Pieczenie przy oddawaniu moczu oraz ból i stan zapalny prącia może być objawem stulejki. Czym jest, czy dotyczy tylko dorosłych mężczyzn? Kiedy należy udać się do lekarza?

Co to jest stulejka?

Stulejka (łac. phimosis) to zwężenie ujścia napletka uniemożliwiające lub mocno utrudniające, zsunięcie napletka w dół penisa, zarówno we wzwodzie, jak i w stanie spoczynku. W niektórych przypadkach stulejki napletek może być opuszczony do rowka zażołędnego, ale zwężenia powodują silny ucisk i ból podczas stosunku. Stulejka najczęściej powstaje jako skutek przebytych i często bagatelizowany stanów zapalnych napletka. Powstają wtedy blizny lub zwłóknienia tkanki uniemożliwiające odsłonięcie żołędzi członka. Może również powstać na skutek urazów prącia lub być obecna od urodzenia [1].

Problem pogłębia się wraz z zaniedbaniem higieny. Jest to błędne koło, ponieważ mężczyźni ze względu na towarzyszący ból nie myją penisa w sposób prawidłowy. Sprzyja to powstawaniu kolejnych stanów zapalnych pod napletkiem, powodując obrzęk. Siłowe ściąganie napletka z kolei prowadzi do pęknięć, które po zagojeniu tworzą blizny. To jeszcze bardziej utrudnia ruchomość napletka i pogłębia problem [2].

Po co potrzebny jest napletek?

Napletek jest częścią zewnętrznych narządów płciowych. Przyjmuje on postać rękawa skórnego pokrywającego żołądź prącia. Żołądź prącia ma bardzo delikatną oraz cienką skórę i otacza zewnętrzne ujście cewki moczowej. Napletek z kolei chroni wędzidełko, ujście cewki i żołądź przed uszkodzeniami. Pomaga również utrzymać wilgotne środowisko. W normalnych warunkach zsuwa się podczas wzwodu [2].

Jakie są powikłania nieleczonej stulejki?

Pod napletkiem zbiera się i zalega mocz, nabłonek, łój, nasienie oraz bakterie. Wywołuje to m.in.:

• miejscowe stany zapalne;
• nawracająca zakażenia dróg oddechowych;
• może to doprowadzić do uszkodzenia, a nawet niewydolności nerek;
• infekcje nasienia;
• niepłodności;
• raka prącia;
• kontakty seksualne mogą powodować nawracające stany zapalne dróg moczowych u partnerek oraz zwiększać szansę zachorowania na nowotwory szyjki macicy [1,3].

Szkarlatyna — dla kogo jest groźna?

Profilaktyka powstawania stulejki

• od pierwszych dni życia chłopca należy myć jego prącie wodą z dodatkiem delikatnego emolientu np. Emolium czy Oilatum;
• u kilkumiesięcznych chłopców można delikatnie do pierwszego oporu odciągać napletek podczas kąpieli;
• jeżeli napletek delikatnie się odkleja po kąpieli, zaleca się natłuścić go maścią lub kremem np. Linomag czy Bepanthen Baby;
• napletek po jego umyciu należy bezwzględnie ściągnąć z powrotem na żołądź prącia;
• nie należy od razu panikować, jeżeli napletek się nie odkleja;
• zdarza się, że da się go ściągnąć dopiero u kilkuletnich chłopców;
• w przypadku wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem pediatrą;
• może on przepisać maść sterydową np. Beloderm, który powinien uelastycznić napletek;
• dorośli mężczyźni powinni dbać o higienę, odciągać napletek i myć przestrzeń,  gdzie odkłada się bród;
• po każdym myciu należy naciągnąć napletek na żołądź prącia;
• nie należy się wstydzić wizyty u urologa i w razie jakichkolwiek wątpliwości umówić się na wizytę [3].

Jak leczyć stulejkę?

Czy maści na stulejkę są skuteczne?

Nieoperacyjne leczenie stulejki można zastosować u niewielkiej liczby pacjentów. Metoda to dotyczy najczęściej dzieci z niewielką stulejką. W leczeniu stulejki stosuje się maści sterydowe zawierające glikokortykosteroidy np. betametazon (Beloderm) i klobetazol (Dermovate). Maści te są dostępne wyłącznie z przepisu lekarza. Czasami stosuje się maści o złożonych składzie posiadające poza glikokortykosteroidami również antybiotyk np. połączenie betametazonu z siarczanem gentamycyny (Bedicort G). Połączenie tych dwóch składników sprawia, że leki te działają przeciwzapalnie, przeciwświądowo i przeciwbakteryjnie.

Leczenie miejscowe za pomocą maści sterydowych trwa zazwyczaj od 6 do 12 tygodni. Skuteczność maści w leczeniu łagodnej stulejki jest wysoka. W 80% przypadków daje pozytywne efekty. Jednak nie gwarantuje braku nawrotu.

Na czym polega operacyjne leczenie stulejki?

Jedynym skutecznym sposobem leczenia stulejki jest obrzezanie (skrócenie napletka). U dzieci zabieg ten przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, a u dorosłych w znieczuleniu miejscowym. Zabieg trwa od pół godziny do 45 minut, a rana goi się średnio od 2 do 4 tygodni. Jest to zabieg jednodniowy, pacjent wychodzi tego samego dnia do domu. Po zagojeniu dorosły mężczyzna może podejmować normalne stosunki seksualne (zaleca się wstrzemięźliwość przez cztery tygodnie od zabiegu). Obrzezanie nie powoduje zmniejszenia odczuwania przyjemności seksualnych. Wręcz przeciwnie, wielu pacjentów cierpiących na stulejkę, po zabiegu czerpie wiele więcej przyjemności z seksu niż przed zabiegiem [1].

Czy po zabiegu stulejka może powrócić?

Po wykonaniu zabiegu obrzezania stulejka nie powróci. Związane jest to po prostu z faktem, że nie ma już napletka. Niestety, jeżeli rana nie goiła się prawidłowo, pacjent nie stawiał się na wizytach kontrolnych i nie dbał o higienę, problem może powrócić. Wtedy znowu wymagana będzie interwencja chirurgiczna [2].