Powszechnie wiadomo, że magnez jest niezbędnym składnikiem mineralnym, który spełnia liczne funkcje w naszym organizmie. Duża część preparatów magnezowych dostępnych w aptekach zawiera dodatek witaminy B6. Wchłanianie tego pierwiastka jest uzależnione od kilku różnych czynników, niemniej czy witamina B6 jest właśnie jednym z nich?
Magnez, tuż obok potasu, jest jednym z najważniejszych jonów wewnątrzkomórkowych. Aktywuje wiele enzymów, w tym te niezbędne do przemiany węglowodanowej, białkowej oraz tłuszczowej. Co więcej, pierwiastek ten tworzy związki chelatowe — takie kompleksy np. z fosfolipidami stanowią integralną część struktury błon komórkowych. Magnez jest także jonem neurotropowym o działaniu uspokajającym. Wykazuje działanie ochronne wobec ściany naczyń krwionośnych, a także odgrywa rolę fizjologicznego czynnika przeciwzakrzepowego. Pierwiastek ten jest także niezbędny do rozwoju i mineralizacji kości, jest konieczny do syntezy wielu hormonów, jak również przeciwdziała skutkom stresu, niedotlenienia, uczuleniom i zapaleniom [1]. Jego wchłanianie z leków i suplementów zależy od wielu czynników, choć najbardziej popularnym stała się witamina B6. Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu nieco bliżej. (Czytaj także: Niedobór żelaza – przyczyny i zasady skutecznej suplementacji).
Jak wchłania się magnez?
Aby magnez mógł się efektywnie wchłonąć, niezbędne jest kwaśne środowisko. Po przyjęciu doustnym wchłania się on głównie w jelicie czczym oraz krętym. Mimo że panują tam idealne warunki, to wchłanianie magnezu z diety waha się na poziomie 30-50%, dlatego ważna jest jego suplementacja [2,3].
Czy witamina B6 jest rzeczywiście potrzebna do wchłaniania magnezu?
Charakterystyki Produktów Leczniczych (ChPL) preparatów magnezowych zgodnie twierdzą, że dodatek witaminy B6 ułatwia wychwytywanie jonów magnezu przez nasze komórki, tym samym zwiększając jego stężenie w erytrocytach oraz w osoczu (Czytaj także: Kąpiele magnezowe – dlaczego nie warto ich stosować?). Witamina B6 przekształca się w naszym organizmie do związku o nazwie fosforan pirydoksalu. Tworzy on kompleksy z jonami magnezu, ułatwia jego transport do wnętrza komórek. Największą skuteczność według ChPL wykazują produkty, w których stosunek magnezu do witaminy B6 wynosi 10:1. Dane znajdujące się w ChPL jasno wskazują na ścisły związek między obecnością witaminy B6 a przyswajaniem magnezu [4-6].
Czy badania kliniczne potwierdzają informacje zawarte w ChPL?
Wśród dostępnych badań naukowych, skupiających się na wpływie witaminy B6 na wchłanianie magnezu, trudno znaleźć jednogłośne stanowisko. Badanie przeprowadzone w 2018 roku wykazało, że korzyści z suplementacji magnezu z witaminą B6 dotyczą wyłącznie osób z wysokim poziomem stresu. Z kolei badanie kliniczne przeprowadzone na grupie kobiet cierpiących na zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) wykazało, że suplementacja tymi dwoma związkami istotnie zmniejsza objawy PMS w odniesieniu do placebo. Ta grupa pacjentek jest narażona na obniżony poziom magnezu w erytrocytach, a przeprowadzone badanie wykazało jego podwyższony poziom w krwinkach czerwonych [7,8] (Czytaj także: Witamina B12 i niedobór wywołany przyjmowaniem metforminy).
Istnieją również badania, które mówią, że wyłącznie dawki przekraczające 1000 mg witaminy B6 dziennie są w stanie zwiększyć wchłanianie magnezu. Dla porównania, produkty lecznicze dostępne na naszym rynku zawierają zazwyczaj 5-10 mg tej witaminy. Stosowanie jednak tak dużych dawek nie jest wskazane, ze względu na ryzyko wystąpienia neuropatii obwodowej [6,9].
Ciężko jednym słowem odpowiedzieć na tytułowe pytanie. Część starszych badań naukowych potwierdza tezę, jakoby witamina B6 wzmagała wchłanianie magnezu. Nowsze doniesienia sugerują zaś, że dawki witaminy B6, które są obecne w preparatach magnezowych, są zbyt niskie. Nie mogą one zatem realnie wpłynąć na jego przyswajanie.