Skąd się bierze grzybica paznokci?
Jak sama nazwa wskazuje, grzybicę powodują grzyby. Paznokcie są najczęściej atakowane przez dermatofity gatunku Trichophyton mentagrophytes oraz Trichophyton rubrum, grzyby drożdżopodobne oraz pleśnie. Zarodniki grzybów unoszą się w powietrzu i w naturalny sposób opadają na nasze ubrania i ciało W związku z tym grzybica może rozwinąć się również u osób, które nie przebywają na kąpieliskach czy saunach. Pierwsze oznaki grzybicy to zmiany w wyglądzie płytki paznokcia. Warto więc zwracać uwagę na zbielenia, wybrzuszenia, jakiekolwiek zmiany barwy czy rozwarstwienia paznokcia [1,2,3].
Grzybica paznokci — przyczyny. Co wpływa na jej rozwój?
Grzybica paznokci jest infekcją, która może być spowodowana przez różne czynniki. Oto niektóre z przyczyn i czynników ryzyka grzybicy paznokci:
- Ciepło i wilgoć: Grzybica paznokci rozwija się szczególnie dobrze w ciepłych i wilgotnych warunkach. Noszenie obuwia z tworzyw sztucznych oraz noszenie skarpetek z tworzyw sztucznych może sprzyjać rozwojowi grzybicy paznokci.
- Uszkodzenia paznokci: Uszkodzenia paznokci, takie jak skaleczenie lub za krótko obcięte paznokcie, mogą stworzyć idealne warunki dla rozwoju grzybicy paznokci.
- Czynniki skórne: Osoby z problemami skórnymi, takimi jak sucha skóra, łuszczyca, liszaj, mogą być bardziej narażone na grzybicę paznokci.
- Zaburzenia odpornościowe: Osoby z osłabionym układem immunologicznym, takie jak osoby z cukrzycą, niedoczynnością tarczycy i niektórymi innymi chorobami, mogą mieć większe ryzyko grzybicy paznokci.
- Palenie tytoniu: Palenie tytoniu może zwiększać ryzyko rozwoju grzybicy paznokci [8-10].
Grzybica paznokci — objawy. Po czym poznać, że mam grzybicę paznokci?
Grzybica paznokci, zwana także onychomikozą, jest infekcją, która może dotyczyć zarówno paznokci u rąk, jak i u stóp. Objawy grzybicy paznokci mogą się różnić, ale najczęstsze z nich to:
- Zmiana koloru: Zainfekowany paznokieć może zmienić kolor na żółty, brązowy lub biały. Niektóre infekcje mogą również powodować plamy lub paski na paznokciu.
- Zgrubienie i zmiana kształtu: Z czasem paznokieć może stać się grubszy i zmienić swoje naturalne kształty. Może być również kruchy i bardziej podatny na łamanie się.
- Odpryskiwanie: Zainfekowany paznokieć może wykazywać oznaki odpryskiwania, łuszczenia się lub kruszenia. Może być trudno utrzymać paznokcie w dobrej kondycji.
- Ból i dyskomfort: Zaawansowane przypadki grzybicy paznokci mogą być bolesne i powodować dyskomfort. Paznokieć może być wrażliwy na dotyk i nacisk.
- Odwarstwianie się paznokcia: W dłuższych zaniedbanych przypadkach infekcji paznokcie mogą się oddzielać od łożyska paznokciowego, co może wpływać na zdolność ich wzrostu i przyczepienia [7].
Skuteczny lek na grzybicę paznokci — czyli jaki?
Leczenie grzybicy paznokci należy zdecydowanie zacząć od przeprowadzenia diagnozy. W tym celu musimy udać się do podologa, lub dermatologa. Lekarz wykonuje wymaz, który wysyła do laboratorium w celu określenia dokładnego gatunku grzyba. Po diagnozie dostajemy receptę na dokładnie dopasowany lek. W zależności od stanu pacjenta leczenie może być miejscowe (lakiery, kremy), ogólnoustrojowe (tabletki). W niektórych przypadkach konieczna będzie interwencja chirurgiczna w celu usunięcia płytki paznokcia [1,2,3].
Lakiery na grzybicę paznokci dostępne bez recepty
Co stosować na grzybicę paznokci gdy na wizytę do specjalistów trzeba czekać? Warto sięgnąć po lakiery dostępne bez recepty. Na półkach aptecznych znajdziemy następujące substancje:
-
Amorolfina (Amorolak, Undofen Amorolfina):
Ma szeroki zakres działania przeciwgrzybiczego. Zaburza syntezę ergosterolu, czyli substancji występującej w błonach komórkowych grzybów. Dzięki temu zaburza funkcjonowanie grzyba. Zapobiega przed namnażaniem grzybów, czyli zapewnia działanie grzybostatyczne, co hamuje rozwój grzybicy oraz działa grzybobójczo niszcząc obecne grzyby. Zakres działania amorolfiny obejmuje dermatofity, drożdże oraz pleśnie. Przed nałożeniem lakieru powinno się spiłować maksymalną ilość zmiany chorobowej. Następnie nałożyć lakier. Raz w tygodniu powtarzamy całą procedurę [5].
-
Cyklopiroks (Polinail, Ciclolack, Pirolam)
Cyklopiroks ma szeroki zakres działania na dermatofity, pleśnie i drożdże. Mechanizm działania polega na wnikaniu do komórek grzyba i przyłączaniu się do elementów komórkowych oraz błony komórkowej. Zaburza w ten sposób naturalne funkcjonowanie grzyba, po czym doprowadza do jego rozpadu. W związku z tym ma działanie zarówno grzybostatyczne jak i grzybobójcze. Lakier należy nakładać na zmieniony chorobowo paznokieć co drugi dzień, po miesiącu dwa razy w tygodniu, a po trzech miesiącach raz w tygodniu [6].
-
Chlorowodorek chlormidazolu (Polfungicid)
Chlorimidazol jest substancją grzybobójczą, która działa na dermatofity. W przypadku Polfungicidu w preparacie znajduje się również kwas salicylowy, który nasila działanie chlormidazolu. Kwas salicylowy dodatkowo wykazuje działanie keratolityczne, czyli złuszczające, co dodatkowo przyspiesza proces zdrowienia [7].
Czego boi się grzybica paznokci? Poznaj zasady profilaktyczne
Pomimo że grzyby powodujące grzybicę paznokci bardzo szybko rozprzestrzeniają się po powierzchni naszego ciała, można zastosować profilaktykę, która pozwoli nam uchronić się przed wystąpieniem choroby. Warto stosować się do poniższych rad:
- Wybieraj obuwie oraz skarpety wykonane z naturalnych materiałów, takich jak skóra, bawełna. Tworzywa sztuczne wzmagają potliwość stóp, co przyczynia się do rozwoju grzybicy.
- Codzienne mycie stóp i dłoni, zwłaszcza po wizycie w miejscach publicznych, takich jak baseny czy prysznice. Staraj się dokładnie wysuszyć stopy po umyciu, szczególnie między palcami. Wilgoć zwiększa ryzyko zakażenia grzybicą paznokci.
- Nie korzystaj z narzędzi do manicure i pedicure, które nie są odpowiednio zdezynfekowane. Można to sprawdzić, pytając o nie w salonach kosmetycznych i przed zabiegiem podważając opakowanie narzędzi, aby upewnić się, że zostały one właśnie otwarte.
- Unikaj zakładania obuwia innych osób, szczególnie w miejscach publicznych. Może to zwiększać ryzyko zakażenia grzybicą paznokci.
- Podczas pobytu na kąpieliskach, saunach przemieszczaj się w klapkach. Po wizycie w takich miejscach można zastosować preparaty zabezpieczające nasze stopy przed rozwojem grzybicy. W aptece znajdziemy je w postaci aerozolu na przykład firmy Scholl.
- Jeśli podejrzewasz, że masz grzybicę paznokci, zwróć się do lekarza. Wczesne rozpoznanie i leczenie tej choroby może pomóc uniknąć poważniejszych problemów w przyszłości [3].
Czy dieta ma wpływ na grzybicę paznokci?
Istnieją dowody na to, że zdrowa dieta może pomóc w zapobieganiu i leczeniu grzybicy paznokci. Istnieją również środki spożywcze, które można uwzględnić w diecie, aby zwiększyć szanse na zwalczanie choroby. Oto kilka zasad:
- Unikaj nadmiernego spożywania cukru, ponieważ nadmiar cukru we krwi może sprzyjać rozwojowi grzybicy paznokci.
- Spożywaj żywność bogatą w antyoksydanty, aby wzmocnić układ odpornościowy i pomóc w zapobieganiu infekcjom, w tym grzybicy paznokci. Warzywa, owoce i orzechy to źródła antyoksydantów.
- Uzupełnij dietę o białko pochodzące z chudego mięsa, ryb, orzechów i nasion. Białko jest niezbędne do budowy i regeneracji tkanek, w tym zdrowych paznokci.
- Uzupełnij dietę o minerały i witaminy, które pomagają w utrzymaniu zdrowych paznokci, takie jak cynk, żelazo i biotyna. Źródłami tych składników są między innymi jaja, ryby, pełnoziarniste produkty zbożowe i orzechy [11].
Ważne jest również, aby przestrzegać zrównoważonej diety, unikając przetworzonej żywności i zbyt wysokiej zawartości tłuszczu w diecie, które mogą wpłynąć na niewłaściwe wchłanianie składników odżywczych.