Czym jest IBS?

IBS jest przewlekłym zaburzeniem czynnościowym przewodu pokarmowego. Charakteryzuje się nawracającym bólem związanym z nieprawidłowym funkcjonowaniem jelit. Diagnozę ustala się wg tak zwanego kryterium Rzymskiego. Większość pacjentów (40-60%) cierpi nie tylko na dolegliwości jelitowe, ale też zaburzenia sfery psychicznej takie jak depresja. Powodem tego jest między innymi znacznie obniżona jakość życia w związku z IBS. Choroba dotyka 11% populacji i nie jest specyficzna dla żadnego z rejonów geograficznych [1-3].

Przyczyny IBS

Przyczyny zachorowania na IBS są złożone. Po pierwsze obwinia się za to zaburzenia mikrobioty jelitowej. Zmniejsza się ilość bakterii szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium, a zwiększa Escherichia Coli, Streptococcus i Clostridium. Wynikiem tego jest powstanie nieprawidłowości w interakcji jelitowo-mózgowej. W przebiegu IBS obserwuje się niewłaściwą motorykę jelit, zwiększone odczuwanie bólu z przewodu pokarmowego (nadwrażliwość trzewna) oraz zaburzenia funkcji immunologicznych jelit. Podłożem IBS są czynniki genetyczne, ale także niewłaściwa dieta [2,3].

Objawy IBS

Głównym objawem IBS, będącym jednocześnie kryterium diagnozowania, jest nawracający ból brzucha. Jest on związany z wypróżnieniem, zmianą częstotliwości wypróżnienia, lub zmianą konsystencji kału. Ze strony układu pokarmowego bardzo częstym objawem są również wzdęcia (czytaj także: Wzdęcia i 9 sposobów na pozbycie się ich).

Wzdęcia i 9 sposobów na pozbycie się ich

Pacjenci z IBS mogą spotkać się z dolegliwościami niespecyficznymi typu:

• bóle głowy
• nadmierna senność
• częste, nocne oddawanie moczu
• zaburzenia miesiączkowania
• bóle w okolicach lędźwiowych

IBS diagnozuje się na podstawie wywiadu. Nie ma odpowiednich testów, będących w stanie potwierdzić chorobę. Pod uwagę brana jest częstotliwość występowania dolegliwości [2,3].

Leczenie

Leki rozkurczowe

W celu złagodzenia bólu brzucha stosuje się leki rozkurczowe, takie jak hioscyna (Buscopan), czy drotaweryna (No-spa) [3].

https://leki.pl/lek/buscopan-forte/

https://leki.pl/lek/no-spa/

Leki przeciwdepresyjne

Głównym przekaźnikiem osi mózgowo-jelitowej jest serotonina, a zaburzenia na tej osi powodują wahania w jej poziomie. Może to powodować obniżenie nastroju prowadzące do rozwoju depresji. W związku z tym często w leczeniu IBS stosujemy leki przeciwdepresyjne. Najczęściej zalecamy trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne TLPD (amitryptylina: Amitryptylinum VP; doksepina: Doxepin TEVA), lub inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI (escitalopram: Depralin, Elicea; sertralina: Asentra, Zoloft). Leki te są stosowane jedynie kiedy następuje taka konieczność, ze względu na możliwość występowania działań niepożądanych [3].

https://leki.pl/lek/amitriptylinum-vp/

https://leki.pl/lek/doxepin-teva-10-25/

https://leki.pl/lek/depralin/

Leki na zaparcia

W celu zwalczania zaparć stosujemy makrogole (Dicopeg, Forlax, Xenna Balance). Są to substancje niewchłaniające się z przewodu pokarmowego. Działają w oparciu o właściwości wiązania wody. Powodują napływanie płynu do jelit i upłynnienie zalegającego kału [3].

https://leki.pl/lek/xenna-balance/

https://leki.pl/lek/forlax/

https://leki.pl/lek/dicopeg/

Leki na biegunkę

Ze względu na złożony charakter choroby najskuteczniejszy okazuje się być loperamid (Stoperan). Jednak przewlekłe jego stosowanie może prowadzić do powikłań takich jak niedrożność jelit. Dodatkowo podczas stosowania mogą pojawić się wzdęcia, prowadzące do zaostrzenia bólu [3].

https://leki.pl/lek/stoperan/

Nifuroksazyd na biegunkę — dlaczego to nie jest dobry pomysł?

Modyfikacja stylu życia

Do głównych zaleceń w terapii IBS należy zastosowanie odpowiedniej diety. Uważa się, że najlepszą dietą jest dieta low-FODMAP, która charakteryzuje się niską zawartością cukrów fermentujących. Dzięki zastosowaniu tej diety ogranicza się wielkość stolca, a także produkcję gazów. W związku z tym następuje uregulowanie czynności przewodu pokarmowego i zminimalizowanie dolegliwości. W diecie należy unikać produktów przetworzonych.

Badania pokazują, że chorzy na IBS z nadwagą po redukcji masy ciała odczuwali dolegliwości znacznie rzadziej. Głównie z tego powodu utrzymywanie odpowiedniej masy ciała w tej chorobie jest kluczowe [2,3].