Na rynku dostępnych jest wiele leków przerywających napad migrenowy jak i do stosowania zapobiegawczego. Mimo to wielu pacjentów deklaruje brak poprawy jeśli chodzi o częstość i nasilenie bólu głowy. Ze względu na nieliczne skutki uboczne do leczenia można wprowadzić suplementy np. zioła, witaminy. Jednak czy są one skuteczne i bezpieczne?

Jakie są wytyczne leczenia migreny?

W zaleceniach Europejskiej Federacji Towarzystw Neurologicznych (European Federation of Neurological Societes – EFNS) z 2009 roku dotyczących zapobiegania napadom migreny oprócz leków znalazły się też suplementy. Lekiem drugiego wyboru (leki o potwierdzonej skuteczności, ale mniej skuteczne lub powodujące więcej skutków niepożądanych niż leki pierwszego wyboru) jest wyciąg z lepiężnika w dawce 2x 75 mg. Jako lek trzeciego wyboru (skuteczność jedynie prawdopodobna) wymieniono m.in. magnez, wrotycz marunę, ryboflawinę i koenzym Q10 (czytaj także: Jak zwalczyć ból migrenowy. Kilka wskazówek) [1].

Natomiast w wytycznych Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego na podstawie międzynarodowych zaleceń i najnowszej literatury wydanego w 2018 roku, zioła znalazły się poza kategorią zaleceń, a suplementy jedynie uzyskały siłę zaleceń C (metodologia mało wiarygodna, badania głównie obserwacyjne) [2].

Warto zauważyć, że Amerykańska Akademia Neurologii wycofała lepiężnik z wytycznych w 2012 roku w obawie o bezpieczeństwo stosowania. Natomiast Kanadyjskie Towarzystwo Bólów Głowy nadal zaleca jego stosowanie, przy czym zaznacza, że należy wybierać wyłącznie komercyjnie przygotowane produkty, które przeszły inspekcję sanitarną [3].

https://leki.pl/poradnik/jak-zwalczyc-bol-migrenowy-kilka-wskazowek/

Leki ziołowe

Lepiężnik pospolity (Petasites hybridus)

Jego zastosowany w ziołolecznictwie obejmuje alergiczny nieżyt nosa, działanie przeciwskurczowy oraz zapobieganie migrenie. Roślina ta zawiera alkaloidy pirolizydynowe. Substancje te mogą działać toksycznie na wątrobę, płuca, powodować zakrzepy i nowotwory. Proces przygotowania suplementu powinien obejmować oczyszczenie surowca ze szkodliwych substancji [4].

Potencjalny mechanizm działania substancji znajdujących się w ekstrakcie z lepiężnika w zapobieganiu napadom migreny, obejmuje wpływ na kanały wapniowe oraz działanie przeciwzapalne.

Z rynku w Wielkiej Brytanii i Europie lepiężnik został wycofany ze względów bezpieczeństwa. Lepiężnik należy przyjmować tylko wtedy, gdy jest oznakowany i certyfikowany jako wolny od alkaloidów pirolizydynowych, a nawet wtedy należy wykonywać badania monitorujące czynność wątroby [5].

Wrotycz maruna (Tanacetum parthenium)

Suszone liście wrotyczu były stosowane w medycynie ludowej, jako środek leczący ból głowy, stan zapalnych i gorączkę. Mechanizm działania w profilaktyce migreny może być związany z partenolidami. Zaleca się unikanie stosowania wrotyczu podczas przyjmowania leków przeciwzakrzepowych. W badaniach wykazano, że ekstrakt przygotowany z tej rośliny wykazywał istotne statystycznie i klinicznie zmniejszenie częstości bólu głowy [6].

Inne suplementy na migrenę

Obecność magnezu jest niezbędna w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni i układu nerwowego. Badania wykazały, że osoby cierpiące na migrenę mają niski poziom magnezu w mózgu podczas napadów migreny. Ponadto mają one również niedobór magnezu we krwi. Aby osiągnąć korzyść ze stosowania magnezu, należy przyjmować dawkę ponad 600 mg przez 3-4 miesiące [7].

W jednym z badań klinicznych dotyczących leczenia migreny u dorosłych pacjentów przetestowano połączenie trzech substancji: 600 mg magnezu, 400 mg ryboflawiny i 150 mg koenzymu Q10. Zaobserwowano zmniejszenie liczby dni migreny o prawie 2 dni (1,8). Wynik okazał się istotny klinicznie, ale nieistotny statystycznie (skrócenie przez placebo wyniosło 1,3 dnia) [8].

Po 3 miesiącach przyjmowania suplementu zaobserwowano zmniejszenie nasilenia bólu migrenowego. Pacjenci oceniali skuteczność leczenia znacznie lepiej niż placebo. Dolegliwości żołądkowo – jelitowe, spowodowane dużymi ilościami magnezu, były głównymi zdarzeniami niepożądanymi. W tym badaniu nie zgłoszono żadnych poważnych skutków ubocznych [8].

Zastosowanie suplementów w migrenie wciąż wymaga dalszych badań. Zainteresowanie wzbudza także witamina D3. Wykazano, że 4000 IU witaminy D3/dobę zmniejszyło liczbę dni z migreną. Doniesienia dotyczące melatoniny, a także połączenie kwasu foliowego/B6/B12 wydają się sprzeczne, jeśli chodzi o skuteczność [5].

Inne leki na receptę

W badaniach klinicznych wykazano, że leki takie jak metoprolol, propranolol, flunaryzyna, kwas walproinowy czy topiramat skutecznie zmniejszają objawy migreny, gdy podaje się je jako środki profilaktyczne w migrenie epizodycznej. Wszystkie te leki mogą powodować czasem ciężkie skutki uboczne. Z tego powodu wielu pacjentów szuka naturalnej profilaktyki migreny [8].

Mając tak ograniczone dowody na poparcie suplementacji, korzystne może okazać się wprowadzenie strategii żywieniowych, zwiększających spożycie magnezu. W większości przypadków suplementacja ma niewielkie skutki uboczne, z wyjątkiem dużych, nieterapeutycznych dawek (np. hiperwitaminozy).

Wspomaganie leczenia migreny suplementami diety może być korzystne dla pacjentów z nawracającą migreną, którzy nie tolerują przepisanych przez lekarza leków, ze względu na działania niepożądane lub przeciwwskazania związane z chorobami współistniejącymi. Środki te mogą być korzystne, ale mogą również wywierać skutki uboczne. Pacjenci powinni być świadomi ich potencjalnej toksyczności i interakcji z innymi lekami.