Jaka jest rola elektrolitów w organizmie?

Elektrolity to jony soli, znajdujące się w płynach naszego ciała  tak jak w krwi, osoczu i płynach tkankowych. Od ich obecności w ustroju zależy gospodarka wodno-elektrolitowa, której stan równowagi zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Biorą one udział w wielu przebiegających w organizmie procesach, wpływają na pracę mózgu, mięśni i innych organów, a ponadto utrzymują napięcie w błonach komórkowych i odpowiadają za przewodzenie impulsów elektrycznych przez neurony do innych komórek.

Instytut Żywności i Żywienia konkretnie podaje dobowe zapotrzebowania na dane elektrolity w ciąży, które przedstawiają się następująco:

• Magnez – 360-400 mg w czasie ciąży; 320-360 mg podczas laktacji;
• Wapń – 1000-1300 mg;
• Sód – 1500 mg;
• Potas – 3500 mg w czasie ciąży; 4000 mg podczas laktacji;
• Chlorki – 2300 mg.

Jak działa magnez?

Magnez jest pierwiastkiem, który ma duży wpływ na utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi, wspomaga rozwój kości, jak również reguluje funkcjonowanie układu nerwowego. Objawem niedoboru magnezu mogą być bolesne skurcze oraz podwyższenia ciśnienia tętniczego krwi.

Podczas ciąży zapotrzebowanie na magnez znacznie wzrasta. Naturalnym źródłem magnezu są produkty zbożowe (płatki owsiane, pełnoziarnisty ryż), mleko, nabiał, banany, kiwi, gorzka czekolada, orzechy, kiełki, pestki dyni i słonecznika, migdały, rośliny strączkowe (fasola, soja).

W stanach niedoboru magnezu lub jego objawach klinicznych kobietom ciężarnym i karmiącym Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca suplementację 200- 1000 mg na dobę.

Jak działa wapń?

Wapń jest składnikiem układu kostnego, a jego niedobór powoduje osteopenię i osteoporozę. Absorpcja wapnia w ciąży zwiększa się dwukrotnie szczególnie w ostatnim trymestrze. Dostateczna podaż wapnia ma na celu nie tylko zapewnienie dostatecznego materiału do budowy kośćca dziecka, ale również ochronę kości matki. Dlatego należy, aby w codziennej diecie występowały produkty bogate w wapń takie jak mleko i jego przetwory (jogurt, maślanka, kefir, ser  biały i żółty), jaja, brokuły, migdały, orzech, figi suszone, fasola, soja.

U kobiet, które z różnych powodów ograniczają spożycie produktów w wapń w ciąży, należy rozważyć suplementację tym pierwiastkiem.

Jak działa sód?

Sód stanowi podstawowy składnik osocza. Odpowiada za ciśnienie tętnicze krwi, objętość płynów krążących w organizmie oraz za utrzymanie równowagi osmotycznej. Zbyt mała ilość sodu w organizmie kobiety ciężarnej sprzyja osłabieniu organizmu i prowadzi do zachowania wewnętrznej równowagi organizmu. Głównymi źródłami tego pierwiastka oprócz soli kuchennej są: wołowina, wieprzowina, konserwy, ser, zielone oliwki, kiszona kapusta i ogórki.

Jak działa potas?

Potas jest antagonistą sodu, kontroluje ilość wody w ciele i reguluje poziom pH komórek. Odpowiada za prawidłowe przewodnictwo nerwowe oraz skurcz mięśni, w tym najważniejszego- mięśnia sercowego. Naturalnym źródłem potasu są ziemniaki, zielone warzywa, pomidory, banany, orzechy, suszone owoce (figi morele daktyle).

Jak działają chlorki?

Chlorki występują w tkankach i płynach organizmu w postaci rozpuszczonych soli i odpowiadają za utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo- zasadowej organizmu. Właściwe stężenie chlorków jest konieczne do utrzymania prawidłowego działania układu nerwowego i mięśniowego oraz do skutecznego trawienia pokarmów.  Sól kuchenna jest głównym źródłem pokarmowym chlorków dla człowieka i w takiej samej postaci są mu one najczęściej dostarczane.

Jak uzupełnić elektrolity w ciąży?

Najlepszym sposobem zapobiegania zaburzeniom wodno-elektrolitowym jest wypijanie odpowiedniej ilości i rodzajów płynów w ciągu dnia, które będą warunkować odpowiedni poziom nawodnienia oraz elektrolitów. Bardzo ważne, aby kobieta oczekująca dziecka przyjmowała jak najwięcej płynów średnio 2-2,5 litra dziennie. Kobietom w ciąży zaleca się picie wody, najlepiej mineralnej niegazowanej, nisko lub średnio mineralizowanej. Zapotrzebowanie na płyny można uzupełniać, popijając również soki warzywne czy   owocowe, naturalne, najlepiej bez dodatku cukru. Płyny można również, uzupełniać jedząc zupy, a także pijąc chude mleko, maślanki i kefiry naturalne.

Stosowanie preparatów elektrolitowych w ciąży. W przypadku chęci stosowania preparatów elektrolitowych w ciąży należy skonsultować się z lekarzem. Najlepiej wykonać badania kontrolne, które wskażą poziom elektrolitów w organizmie. Zbyt duża podaż egzogennych elektrolitów może wpłynąć negatywnie na równowagę wodno-elektrolitową organizmu ciężarnej. Nie zaleca się ich pić w formie niedoborów, chyba że lekarz prowadzący zaleci inaczej.

Uwaga na preparaty takie jak: Plusssz Elektrolity + multiwitamina lub Zdrovit Litorsal. Są to preparaty o zróżnicowanych składach mikro i makro elementów oraz witamin.

Suplementacja powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb kobiety w ciąży i jedynie uzupełniać wyłącznie niedoborowe w diecie składniki.

Podsumowanie

Odpowiednio zbilansowana dieta warunkuje prawidłową zawartość składników mineralnych i zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej. Kobiety spodziewające się potomstwa muszą dbać o siebie znacznie bardziej. Noszą w sobie małego człowieka, za którego od momentu poczęcia stają się odpowiedzialne, dlatego też  przypadku wątpliwości można skonsultować się z dietetykiem, który pomoże ułożyć indywidualny, zbilansowany jadłospis, zapewniający pokrycie na składniki mineralne.