Wpływ na to może mieć zróżnicowana aktywność danych narządów uzależniona od pory dnia, np. ciśnienie tętnicze jest najwyższe rano, największe wydzielanie soków trawiennych następuje w ciągu dnia, nadreaktywność oskrzeli wzrasta w porze nocnej, a także farmakokinetyka stosowanych leków (miejsce i szybkość wchłaniania, czas dystrybucji po organizmie, szybkość wydalania). Wiele zależy również od osobniczych predyspozycji samego pacjenta (zmianowość pracy, brak regularności w ciągu dnia), jednak istnieje szereg grup leków, wobec których przyjęte są odgórne zasady ich przyjmowania.

Lewotyroksyna

Lewotyroksyna to hormon tarczycy stosowany w leczeniu jego niedoczynności lub nadczynności. Powinien on być przyjmowany tuż po przebudzeniu, na czczo, przynajmniej 1 godzinę przed spożyciem śniadania. Jest to związane z najlepszym wchłanianiem tej substancji czynnej właśnie na “pusty” żołądek. W przypadku pacjentów, którzy nie mogą zastosować się do powyższego schematu dawkowania, zaleca się stosować lewotyroksynę przed spaniem, po 3-4 godzinach od spożycia ostatniego posiłku. W jednym i drugim schemacie dawkowania, ważne jest przyjmowanie leku każdego dnia, o tej samej porze [1].

Inhibitory pompy protonowej

Inhibitory pompy protonowej (np. omeprazol, pantoprazol) należą do najpowszechniej stosowanych leków hamujących nadmierne wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Ich działanie jest najkorzystniejsze, gdy są stosowane na czczo, ok. 30 minut przed pierwszym posiłkiem. Jest to podyktowane tym, że pokarm obecny w żołądku zmniejsza ich wchłanianie, a tym samym zmniejsza ich stężenie terapeutyczne we krwi [2]

Statyny

Statyny należą do najczęściej stosowanych leków w terapii zwalczania hipercholesterolemii. Różnią się one między sobą czasem, po jakim osiągają stężenie terapeutyczne. Wśród tych o krótkim okresie półtrwania (działają przez krótki czas) należy wymienić simwastatynę oraz fluwastatynę. Znacznie dłuższy okres półtrwania mają rosuwastatyna, czy atorwastatyna.

Ze względu na to, że największa produkcja cholesterolu w wątrobie następuje w porze nocnej, statyny należące do pierwszej grupy należy przyjmować wieczorem, tak aby ich najwyższe stężenie zostało osiągnięte w czasie największej produkcji cholesterolu. Taka zasada nie obowiązuje w przypadku statyn należących do drugiej grupy. Je można przyjmować zarówno wieczorem, jak i rano [3].

Przeczytaj także: Statyny — czy pora przyjęcia tabletki ma znaczenie?

Leki przeciwcukrzycowe

Najczęściej stosowanym lekiem przeciwcukrzycowym jest metformina. Ze względu na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka), zaleca się, by stosować ją razem z posiłkami, na wypełniony żołądek.

W przypadku pochodnych sulfonylomocznika (drugiej popularnej grupy stosowanej w leczeniu cukrzycy, np. gliklazyd, glimepiryd) powinny być one stosowane na czczo. Wszystko po to, by wpłynęły one na zwiększenie wydzielania insuliny już przed spożyciem pierwszego posiłku dnia [1].

Glikokortykosteroidy

Fizjologiczne wydzielanie hormonów steroidowych jest największe wczesnym rankiem. W związku z tym, aby nie zaburzać fizjologicznego cyklu, leki zawierające je w swoim składzie również powinny być przyjmowane rano. Zapobiega to pojawieniu się działań niepożądanych spowodowanych oddziaływaniem na osi podwzgórze-przysadka-nadnercza [1].

Może też Cię zainteresuje? Soki owocowe — dlaczego nie należy popijać nimi leków?

Leki na nadciśnienie tętnicze

Najczęstszymi lekami stosowanymi w leczeniu nadciśnienia tętniczego są inhibitory konwertazy angiotensyny (np. enalapril, ramipril), blokery kanałów wapniowych (np. nitrendypina, amlodypina) oraz diuretyki tiazydowe. Dwie pierwsze grupy leków zaleca się stosować wieczorem, ze względu na konieczność osiągnięcia stężenia terapeutycznego rano — gdy ciśnienie tętnicze krwi jest największe. Wyjątek stanowią produkty lecznicze mające zdolność do przedłużonego uwalniania substancji leczniczej. To pozwala na utrzymanie właściwego stężenia terapeutycznego stosowanego leku przez całą dobę.

Natomiast diuretyki tiazydowe ze względu na działanie moczopędne powinny być stosowane rano. Na rynku farmaceutycznym preparaty te są stosowane zazwyczaj w postaci o przedłużonym działaniu, co gwarantuje utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi przez całą dobę [4].

Leki przeciwzakrzepowe

Leki zapobiegające nadmiernemu krzepnięciu krwi (np. warfaryna, rywaroksaban) oraz stosowany profilaktycznie u osób w wieku podeszłym, kwas acetylosalicylowy w dawce 75 bądź 150 mg, najlepiej jest przyjmować wieczorem. Związane jest to, z tym że największe ilości płytek krwi wytwarzane są w nocy i wczesnym rankiem. W związku z tym stężenie terapeutyczne leków przeciwzakrzepowych powinno być najwyższe właśnie w tym czasie. Wpływa to na spadek ryzyka wystąpienia zakrzepów i tym samym zdarzeń sercowo- naczyniowych [1,4].