Jakie są rodzaje spiral?

Dziś w Europie wśród wkładek domacicznych (ang. Intra Uterine Device, IUD) wyróżnia się dwa rodzaje spiral:

• tradycyjną miedzianą wkładkę domaciczną zawierającą miedź (ang. Cooper bearing Intrauterine device, Cu-IUD),
• nowoczesną hormonalną wkładkę domacicznązawierającą lewonorgestrel (ang. Levonorgestrel- releasing intrauterine system, LNG-IUS). Wkładka hormonalna łączy działanie spirali i pigułek. Jest wyposażona w mały zbiorniczek, z którego powoli uwalniane są hormony. Dzięki temu, że nie zażywa się ich doustnie, nie trafiają do krwiobiegu i wykazują mniejsze efekty uboczne.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wkładki zawierające miedź lub pojemniczek z hormonami jako formę antykoncepcji dla kobiet:

• które rodziły i nie planują już macierzyństwa,
• karmiących
• palących po 35 roku życia,
• w okresie przedmenopauzalnym.

Jak działa wkładka domaciczna?

Nowoczesne wkładki domaciczne mają wielorakie działanie, dlatego ich skuteczność antykoncepcyjna jest wysoka. Wskaźnik Pearla dla antykoncepcji IUD wynosi 0,6%- 0,8%. Po pierwsze utrudnia plemnikom dotarcie do bańki jajowodu, gdzie najczęściej dochodzi do zapłodnienia. Dzieje się tak dlatego, że spirala powoduje jałowy, czy pozbawiony bakterii, odczyn zapalny. Po drugie, jony miedzi dodatkowo unieruchamiają plemniki. Po trzecie, wkładka zmienia śluzówkę macicy tak, że rozwijająca się zapłodniona komórka jajowa nie może się w nią wszczepić. Czwarty sposób działania odnosi się tylko do wkładek domacicznych, wyposażonych w pojemniczek z hormonami.  W ich przypadku hormony wpływają na śluz szyjki macicy, czyniąc go nieprzenikliwym dla plemników i dodatkowo utrudniając implantację.

Wkładka domaciczna powinna być zakładana podczas miesiączki, aby nie dopuścić do założenia IUD kobiecie we wczesnej ciąży. Zależy ją aplikować pod koniec menstruacji, wówczas kanał szyjki macicy cechuje się naturalnym rozchyleniem.

Wkładki domaciczne miedziane – na ile lat?

Wkładki domaciczne miedziane są aplikowane do macicy ich działanie antykoncepcyjne, w zależności od producenta trwa 5 lub więcej lat. Po okresie używalności przewidzianym dla producenta należy wymienić wkładkę. U zdrowej kobiety nie są wymagane przerwy pomiędzy usunięciem zużytej wkładki a aplikacją nowej. W czasie stosowania wkładek z miedzią czynność gonad jest w pełni zachowana i występują naturalne krwawienia miesiączkowe. Powrót płodności następuje natychmiast po usunięciu wkładki.

Wkładki domaciczne hormonalne – na ile lat?

Wkładki domaciczne hormonalne nie zawierają miedzi, natomiast mają wbudowany zbiornik uwalniający lewonorgestrel przez 3 lub 5 lat. W przypadku tej spirali krwawienia miesiączkowe są zahamowane, co jest jej dodatkową, pożądaną w określonych stanach patologicznym efektem pozaantykoncepcyjnym. Aplikacja i wymiana wkładki domacicznej hormonalnej przebiega w taki sam sposób jak w przypadku wkładki z miedzią. Powrót płodności po usunięciu systemu następuje w ciągu pierwszego naturalnego cyklu miesiączkowego. Wkładkę wewnątrzmaciczną z lewonorgestrelem można zakładać u nieródek.

Kiedy zakładać wkładkę domaciczną?

Wkładkę domaciczną zakłada się w trakcie 7 dni od wystąpienia krwawienia miesiączkowego. Można założyć ją bezpośrednio po poronieniu, jeśli wystąpiło w pierwszym trymestrze ciąży. Po porodzie należy odczekać do zakończenia inwolucji macicy. Oznacza to okres minimum 6 tygodni od porodu, lub w przypadku opóźnienia inwolucji nawet 12 tygodni. Inwolucja to powrót macicy do poprzednich rozmiarów. Wkładkę domaciczną zawsze zakłada fachowy personel, który jest w stanie ocenić stan macicy po porodzie i pomóc w określeniu odpowiedniego czasu na założenie wkładki [4].

Wkładka domaciczna hormonalna — kiedy nie wolno jej zakładać?

Najważniejszymi przeciwwskazaniami do zastosowania wkładki wewnątrzmacicznej są:

• ciąża lub jej podejrzenie
• nieprawidłowe krwawienia z jamy macicy
• ostre stany zapalne w obrębie narządu rodnego
• wady rozwojowe narządu rodnego

Założenie wkładki należy do typowych zabiegów ginekologicznych i jest wykonywane prawie bezboleśnie. Badanie USG jest pomocne, przy sprawdzeniu, czy wkładka została zaaplikowana prawidłowo. Jest to niewątpliwa korzyść zarówno dla pacjentki jak i dla lekarzy, którzy mają pewność, że wkładka została założona odpowiednio, a w ciągu kolejnych lat nie ulegnie przemieszczeniu oraz nie spowoduje uszkodzenia macicy.

Jakie skutki uboczne może powodować wkładka domaciczna?

Najczęściej występującymi skutkami ubocznymi po założeniu wkładki domacicznej są bóle, przypominające bóle menstruacyjne. Mogą się one pojawić w czasie kiedy nie występuje krwawienie. Zazwyczaj przemijają samoistnie.

W przypadku wkładek hormonalnych skutki uboczne obejmują:

• częste bóle głowy;
• pojawienie się trądziku;
• obfitsze krwawienia miesiączkowe;
• zmniejszenie libido;
• pojawienie się stanów depresyjnych;
• zwiększenie masy ciała.

Ponadto warto pamiętać o tym, że pomimo wysokiej skuteczności antykoncepcyjnej wkładek domacicznych, zawsze istnieje szansa na skuteczne zapłodnienie. Ryzyko ciąży pozamacicznej w trakcie używania wkładki wzrasta wielokrotnie. Warto mieć na uwadze, aby udać się do lekarza, jeśli wystąpią alarmujące bóle brzucha [3,4].

Ile kosztuję wkładka domaciczna?

Nie do pominięcia są korzyści finansowe, wynikające z zastosowania antykoncepcji długofalowej, zwłaszcza że trwałość IUD ciągle rośnie.

• Wkładka miedziana plus cena założenia w gabinecie ginekologicznym, średni koszt od 400 do 1000zł.
• Wkładka hormonalna Mirena lub Kyleena plus cena założenia w gabinecie ginekologicznym, średni koszt od 800 do 1500zł.
• Wkładka hormonalna Jaydess plus cena założenia w gabinecie ginekologicznym, średni koszt od 900 do 1500zł.

Zaprezentowane powyżej ceny wkładek domacicznych oraz jej założenia w gabinecie ginekologicznym mają charakter poglądowy. Zarówno ceny samych wkładek, jak i ich założenia w klinice nieznacznie różnić.