Jak przebiega gojenie rany po szyciu?

Jeśli mieliście kiedykolwiek przeprowadzany zabieg chirurgiczny, to pewnie założono Wam szwy. Dzięki nim możliwe jest połączenie tkanek, np. po wycięciu podejrzanej zmiany. Prawidłowa pielęgnacja jest niezbędna do odpowiedniego gojenia rany po szyciu. Jednak pojawia się pytanie: “Jak długo nosić szwy?”? Kwestia ta musi być zawsze ustalona przez lekarza w zależności od stanu rany, jednak poniższa tabela prezentuje orientacyjnie czas noszenia szwów w zależności od różnych części ciała.

Tabela 1. Czas noszenia szwów na różnych częściach ciała [1].

Jak przyspieszyć gojenie rany szytej?

Przyspieszenie gojenia rany szytej związane jest z jej odpowiednią pielęgnacją. Poniżej prezentujemy kilka podstawowych zasad:

1. Rana nie powinna być zamaczana. W trakcie kąpieli najlepiej owinąć ją folią, a najlepiej wykorzystać do tego opatrunki z folii poliuretanowej, np. Hydrofilm. Zapewnia on przepływ pary wodnej i powietrza, a blokuje dostęp wody i bakterii do rany. Opatrunki foliowe są cienkie i łatwo je aplikować.
2. W większości przypadków opatrunek rany szytej powinien być zmieniany co 24 do 48 godzin. Natomiast pierwszy opatrunek najczęściej zmienia się dopiero po 48 godzinach. Oczywiście, jeśli opatrunek uległ przekrwieniu, to należy wymienić go wcześniej.
3. Do dezynfekcji rany nie można stosować spirytusu salicylowego lub wody utlenionej. Te starodawne metody utrudniają gojenie się rany. Najlepiej zastosować do tego preparaty takie jak Oktaseptal lub Octenisept. W ich przypadku ważne są 2 rzeczy:
   1. płyn powinien pozostać na ranie przynajmniej na 1 minutę,
   2. po aplikacji należy zmyć pozostałość płynu, np. roztworem soli fizjologicznej.
4. Jeśli w okolicach rany zobaczymy zaczerwienienie, obrzęk, sącząca się wydzielinę lub poczujemy ból, swędzenie lub mocne pieczenie, to mogą być to oznaki infekcji. W tym przypadku powinniśmy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem [2,3].

W trakcie noszenia szwów nie powinno się smarować rany żadnymi innymi preparatami.

Czy po zdjęciu szwów trzeba nosić opatrunek?

Wiemy już jak postępować z raną, która ma szwy, ale co robić po ich zdjęciu. Czy taką ranę należy dezynfekować? Czy po zdjęciu szwów nosi się opatrunek?

Po zdjęciu szwów rana jest już zagojona, jednak proces usuwania szwów może spowodować drobne urazy. Szwy wyciąga się z tkanki, więc mogą do niej lekko przywrzeć i czasami po zdjęciu szwów może nastąpić lekkie krwawienie – takie jak po lekkim skaleczeniu. Z tego powodu po zdjęciu szwów powinno się nosić opatrunek jeszcze przez 2 lub 3 doby, aby wszystko całkowicie się zagoiło. W tym okresie nie trzeba go już zmieniać [3,4].

Czym smarować rany po szwach?

Po zabiegu i usunięciu szwów pozostanie blizna. Na początku będzie ona czerwona i zgrubiała, ale po około 2 miesiącach powinna zblednąć i ulec zmniejszeniu. Na samym początku może być pokryta strupem. W tym czasie nie powinno się go usuwać. Blizny zwykle po około 2 latach ulegają wchłonięciu i stają się prawie niewidoczne, jednak warto zadbać w tym okresie o nie, aby przyspieszyć cały proces [4].

Nawilżenie blizny

Tkanka blizny jest bardzo podatna na wysychanie. Nie powinno się do tego dopuszczać, dlatego powinniśmy ją nieustannie nawilżać. Do nawilżania możemy stosować klasyczne kremy dostępne w każdej drogerii, ale również inne preparaty z apteki, np. Cetaphil PS, Bio-Oil, Linomag, Maść z witaminą A lub oliwki dziecięce [4].

Zalecana jest także ochrona blizny przed promieniowaniem UV. Można do tego zastosować kremy z filtrem minimum 30 [4].

Silikony

Do pielęgnacji blizny idealnie nadają się preparaty na bazie silikonów. Tworzą one cienką powłoczkę, która przez dłuższy czas ogranicza parowanie i zwiększa nawilżenie. Dzięki temu redukuje się zaczerwienienie, przekrwienie tkanki i zmniejsza się depozycja kolagenu, dzięki czemu blizna staje się bardziej wygładzona. Do smarowania rany po szwach możemy skorzystać z produktów, takich jak: Bliznasil, Sutricon, Silaurum [5].

Jeśli chodzi o powyższe preparaty, to należy je zacząć stosować jak najszybciej – bezpośrednio po odpadnięciu strupa. Należy je nakładać codziennie, minimum raz dziennie na bliznę i przez chwilę wcierać oraz rozmasowywać. Terapie powinna trwać kilka miesięcy, a najlepiej do zadowalającego efektu redukcji blizny. Trzeba też pamiętać, że żaden preparat nie usunie blizny całkowicie, ale może ją znacznie zmniejszyć.

Heparyna i cebula zwyczajna

W redukcji blizny stosuje się preparaty oparte na heparynie i wyciągach z cebuli zwyczajnej. Wyciąg z cebuli powoduje zmniejszenie powstawania fibroblastów w bliźnie, a heparyna wpływa na powstający kolagen tak, że blizna staje się mniejsza. Dzieje się to poprzez wzmocnienie wiązać pomiędzy kolagenem [5].

Preparaty na bazie wyciągu z cebuli wodnej to, np.: Contractubex lub Cepan. Heparynę zawierają produkty, takie jak Lioton 1000 lub Heparin Hasco Forte.

Zasady ich stosowania są podobne jak preparatów z silikonami. Można stosować je jednocześnie, np. jeden rano a inny wieczorem.

Masaż blizny

Ostatnią kwestią, ale nadal bardzo ważną, jest masaż blizny. Powinno się go rozpocząć po usunięciu szwów i zagojeniu rany. Przez pierwszy miesiąc masaż powinno wykonywać się zgodnie z kierunek cięcia rany, a potem we wszystkich kierunkach. Do masażu nie można używać dużej siły. Musi być on delikatny i najlepiej z użyciem środków nawilżających. Powinniśmy na niego poświęcić około 10 minut dwa razy na dobę [4].