Co szóste dziecko w wieku szkolnym zmaga się z dysleksją. Nie jest ona jednak wyrokiem, co pokazuje fakt, że tak znane osobistości jak Albert Einstein, Winston Churchill czy Walt Disney, byli dyslektykami.

Dysleksja rozwojowa

Słowo dysleksja pochodzi od greckich słów dys oznaczającego nie, oraz lexis, czyli czytanie. Oznacza ono trudności w nauce czytania i pisania, przy standardowych metodach nauczania, inteligencji na poziomie przynajmniej przeciętnym oraz sprzyjających warunkach społeczno-kulturowych. Spowodowana jest ona zaburzeniami podstawowych funkcji poznawczych. Osoba zmagająca się z dysleksją widzi, ale nie dostrzega, słyszy, ale nie rozumie tego, co słyszy. WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia umieściła dysleksję w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10. Choroba ta utrudnia komunikację, prawidłowy rozwój oraz może powodować powstanie problemów emocjonalnych [1].

Rodzaje dysleksji

Najczęściej występującą postacią dysleksji jest dysleksja rozwojowa, która pojawia się u dzieci wraz z początkiem nauki pisania i czytania. Rzadziej można spotkać aleksję, czyli dysleksję nabytą (np. uszkodzenie mózgu wskutek wypadku samochodowego). Przejawia się ona utratą nabytej wcześniej umiejętności pisania i czytania. Dysleksję można podzielić na kilka różnych podtypów, w zależności od trudności z nauczeniem się danej umiejętności. Według logopedów lista ta będzie się cały czas wydłużać. Na tę chwilę najważniejsze to:

• dysleksja — trudności z czytaniem;
• dysgrafia — problemy z techniką i stroną graficzną pisania;
• dysortografia — trudność z nauczeniem ortografii;
• dyskalkulia — problem z nauczeniem się działań matematycznych [2].

Przyczyny i objawy

Do dnia dzisiejszego nie udało się w sposób jednoznaczny określić przyczyn dysleksji rozwojowej. Naukowcy podają dwie prawdopodobne hipotezy. Pierwsza — biologiczna wskazuje na powikłania podczas ciąży, opóźnienia w rozwoju układu nerwowego lub tzw. gen dysleksji. Z kolei druga teoria — psychologiczna, jako przyczynę dysleksji wskazuje zaburzenia emocjonalne i zaburzenia mowy we wczesnym dzieciństwie [1,2].

Jakie kroki podjąć w przypadku podejrzenia dysleksji u dziecka?

• Rozmowa z nauczycielem;
• wizyta u psychologa, psychoterapeuty lub logopedy w poradni pedagogiczno-psychologicznej (nie wymaga skierowania);
• w zależności od oceny specjalisty konieczna może być wizyta u lekarza.

Należy pamiętać, że dysleksja to nic wstydliwego. Praktycznie w każdej klasie można spotkać dziecko z dysleksją. Poradnia pedagogiczno-psychologiczna może wydać zaświadczenie, które pozwoli dostosować system oceniania do schorzenia, z którym zmaga się dziecko [1-3].

A co w przypadku dysleksji u dorosłych?

Osoby dorosłe, które nie zostały zdiagnozowane w dzieciństwie, mogą wypełnić test powszechnie dostępny w internecie lub skontaktować się z Wojewódzkim Kuratorium Oświaty. W przypadku podejrzenia dysleksji warto skontaktować się ze specjalistą. W kuratorium można znaleźć listę placówek świadczących pomoc. Są to różne formy pomocy edukacyjnej i diagnostyczno-terapeutycznej [3].

Metody leczenia dysleksji niefarmakologiczne

Najważniejsze jest zapewnienie wsparcia psychologicznego i społecznego. Osoba cierpiąca na dysleksję nie może czuć się wyizolowana i gorsza. Należy również wprowadzić edukację naprawczą, poprzez specjalne programy nauczania. Są one skonstruowane w taki sposób, aby angażować wszystkie zmysły pacjenta. Skupiają się one na poprawie koncentracji, pamięci, rozwoju umiejętności słuchania, mówienia, fonologii. Odbywa się to poprzez ćwiczenia takie jak dzielenie słów na sylaby, zabawę z rymami czy zapamiętywanie przez skojarzenia. Jednakże jak w przypadku wielu obszarów życia, również tutaj najważniejsza jest wytrwałość i konsekwencja. Terapia powinna być przeprowadzana pod nadzorem doświadczonego terapeuty. Jej skuteczność zależy w dużym stopniu od dobrej współpracy na linii pacjent-terapeuta [1-3].

Metody farmakologiczne leczenia dysleksji

Dysleksji na chwilę obecną nie da się niestety wyleczyć. Jednak odpowiednia terapia, dieta, a czasami leki, zdecydowanie ułatwiają życie osobom z tym zaburzeniem. Do diety warto wprowadzić ryby, orzechy, pestki i oleje tłoczone na zimno. Wspomagają one prawidłową pracę układu nerwowego. Farmakoterapia opiera się na lekach i suplementach diety poprawiających pamięć i funkcję poznawcze [1].

Bez recepty dostępne są m.in.:

• kwasy omega-3 np. Mollers Omega-3 czy Bioaron Baby;
• witaminy z grupy B np. Vitaminum B compositum czy Vitaminum B Complex;
• wyciągi z miłorzębu japońskiego np. Ginkoflav czy Bilobil;
• lecytyna sojowa np. Gold-Lecytyna czy Buerlecithin.

https://leki.pl/poradnik/kwasy-omega-3-i-omega-6-dlaczego-sa-dla-nas-takie-wazne/

Wspomagają one pracę układu nerwowego, pamięć oraz mogą zmniejszyć trudności w czytaniu, a także pomagają w przypadku wzmożonej aktywności intelektualnej.

Z kolei na receptę pod nadzorem lekarza mogą być stosowane m.in.:

• piracetam np. Lucetam czy Nootropil — w połączeniu z terapią logopedyczną wspomaga pamięć i poprawia sprawność pisania i czytania;
• metylofenidat np. Concerta czy Medikinet — stymuluje układ nerwowy, często u pacjentów ze współistniejącym ADHD.