Za co odpowiada serotonina?
Serotonina spełnia następujące funkcje:
- reguluje perystaltykę i czynność wydzielniczą żołądka, dwunastnicy i jelit;
- wpływa na prawidłowy sen (w połączeniu z melatoniną);
- powoduje skurcz mięśni gładkich oskrzeli, naczyń krwionośnych i macicy;
- wpływa na prawidłowy nastrój;
- umożliwia odczuwanie pozytywnych emocji, szczęścia oraz euforii;
- daje chęć do działania;
- nie dopuszcza do powstania depresji;
- reguluje zachowania takie jak spokój, agresja i impulsywność;
- wpływa na utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi;
- podwyższa próg bólowy, czyli zmniejsza odczucie bólu;
- pomaga w zdrowieniu przez pozytywne nastawienie do terapii i jej efektów.
Jakie są objawy niedoboru serotoniny?
Prawidłowo funkcjonujący organizm nie ma problemu z wytwarzaniem hormonu szczęścia. Nie zawsze jednak poziom serotoniny jest właściwy. Podwyższony poziom objawia się między innymi: pobudzeniem, wzrostem ciśnienia, zwiększoną potliwością, kołataniem serca i pojawieniem się stanów lękowych. Jeżeli poziom spada, pojawiają się nieprzyjemne odczucia takie jak:
- pogorszenie nastroju;
- apatia;
- trudności z zapamiętywaniem i uczeniem się;
- niechęć do działania;
- zmęczenie i przemęczenie;
- nieprawidłowe działanie układu pokarmowego;
- trudności z zasypianiem i snem;
- nieradzenie sobie z trudnościami życia codziennego.
Jak utrzymać właściwy poziom serotoniny?
Wiele czynności życia codziennego, wpływa na utrzymanie właściwego poziomu lub też podwyższenie stężenia hormonu szczęścia. Ze złym stanem zdrowia czy dolegliwościami związanymi z chwilowym jego spadkiem, można spróbować poradzić sobie samemu.
Serotonina powstaje podczas przemian tryptofanu. Aminokwas ten należy dostarczać z pożywieniem, ponieważ nie jest on syntetyzowany w organizmie człowieka. Pokarmy zawierające dużo białka np. mięso, pestki dyni, orzeszki ziemne, mleko, twarogi, soja, nasiona roślin strączkowych itp. zawierają duże ilości tego aminokwasu. Właściwa dieta sprawia, że synteza hormonu szczęścia, może przebiegać prawidłowo.
Nie tylko właściwe odżywianie ma znaczenie w utrzymaniu prawidłowego poziomu naturalnego antydepresantu. Uprawianie sportu, czy nawet chodzenie na spacery, podnosi jego poziom. Podobnie jak słuchanie muzyki, przebywanie w miłym towarzystwie czy spędzanie czasu na ulubionym hobby. Ważne są też właściwe relacje z bliskimi oraz znajomymi.
Serotonina będzie wywoływała wpływ na organizm, jeżeli połączy się ze swoistymi receptorami w komórkach. Osoby, które są dobrze zaadoptowane w społeczeństwie, zadowolone na wielu płaszczyznach życia i myślące pozytywnie, mają duże stężenie receptorów serotoninowych. U osób będących w nieprawidłowych relacjach ze społeczeństwem, agresywnych, zestresowanych itp., ilość receptorów jest zdecydowanie mniejsza. Tym samym pojawiają się symptomy świadczące o niedoborach serotoniny.
Jak podnieść poziom serotoniny?
Nie zawsze możemy sami podnieść sobie poziom hormonu szczęścia. W różnych chorobach a szczególnie w depresji potrzebne jest wspomaganie lekami. Leki z „gotową” serotoniną nie istnieją. Serotonina w tabletkach nie jest produkowana, ale jest wiele leków podwyższających jej poziom. Mają one kilka mechanizmów działania. Głównie są to leki:
- hamujące zwrotny wychwyt serotoniny, czyli zapewniają jej prawidłowe stężenie w synapsach nerwowych (SSRI);
- hamujące enzymy biorące udział w rozkładzie różnych neuroprzekaźników w tym serotoniny, co pozwala na powrót lub utrzymanie właściwego przewodnictwa w układzie nerwowym (inhibitory MAO).
Leki te przepisuje lekarz po dokładnym zapoznaniu się z objawami, jakie zgłasza osoba potrzebująca pomocy.
W aptekach znajdują się suplementy diety, które zawierają tryptofan. Warto po nie sięgnąć w przypadku, gdy zauważymy u siebie zmiany świadczące o spadku poziomu serotoniny. Pamiętać należy, że są to tylko suplementy diety, które nie zastępują prawidłowego odżywiania się. Stosując suplementy z tryptofanem, należy pamiętać o zachowaniu właściwej dawki zalecanej przez producenta.
Jak sprawdzić poziom serotoniny?
W razie wątpliwości związanych z tym, czy poziom hormonu szczęścia jest prawidłowy, czy nie, można zrobić badania. Stężenie poziomu serotoniny bada się, pobierając próbkę krwi. Na badanie takie z reguły kieruje lekarz. Wiele chorób w tym nowotworowe, cechują się zmianami poziomu serotoniny.
Pamiętać trzeba, że wiele leków oraz długotrwała dieta bogata np. w banany, orzeszki, czekoladę, awokado i wiele innych, powoduje zmiany w poziomie tego hormonu. W związku z tym do badania należy się odpowiednio przygotować.