Jako biegunkę określa się stan zdrowotny dziecka lub niemowlęcia, w którym oddaje ono ponad trzy płynne lub półpłynne stolce w ciągu 12 godzin. W przypadku pojawienia się w nich śluzu, krwi lub ropy, już jedno niepokojące wypróżnienie wskazuje na biegunkę [2-4].

Najczęściej u dzieci występuje biegunka ostra. Oznacza to chorobę o dość gwałtownym przebiegu, trwającą od kilku dni do tygodnia. Powszechnymi jej przyczynami są infekcje bakteryjne, wirusowe lub pasożytnicze [1].

Biegunka o ostrym przebiegu może być również konsekwencją:

• alergii pokarmowej,
• nietolerancji laktozy,
• zjedzenia przez dziecko dużej ilości cukru lub sztucznych słodzików,
• przyjmowania niektórych leków, np. antybiotyków [1].

Rzadszym w przypadku dzieci stanem jest biegunka przewlekła. Diagnozuje się ją, gdy objawy trwają u małego pacjenta 2-4 tygodnie lub dłużej. Podobnie jak ostra biegunka, może być konsekwencją infekcji bakteryjnej, wirusowej lub pasożytniczej. Niestety, zdarza się, że wskazuje na poważniejszą chorobę o podłożu genetycznym lub autoimmunologicznym, np. celiakię, chorobę Leśniowskiego-Crohna lub zespół jelita drażliwego. Schorzenia te często prowadzą do zahamowania wzrostu i przyrostu masy ciała u małych pacjentów. Z tego względu w przypadku pojawienia się przewlekłej biegunki u dziecka należy koniecznie skonsultować się z lekarzem specjalistą [1].

Biegunka u dziecka – co podać?

Dziecku w zasadzie nie powinno się podawać żadnych leków zatrzymujących biegunkę, z wyjątkiem sytuacji, w której lekarz zaleci taki środek. Najważniejsze jest nawadnianie. Należy pamiętać o tym, że im młodsze jest dziecko, tym większe jest ryzyko odwodnienia. Z tego względu w przypadku niemowląt i dzieci przed 3. rokiem życia nie należy zwlekać z wizytą u lekarza [1,4].

W większości przypadków ostra biegunka ustępuje sama, w momencie pokonania infekcji przez organizm. Biegunka w pewien sposób przypomina kaszel w chorobach zakaźnych dróg oddechowych. Pojawia się, gdy jelita próbują wyrzucić na zewnątrz bakterie lub wirusy. Jeżeli podamy dziecku lek blokujący wyróżnianie, patogeny zostaną w środku, nasilając stan chorobowy [1].

Jak leczyć biegunkę u dziecka?

W trakcie biegunki dziecku należy podawać małymi porcjami duże ilości niegazowanej wody źródlanej. Dobrym rozwiązaniem poprawiającym nawodnienie organizmu są preparaty apteczne uzupełniające elektrolity. Pomocne mogą być również probiotyki dostosowane do wieku małego pacjenta. W składzie powinny zawierać bakterie Lactobacillus reuteri lub Lactobacillus rhamnosus. Ich zadaniem jest przywrócenie naturalnej flory jelitowej oraz wyparcie szkodliwych drobnoustrojów [2-4]

Dzieciom i niemowlętom nie wolno podawać preparatów przeciwbiegunkowych przeznaczonych dla dorosłych oraz węgla lekarskiego. Leki te nie są dostosowane do organizmów małych pacjentów oraz mogą spowolnić wydalanie toksyn z organizmu, wydłużając tym samym czas choroby. Węgiel lekarski może również maskować niepokojące objawy, takie jak krew w stolcu [4] (czytaj także: Węgiel aktywny i 5 zasad poprawnego stosowania).

Smecta, czyli smektyn dwuoktanościenny, to lek na biegunkę dla dzieci, który jako jeden z nielicznych można podać maluchom. Nie wpływa on na naturalne ruchy jelit, czyli nie blokuje mechanicznie wypróżnień. Jego działanie opiera się na zdolności absorpcji toksyn i bakterii [5].

Jakie zioła można podać dziecku?

Jedną z tradycyjnych metod leczenia biegunki u dzieci jest herbatka z suszonych czarnych jagód. Surowiec ten najlepiej kupić w aptece. Napój przygotowuje się, gotując 2-3 łyżki jagód w połowie litra wody. Po ostudzeniu napar odcedza się przez sitko. Gotowy napój należy podawać dziecku trzy razy dziennie [4]. U starszych dzieci pomocny może być również mocny napar z czarnej herbaty.

Z lekarzem w sprawie biegunki u dziecka należy się skonsultować, jeżeli:

• maluch ma mniej niż 6 miesięcy,
• zauważyłeś krew w stolcu,
• dziecko wykazuje oznaki odwodnienia,
• wymiotuje,
• ma wysoką gorączkę,
• ma wzdęcie brzucha,
• dziecko miało w przeszłości operację brzucha,
• objawy trwają dłużej niż 2-3 dni [1].