwolnienia w organizmie mediatorów reakcji alergicznej. Mediatory alergii są naturalnie występującymi cząsteczkami u każdej osoby, a same alergeny to substancje, które są nieszkodliwe i naturalnie występujące w otoczeniu. To reakcja alergiczna jest nieprawidłową reakcją nadwrażliwości organizmu. Wobec tego nie ma możliwości zarażenia się alergią od alergika.

Choroby zakaźne charakteryzują się tym, że wywołuje je patogen chorobotwórczy, czyli wirus, bakteria, grzyb, pierwotniak. Po wniknięciu do organizmu wywołują chorobę, namnażają się i w nowej formie przedostają się do kolejnego organizmu. Alergik nie jest w stanie przekazać alergenów dla kolejnej osoby, a same alergeny nie bytują w organizmie człowieka.

Alergia ma złożone podłoże, jedną z przyczyn jej występowania może być dziedziczenie po rodzicu. W związku z tym jedyne czego możemy się obawiać to przekazanie skłonności do alergii dla potomstwa.

Podsumowanie

Katar sienny od “zwykłego” kataru, który jest objawem przeziębienia lub innej choroby infekcyjnej, najprościej rozróżnić poprzez czas ich trwania. Zwykły katar rozwija się powoli i ustępuje samoistnie po kilku dniach. Z kolei katar alergiczny pojawia się nagle, pod wpływem alergenu. Jednakże, jak to zrobić od razu po pojawieniu się objawów?

Katarowi siennemu najczęściej towarzyszy łzawienie i zaczerwienienie oczu, intensywne kichanie oraz swędzenie w nosie, a wydzielina z nosa jest wodnista. Z kolei katar w przebiegu przeziębienia najczęściej przebiega z lekką gorączką lub stanem podgorączkowym, rzadko występuje łzawienie i zaczerwienienie oczu, a wydzielina z nosa jest gęstsza. Najważniejszym czynnikiem rozróżniającym jest jednak alergen. Jeśli katar zaostrza się pod wpływem jakiegoś czynnika, np. pod wpływem wyjścia na zewnątrz podczas okresu pylenia roślin, bez wątpienia mamy do czynienia z katarem siennym [1].