Drgająca powieka — charakterystyka
Drżenie powiek objawia się niekontrolowanym skurczem górnej lub dolnej powieki albo obu jednocześnie. Najczęściej skurcz jest lekki i powoduje niewielkie przymknięcie powieki. Czasami zdarza się, że drżenie powiek jest poważniejsze i wtedy możemy zaobserwować nawet chwilowe zamknięcie oka. Typowe drżenie powiek pojawia się nagle i w samoistny sposób zanika – zwykle po kilku dniach [1].
Jeśli drżenie powiek utrzymuje i nasila się przez dłuższy czas, to możemy mieć do czynienia z poważniejszą dolegliwością. Nosi ona nazwę blefarospazm. Blefarospazm rozpoczyna się podobnie jak drżenie powiek. Ich kurczliwość staje się coraz częstsza i w efekcie prowadzi do zamykania się oczu. Utrudnia to wykonywanie codziennych czynność, np. czytania czy prowadzenia pojazdu. Schorzenie oprócz mięśni oczu czasami dotyka mięśnie twarzy czy szyi, co powoduje również niekontrolowane skurcze w tych miejscach. Blefarospazm częściej występuje u kobiet, a choroba rozwija się głównie po 40. roku życia [1-3].
Drżenie powiek czasami bywa spowodowane chorobą, którą określa się jako połowiczny skurcz twarzy. To zaburzenie nerwowo-mięśniowe, które charakteryzuje się niekontrolowanym skurczem mięśni oczu, twarzy, policzków i szyi, ale występujące tylko po jednej stronie. Choroba związana jest z nieprawidłową pobudliwością nerwu wzrokowego. Najczęściej pojawia się po 50. roku życia i statystycznie częściej dotyka kobiety [4].
Drganie powiek — przyczyny
Drżenie powiek to irytujący problem, dlatego warto poznać jego przyczyny. Niekontrolowana kurczliwość może być spowodowana nadmiernym zmęczeniem, dlatego warto zadbać o prawidłową higienę snu. Stresujący tryb życia również nasila drżenie powiek, więc powinniśmy pamiętać o prawidłowym odpoczynku i redukcji stresu [5].
Jaki magnez na drganie powiek?
Drżenie powiek może być spowodowane także niedoborami magnezu. Spożywanie nadmiernej ilości kofeiny może być tego przyczyną, jednak wpływa na to także dieta bogata w tłuszcze, cukry proste lub fosfor. Stwierdzone braki powinniśmy suplementować preparatami z magnezem i witaminą B6 (Magne B6, Chela-Mag B6, Maglek B6, Magnefar B6 Bio). Brak wspomnianej witaminy będzie przyczyniał się do nieprawidłowego wchłaniania mikroelementu. Dobrze sprawdzić poziom witaminy D3 w organizmie, gdyż jej za duży jak również zbyt mały poziom, może generować nieprawidłowości związane z magnezem (czytaj więcej: Witamina D3. Obowiązkowa witamina dla seniorów?). Powinniśmy unikać również spożywania alkoholu [5-6].
W niektórych przypadkach drżenie powiek może mieć inne podłoże i wynikać z zespołu suchego oka. Należy wtedy rozpocząć leczenie tej dolegliwości (czytaj więcej: Zespół suchego oka — diagnoza i leczenie) [5].
Przyczyny blefarospazmu bywają podobne jak drżenia powiek, jednak należy wyróżnić tu również inne czynniki ryzyka:
- urazy głowy lub twarzy,
- występujące w rodzinie przypadki samoistnych drżeń oraz dystonii,
- choroba Parkinsona [3].
Natomiast w przypadku połowicznego skurczu twarzy przyczyny mogą być następujące:
- uraz twarzy lub nerwu twarzowego,
- porażenie Bella,
- miażdżyca,
- obecność w wywiadzie rodzinnym [4].
Blefarospazm — leczenie
Blefarospazm może być częściowo leczony tak jak drżenie powiek. Jeśli został wywołany na skutek suchych oczu, należy stosować krople nawilżające. Warto zadbać o prawidłową higienę brzegów powiek, bo niekiedy czynnikiem wyzwalającym drżenie powiek jest zapalenie powieki (czytaj więcej: Leki oczne — zasady prawidłowego stosowania). Jeśli czynnikiem, który wywołuje skurcze, jest światło, to warto nosić okulary przeciwsłoneczne [3].
Leczenie pierwszego rzutu powinno opierać się na podaniu toksyny botulinowej. Botoks podaje się bezpośrednio lub w okolice mięśnia okrężnego oka. Efekt zabiegu pojawia się już po 2-3 dniach i trwa średnio do 3 lub 4 miesięcy. U ponad 90% pacjentów obserwuje się poprawę [3].
U pacjentów, którzy nie reagują na leczenie toksyną botulinową, można rozważyć przeprowadzenie operacji. Polega ona na chirurgicznej miektomii mięśnia okrężnego oka lub ablacji nerwu twarzowego [3].
Połowiczny skurcz twarzy — leczenie
Połowiczny skurcz twarzy może być leczony lekami, takimi jak: karbamazepina (Amizepin, Finlepsin, Tegretol), klonazepam (Clonazepamum TZF), fenytoina (Phenytoinum WZF), gabapentyna (Gabacol, Gabagamma, Gabapentin Teva, Neurontin), baklofen (Baclofen Sintetica, Baclofen Polpharma, Lioresal Intrathecal). Nie jest to jednak polecany kierunek ze względu na ograniczoną skuteczność [4].
Podobnie jak w przypadku blefarospazmu, połowiczny skurcz twarzy leczy się z zastosowaniem toksyny botulinowej. Skuteczność terapii wynosi około 85% [4].
Zalecaną terapią jest natomiast dekompresja mikronaczyniowa. W efekcie dochodzi do zmniejszenia nacisku wywieranego na nerw wzrokowy. Połowiczny skurcz twarzy po tym zabiegu przestaje być problemem u około 90% pacjentów [4].