Czym jest astma?

Astma jest chorobą, która polega na przewlekłe występującym zapaleniu w drogach oddechowych. Najostrzejsze zapalenie toczy się w obrębie oskrzeli. W związku z tym objawy astmy wiążą się z rozwijającym się zapaleniem w tym obszarze. Obejmują one:

• duszność
• świszczący oddech, który świadczy o zwężeniu dróg oddechowych
• kaszel
• uczucie ucisku w klatce piersiowej

Astma to nieuleczalna choroba przewlekła. Objawy występują napadowo w zależności od jej zaostrzenia. Ich częstotliwość w kontrolowanej astmie może wynosić nawet mniej niż 3 razy w tygodniu [1]. Zobacz też: Astma oskrzelowa — objawy i leczenie

Czy przeziębienie może zaostrzyć astmę?

Istnieje wiele czynników, które mogą powodować zaostrzenie astmy oraz wywołać jej napad. U alergików może to być kontakt z alergenem, ale też stres, zanieczyszczenie powietrza, dym papierosowy oraz inne czynniki drażniące takie jak na przykład silne detergenty. Jednym z czynników powodujących zaostrzenia występowania objawów to infekcja dróg oddechowych. W przebiegu przeziębienia dochodzi do zmian zapalnych podobnych do tych występujących w przebiegu astmy. W związku z tym nawet w trakcie zażywania leków kontrolujących napady astmy może dojść do ich wywołania z powodu rozwijającej się infekcji [1,2].

Jak leczyć przeziębienie u astmatyka?

Przede wszystkim należy trzymać się leczenia podstawowego stosowanego w celu kontroli astmy. W razie występowania duszności powinno się podać lek rozkurczający oskrzela o szybkim działaniu. Najczęściej w tym celu wykorzystuje się wziewy zawierające β2-mimetyki takie jak salbutamol (Aspulmo, Sabumalin, Ventolin) czy fenoterol (Berotec N). Pacjenci posiadający uczulenie na powyższe preparaty, lub z innych powodów nie mogą ich zażywać, powinni zastosować wziewny bromek ipratropium (Atrodil, Atrovent N).

Jeśli chodzi o leki bez recepty łagodzące objawy przeziębienia, należy unikać niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), ponieważ są jednym z czynników powodujących zaostrzenia astmy. Należy wystrzegać się takich substancji jak: ibuprofen (Ibuprom, Nurofen), kwas acetylosalicylowy (Aspirin, Aspirin C, Polopiryna), flurbiprofen (Strepsils Intensive, Inovox Ultra, Polopiryna Gardło). Warto zwrócić uwagę na skład preparatów złożonych w saszetkach, gdzie łatwo przeoczyć składnik będący niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym.

Czytaj więcej: Astma aspirynowa a leki przeciwbólowe

Preparaty, których astmatyk powinien się wystrzegać to na przykład Aspirin Complex Zatoki, Polopiryna Max Hot (zawierają kwas acetylosalicylowy przeciwwskazany w astmie oskrzelowej). Przykładowe preparaty bezpieczne dla astmatyków to: Gripex Hot, Febrisan, Fervex.

W przypadku mocnego nasilenia duszności, pomimo zastosowania leków, pacjent powinien niezwłocznie zadzwonić po pogotowie [3,4,5,6,7].

Co zastosować na katar u astmatyka? 

Częstą dolegliwością w przypadku przeziębienia jest katar. Poprzez zablokowanie przepływu powietrza przez nos i zatoki może on utrudniać oddychanie. Osoby chore na astmę mogą zastosować spray z oksy- lub ksylometazoliną (Otrivin, Sudafed Xylospray, Xedine, Xylogel). Należy jednak pamiętać, że są to leki stosowanie wyłącznie doraźnie przez 5 dni, następnie może dojść do uzależnienia od preparatu. Jeśli katar trwa dłużej niż 5 dni można zastosować steryd donosowy (Nasometin Control, Pronasal). Jednak należy pamiętać, że jest to przeciwwskazane kiedy stosujemy doustne sterydy. Są one często stosowane w przypadku zaostrzeń astmy. Stosowanie sterydu donosowego zawsze warto skonsultować z lekarzem, lub farmaceutą. Można także zastosować pseudoefedrynę doustnie, znajdziemy ją w preparatach takich jak: Sudafed, Apselan. Uwaga na preparaty na zatoki zawierające oprócz pseudoefedryny ibuprofen (Apselan Plus, Ibuprom Zatoki, Metafen Zatoki), jest on przeciwwskazany w astmie [8,9,10].

Co stosować na kaszel u astmatyka? 

W przypadku pojawienia się kaszlu, można sięgnąć przede wszystkim w mokrym kaszlu po ampułki do inhalacji zawierające hipertoniczną sól NaCl. Pozwoli to upłynnić wydzielinę i łatwiej ją usunąć. Jeśli inhalację nie wystarczą, można zastosować preparaty na bazie bluszczu (Hederasal, Hedelix). Bluszcz upłynnia wydzielinę, rozszerza oskrzela, dzięki czemu ułatwi oddychanie i wykrztuszanie zalegającej wydzieliny.

Przeciwwskazane są preparaty zawierające acetylocysteinę (ACC), ambroksol (Ambroksol, Deflegmin, Mucosolvan), bromoheksynę (Flegamina). Wszystkie powyższe preparaty mogą powodować skurcz oskrzeli, co spowoduje pogorszenie stanu każdego astmatyka.

W kaszlu suchym nie powinno się stosować preparatów z kodeiną (Thiocodin) oraz dekstrometorfanem (Acodin), one również powodują skurcz oskrzeli. Osoba chora na astmę może sięgnąć po preparaty nawilżające gardło takie jak syrop prawoślazowy [11,12,13,14,15,16]

Najlepszym lekarstwem jest profilaktyka

Pacjenci chorujący na astmę są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu chorób układu oddechowego, przede wszystkim grypy. W związku z tym zalecane są szczepienia profilaktyczne przeciw wirusom grypy. Takie szczepienie należy wykonać na początku sezonu jesiennego co roku. Warto też zadbać o odporność suplementując preparaty zawierające kwasy OMEGA-3, witaminę D czy cynk.