Cytomegalia — co to za choroba?

Cytomegalia jest chorobą wywołaną zakażeniem wirusowym. Wirus przechodzi przez barierę łożyskową, tym samym stanowiąc zagrożenie dla płodu. Większość dzieci, które zostały zarażone od matki w trakcie ciąży, nie posiada żadnych objawów choroby, jednak w procesie rozwoju może dojść do wystąpienia wad rozwojowych, które obejmują:

• zaburzenia mowy;
• opóźnienie rozwoju psychoruchowego;
• niedosłuch neurosensoryczny, który obejmuje jedno ucho, lub oba;
  
• zwapnienia i torbiele w obrębie czaszki.

Część dzieci wykazuje objawy choroby już w brzuchu matki, lekarze rozpoznają małogłowie oraz wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrostu.

Wyróżniamy cytomegalię wrodzoną, jeśli dziecko zarazi się w trakcie ciąży, okołoporodową, jeśli dojdzie do niego przy porodzie oraz poporodową, jeśli zakażenie nastąpi później [1,2]. 

Jak można się zarazić cytomegalią?

Wirusy cytomegalii są mocno rozpowszechnione wśród społeczeństwa. Zarażamy się poprzez kontakt z płynami ustrojowymi zarażonej osoby, czyli ze śliną, spermą, krwią. W związku z tym najczęstsze drogi zakażenia to droga kropelkowa oraz płciowa. Nie musi być to jednak bezpośredni kontakt, zarazić możemy się też przez pozostawione wydzieliny na różnego rodzaju przedmiotach. Większość osób na świecie nieświadomie jest rezerwuarem wirusa [1,2]. 

Cytomegalia — badanie w ciąży

Wirus może być w stanie letalnym i uaktywnić się w czasie obniżenia odporności, lub właśnie w ciąży. Dlatego niezwykle ważna jest odpowiednia diagnostyka. U kobiet w ciąży prowadzi się badania na potwierdzenie serokonwersji przeciwciał anty-CMV IgM/IgG. Jednak świadczą one jedynie o zwiększonym narażeniu na wystąpienie zakażenia cytomegalią płodu, nie potwierdzają wstępującego zakażenia. Do takich wniosków można dojść jedynie po wykryciu wirusa w płynie owodniowym pobranym w wyniku amniopunkcji oraz po stwierdzeniu objawów u dziecka w USG takich jak na przykład małogłowie. Wczesna diagnoza cytomegalii pozwala na zastosowanie leczenia przeciwwirusowego i uniknięcie bardzo groźnych dla rozwoju dziecka powikłań po chorobie [1,2].

Jak wygląda leczenie cytomegalii?

Leczenie cytomegalii obejmuje stosowanie leków przeciwwirusowych:

• gancyklowiru;
• walgancyklowiru.

Leki stosuje się dożylnie lub doustnie przez 6 tygodni. Niestety leki te nie są zupełnie bezpieczne w stosowaniu. Głównym skutkiem ubocznym ich stosowania są zaburzenia układu krwiotwórczego obejmujące neutropenię, małopłytkowość i niedokrwistość. W związku z tym u chorych co tydzień wykonuje się pełną morfologię oraz klirens kreatyniny w celu kontroli występowania działań niepożądanych. W przypadku leczenia wykonuje się co tydzień kontrolę obecności wirusów we krwi, aby sprawdzić skuteczność leczenia. 

U dzieci wykonujemy badania słuchu do około 6 roku życia. W przypadku wystąpienia wad rozwoju, czy objawów neurologicznych zalecana jest specjalistyczna rehabilitacja [1,2].