Miłorząb japoński, inaczej dwuklapowy, to drzewo należące do rodziny miłorzębowatych. Jest obecnie jedynym przedstawicielem żyjącego gatunku rzędu Ginkgoales — z tego względu jest nazywany żyjącą skamieliną. Jego nazwa mylnie sugeruje jego pochodzenie — roślina ta wywodzi się bowiem z Chin, nie zaś z Japonii. Pierwsze wzmianki o medycznym zastosowaniu liści miłorzębu japońskiego pochodzą już z 1436 roku — informacje o nim pojawiały się w tekstach ówczesnych lekarzy dynastii Ming [1,2].

Co zawiera miłorząb japoński?

Miłorząb japoński (Ginkgo Biloba) jest uznawany za bogate źródło wielu składników aktywnych. Niekiedy jest nawet określany mianem „fabryki biochemicznej”. Stanowi on źródło, m.in. flawonoidów, kwasów fenolowych, terpenów, ginkgolidów (A, B, C, J, M), polisacharydów, czy fitosteroli [2].

Badania farmakologiczne dotyczące Ginkgo Biloba koncentrują się głównie na określeniu wpływu na organizm całego wyciągu roślinnego, rzadziej wydzielonych frakcji czy pojedynczych związków. W celach leczniczych wykorzystywane są głównie zielone liście miłorzębu. Żółte liście — te, które opadają po okresie wegetacji — były przedmiotem nielicznych badań i w związku z tym niewystarczająco poznano ich właściwości  [2].

Miłorząb japoński — właściwości lecznicze. Jak działa ten surowiec?

Wyciąg z liści miłorzębu dwuklapowego (japońskiego) stosuje się przy nadmiernej nerwowości i problemach z koncentracją [2]. Może on także poprawiać pamięć i jednocześnie łagodzić objawy choroby Alzheimera [3]. Przeprowadzono badania, w których zbadano wpływ miłorzębu dwuklapowego na sprawność poznawczą osób z chorobą Alzheimera lub innymi rodzajami demencji. Ochotnikom podawano 120 mg, 160 mg i 240 mg suchego wyciągu z surowca na dzień przez 24 tygodnie. Stwierdzono, że miłorząb dwuklapowy poprawił znacznie zdolności poznawcze [3].

Co więcej, istnieją dowody na to, że Ginkgo Biloba ma właściwości neuroprotekcyjne [4]. Surowiec ten działa przeciwzapalnie, a także neutralizuje wolne rodniki dzięki swoim silnym właściwościom antyoksydacyjnym [3]. Dodatkowo ekstrakt z miłorzębu japońskiego może być użyteczny w zapobieganiu i leczeniu chorób układu krążenia, zwłaszcza choroby niedokrwiennej serca. Może on zmniejszać lepkość krwi i deformację erytrocytów, obniżać ciśnienie, a także zapobiegać hipoksji. Działając przeciwzakrzepowo, zmniejsza ryzyko udaru i poprawia ukrwienie mózgu[5].

Kiedy stosować miłorząb japoński? Wskazania do stosowania

Preparaty z miłorzębem dwuklapowym są rekomendowane w celu:

• poprawy zdolności poznawczych u osób starszych: osłabienie pamięci i sprawności umysłowej związane z wiekiem;
• poprawy jakości życia w łagodnej demencji [6];
• pomocniczej poprawy ukrwienia mózgu (zawroty głowy, szumy w uszach);
• pomocniczym u pacjentów wykonujących zalecany program ćwiczeń fizycznych w leczeniu niespecyficznej choroby naczyń obwodowych z objawami chromania przestankowego [7].

Jak wybrać dobre tabletki z miłorzębem japońskim?

Obecnie na rynku znajduje się wiele preparatów zawierających wyciąg z miłorzębu dwuklapowego, niemniej jedynie część z nich jest standaryzowana na poszczególne substancje czynne. Sama zawartość suchego wyciągu roślinnego w tabletce czy kapsułce nie jest dla nas wystarczającą informacją. W jaki sposób wybrać preparaty z miłorzębem japońskim? Aby ocenić jakość produktu, należy znać zawartość poszczególnych związków aktywnych w tym, np. glikozydów flawonowych. Co więcej, leki roślinne są preparatami o udowodnionym działaniu terapeutycznym. Suplement diety jest natomiast klasyfikowany jako produkt spożywczy. Jego zadaniem jest wyłącznie uzupełnianie codziennej diety w składniki wspierające fizjologiczne procesy zachodzące w organizmie. Jeśli chcemy, aby przyjmowany przez nas preparat z miłorzębem przyniósł oczekiwane rezultaty zdrowotne, należy wybierać ten o statusie leku.

Miłorząb japoński – tabletki i kapsułki na pamięć i koncentrację – leki bez recepty

Wśród leków zawierających Ginkgo Biloba wyróżnia się Tanakan, Bilobil Intense, Bilobil Forte, Ginkofar, Ginkofar Intense, Ginkofar Forte, Ginkofar Extra.

Tanakan

1 tabletka zawiera 40 mg suchego wyciągu z miłorzębu, oczyszczonego i kwantyfikowanego (EGb761) z Ginkgo biloba L., folium (liść miłorzębu japońskiego) (35-67:1) co odpowiada:

• 8,8 do 10 mg flawonoidów wyrażonych jako glikozydy flawonowe;
• 1,1 do 1,4 mg ginkgolidów A, B oraz C;
• 1,0 do 1,3 mg bilobalidu [8].

Bilobil Intense

1 kapsułka zawiera 120 mg wyciągu (w postaci kwantyfikowanego, oczyszczonego suchego wyciągu) z Ginkgo biloba folium (liście miłorzębu) (35-67:1), co odpowiada:

• 26,4-32,4 mg flawonoidów w postaci glikozydów flawonowych;
• 3,36-7,2 mg ginkgolidów A,B,C;
• 3,12-3,84 mg bilobalidu [7].

Bilobil Forte

1 kapsułka zawiera 80 mg wyciągu (w postaci kwantyfikowanego, oczyszczonego suchego wyciągu) z Ginkgo biloba folium (liście miłorzębu) (35-67:1), co odpowiada:

• 17,6-21,6 mg flawonoidów w postaci glikozydów flawonowych;
• 2,24-2,72 mg ginkgolidów A,B,C;
• 2,08-2,56 mg bilobalidu [9].

Ginkofar

1 tabletka powlekana zawiera 40 mg suchego wyciągu o składzie:

• 22-27% ginkgoflawonoglikozydów,
• 5-7% laktonów terpenowych (w tym 2,8-3,4% ginkgolidów A, B i C oraz 2,6-3,2% bilobalidu),
• nie więcej niż 5 ppm kwasów ginkgolowych [10].

Ginkofar Intense

1 tabletka powlekana zawiera 120 mg suchego wyciągu o zawartości substancji czynnych:

• 26,4 do 32,4 mg flawonoidów w przeliczeniu na glikozydy flawonowe;

• 3,36 do 4,08 mg ginkgolidów A, B i C;

• 3,12 do 3,84 mg bilobalidu [6].

Ginkofar Forte

1 tabletka powlekana zawiera 80 mg suchego wyciągu o składzie:

• 22-27% ginkgoflawonoglikozydów,

• 5-7% laktonów terpenowych (w tym 2,8-3,4% ginkgolidów A, B i C oraz 2,6-3,2% bilobalidu),

• nie więcej niż 5 ppm kwasów ginkgolowych [11].

Ginkofar Extra

1 tabletka powlekana zawiera 240 mg suchego wyciągu o zawartości substancji czynnych:

• 52,8 do 64,8 mg flawonoidów w przeliczeniu na glikozydy flawonowe,
• 6,72 do 8,16 mg ginkgolidów A, B i C,
• 6,24 do 7,68 mg bilobalidu [12].

Suplementy diety z miłorzębem japońskim — tabletki i kapsułki

Roślinne suplementy diety są obecnie wszechobecne i niezwykle łatwo dostępne. Nie podlegają one ścisłym kontrolom, a ich producenci nie są w stanie zagwarantować pacjentom, że ich produkt będzie skuteczny. Należy również pamiętać, że nie wszystkie preparaty roślinne są w pełni bezpieczne — często mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami. Dlatego przed rozpoczęciem stosowania jakiegokolwiek roślinnego suplementu diety, warto tę decyzje skonsultować z farmaceutą. Poniżej znajduje się lista dostępnych suplementów diety z miłorzębem dwuklapowym.

Solgar Miłorząb japoński

1 kapsułka zawiera 90 mg surowca, zawierającego 21,6 mg glikozydów flawonowych miłorzębu i 5,4 mg laktonów terpenowych.

Olimp Ginkoflav Forte

1 kapsułka zawiera 80 mg ekstraktu z liści miłorzębu japońskiego, a w tym 19,2 mg ginkoflawonoglikozydow i 4,8 mg laktonów terpenowych.

Naturell Gingko Intensive

1 tabletka zawiera 80 mg wyciągu z liści miłorzębu japońskiego, a w tym 19,2 mg glikozydów flawonoidowych oraz 4,8 mg laktonów terpenowych.

Ginkosal Forte

1 tabletka zawiera 110 mg ekstraktu z liści miłorzębu japońskiego, a w tym 26,4 mg ginkoflawonoglikozydów o 6,6 mg laktonów terpenowych.

Bilomag Plus

1 kapsułka zawiera 110 mg ekstraktu z liści miłorzębu japońskiego, 50 mg lecytyny sojowej, 2 mg witaminy B6, 1 mg witaminy B5 oraz 120 mg magnezu.

Miłorząb japoński – skutki uboczne. Co może wystąpić w trakcie terapii?

Możliwe działania niepożądane leków z miłorzębem japońskim to m.in.:

• bardzo często: bóle głowy;
• często: zawroty głowy, biegunka, bóle brzucha, nudności, wymioty;
• rzadziej: krwawienie z poszczególnych narządów (oczu, nosa, krwotok z przewodu pokarmowego i naczyń mózgowych), reakcje nadwrażliwości (w tym wstrząs), alergiczne reakcje skórne (rumień, obrzęk, świąd i wysypka).

Jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

W jakie interakcje wchodzi miłorząb japoński?

Miłorząb japoński, tak jak większość innych surowców roślinnych, może wchodzić w różne interakcje. Nie zaleca się stosowania miłorzębu japońskiego równolegle z lekami przeciwzakrzepowymi (fenprokumon, warfaryna) oraz lekami przeciwpłytkowymi (klopidogrel, kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne). Istnieje również konieczność zachowania ostrożności podczas stosowania miłorzębu japońskiego jednocześnie z dabigatranem lub nifedypiną. Stężenie efawirenzu w osoczu może być zmniejszone w wyniku indukcji izoenzymu CYP3A4 przy jednoczesnym stosowaniu miłorzębu japońskiego z efawirenzem. Z kolei dostępne badania na temat warfaryny nie wykazały interakcji z preparatami zawierającymi wyciąg z liści miłorzębu japońskiego, jednakże zaleca się obserwację pacjentów podczas zmian dawkowania, kończenia leczenia lub zmiany preparatu.

Zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania miłorzębu japońskiego, szczególnie jeśli pacjent przyjmuje inne leki lub suplementy ziołowe.

Jak bezpiecznie stosować tabletki z miłorzębem japońskim?

Aby bezpiecznie stosować leki z miłorzębem japońskim, warto przestrzegać poniższych wskazówek:

1. Konsultuj się z lekarzem lub farmaceutą: Przed rozpoczęciem stosowania miłorzębu japońskiego, skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Powiedz im o wszystkich innych lekach, które przyjmujesz, w tym o lekach przepisanych, bez recepty, suplementach i ziołach.
2. Unikaj interakcji z lekami: Miłorząb japoński może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, takimi jak leki przeciwzakrzepowe, przeciwpłytkowe i inne. Unikaj stosowania miłorzębu japońskiego jednocześnie z tymi lekami, chyba że zostanie to zalecone przez lekarza.
3. Obserwuj działania niepożądane: Podczas stosowania miłorzębu japońskiego, zwracaj uwagę na ewentualne działania niepożądane. Jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak nudności, wymioty, bóle głowy lub problemy z krwawieniem, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.
4. Uważaj na zmiany dawkowania: Jeśli stosujesz miłorząb japoński jednocześnie z innymi lekami, pamiętaj, że może to wpływać na ich skuteczność. Jeśli zauważysz, że lek przestaje działać, skonsultuj się z lekarzem w sprawie ewentualnej konieczności dostosowania dawki.
5. Bądź regularny w stosowaniu: Przestrzegaj zaleceń dotyczących dawkowania miłorzębu japońskiego. Regularne stosowanie leku zgodnie z zaleceniami może zapewnić maksymalną skuteczność.
6. Informuj o leczeniu miłorzębem japońskim: Jeśli planujesz poddać się zabiegowi chirurgicznemu lub jakimkolwiek innym leczeniu, poinformuj lekarza o stosowaniu miłorzębu japońskiego. Może być konieczne przerwanie przyjmowania leku przed planowanym zabiegiem.