Czym są więzadła stawu kolanowego?

W kolanie znajduje się kilka więzadeł, są to odpowiednio więzadło krzyżowe przednie, więzadło krzyżowe tylne, więzadło poboczne strzałkowe, więzadło poboczne przyśrodkowe piszczelowe i więzadło rzepki. Są to składniki tkanki łącznej, które wspierają stawy i kości w ich właściwym ułożeniu wobec siebie. Ze względu na pełnioną funkcję, więzadła są podatne na kontuzje, co jest w szczególności nasilone w przypadku więzadeł w kolanie, ponieważ muszą one ustabilizować jego ruch w wielu płaszczyznach [1].

Jak sprawdzić, czy więzadło w  kolanie jest zerwane?

Zerwanie więzadła w kolanie jest zdecydowanie silniejszym urazem od naciągnięcia i naderwania. W jaki sposób je odróżnić? W przypadku naciągnięcia dochodzi do uszkodzenia tylko niewielkiej ilości tkanek, przez co występuje jedynie ograniczenie ruchomości kolana. Naderwanie, jest już bardziej nieprzyjemne i wiąże się z zerwaniem części włókien, obrzękiem, bólem i trudnościami z poruszaniem się. Najbardziej poważnym urazem tego typu jest zerwanie więzadła w kolanie. Przerwane są wtedy wszystkie włókna, co powoduje bardzo silny ból, obrzęk, niestabilności kolana, problem ze stawaniem na tę nogę i odgłosy trzaskania stawu przy próbie poruszania. Pacjenci z podejrzeniem zerwania powinni jak najszybciej udać się po pomoc do najbliższego SOR-u [1,2].

Naciągnięte więzadła w kolanie — jak leczyć?

Pomimo że naciągnięcie więzadła w kolanie jest teoretycznie najlżejszym urazem tego typu, to nie należy go lekceważyć. Warto udać się do ortopedy, aby ustalił on jak najlepszą metodę leczenia i ocenił rozległość urazu. W przypadku, gdy można stawać na nodze, obrzęk jest niewielki, a ból niezbyt nasilony, można zacząć od zimnych okładów (np. specjalne żelowe kompresy z apteki). Lekarz może zdecydować o konieczności zastosowania opaski elastycznej lub ortezy na 2-3 tygodnie. Przeciwbólowo powinny sprawdzić się dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, takie jak np. ibuprofen np. Ibuprom tabletki czy diklofenak np. Dicloziaja żel. Przez pewien czas należy zrezygnować z aktywności fizycznej. Aby wykluczyć poważniejszy uraz, lekarz z reguły zleca wykonanie badania RTG. Jest to ważne, ponieważ zaniedbanie urazu może prowadzić do poważnych powikłań lub zdecydowanie przedłużyć rekonwalescencję [1,3].

Czy naderwane więzadło się zrasta?

Naderwane więzadło jest poważniejszym urazem niż opisane powyżej naciągnięcie, ale jednocześnie zdecydowanie mniej uciążliwe niż jego zerwanie. W takich przypadkach najczęściej nie ma konieczności wykonania operacji, ale konieczna jest odpowiednia rehabilitacja. Poza tym leczenie jest podobne do naciągnięcia, aby usztywnić kolano, stosuje się jednak częściej specjalne taśmy do tapingu sportowego lub stabilizatory na kolano. Jeżeli lekarz oceni, że skala kontuzji nie jest poważna i nie jest wymagana operacja, to wystarczy leczenie zachowawcze, aby więzadła po ich odciążeniu się zregenerowały. Należy jednak pamiętać, że całkowicie uszkodzone więzadło (zerwane) nie zrasta się i konieczna jest jego rekonstrukcja [1,3].

Ile trwa leczenie naderwanego więzadła?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Zależy to od wielu czynników, a w szczególności od charakteru urazu, wieku pacjenta, zastosowanego leczenia, itd. Łagodniejsze urazy mogą zostać wyleczony już w ciągu 1,5 miesiąca. W przypadku, gdy konieczna jest rekonstrukcja więzadła, to rekonwalescencja może trwać nawet 6-9 miesięcy [2,3].

Jak wygląda leczenie zerwanego więzadła stawu kolanowego?

Zerwanie więzadła stawu kolanowego jest zdecydowanie najbardziej bolesnym i najtrudniejszym w leczeniu, możliwym skutkiem tego typu kontuzji. W leczeniu tego typu przypadków najczęściej wykorzystywana jest rekonstrukcja stawu kolanowego, zwana artroskopią. Jest to stosunkowo krótki i prosty zabieg umożliwiający większości pacjentów (nawet 90%) powrót do pełnej sprawności sprzed kontuzji. Pacjenci często jednak boją się operacji i pytają o inne możliwości leczenia. Leczenie zachowawcze (m.in. fizykoterapia i rehabilitacja) możliwe jest jednak jedynie w przypadkach mało rozległych i niecałkowitych zerwaniach więzadeł [1,3].

Ile trwa leczenie zerwanego więzadła w kolanie?

Najczęściej od rozpoczęcia leczenia do uzyskania pełnej ruchomości i stabilności kolana mija od pół roku do nawet pełnego roku. Oczywiście zależy to od wielu czynników, najczęściej rekonwalescencja dzieli się na poniższe etapy:

• zabieg oraz okres pooperacyjny trwający do zdjęcia szwów (do 2 tygodni), podczas którego powoli zwiększa się zakres ruchu w stawie (do 45 stopni zgięcia i 0 stopni wyprostu) i wykonuje ćwiczenia pod opieką fizjoterapeuty;
• odpowiednia fizjoterapii i dążenie do uzyskania zgięcia do kąta prostego w kolanie i całkowitego wyprostu stawu kolanowego (najczęściej trwa od 2 do 6 tygodnia po operacji);
• przez kolejne 3 tygodnie ćwiczenia koncentrują się na zgięciu kolana do 120 stopni i możliwości całkowitego obciążenia kontuzjowanej nogi;
• po ok. 9 tygodniach od operacji zaczyna się stopniowy powrót do aktywności fizycznych trwający od pół roku do nawet roku, rehabilitacja różni się w zależności od dyscypliny sportu, jaką uprawia pacjent (piłka nożna, jazda na rowerze, itd) [1,3].

Podsumowanie

Opisane powyżej kontuzje związane z naciągnięcie lub zerwaniem więzadeł stawu kolanowego najczęściej powstają podczas aktywności fizycznych lub z winy osoby poszkodowanej (np. stosowanie nieodpowiedniego obuwia). Z tego względu warto zminimalizować ryzyko ich powstania. Dla przykładu noszenie butów na wysokich obcasach bardzo sprzyja kontuzjom więzadeł, podobnie jak nieodpowiednia rozgrzewka przed treningiem czy rozciąganie po zakończonej aktywności. Kluczowa jest jednocześnie dobrze zbilansowana dieta lub suplementacja odpowiednich składników. Samo leczenie takich kontuzji zależy od rozległości i typu urazu i może trwać nawet przez rok. W przypadku zerwania więzadła najczęściej potrzebna jest artroskopia.