Co to jest pulsoksymetr? Co mierzy?

Pulsoksymetr to urządzenie, które pozwala mierzyć puls oraz saturację.

Puls – jest to ruch naczyń tętniczych, który zależy od kurczliwości serca i elastyczności ścian tętnic – zazwyczaj odpowiada on ilości uderzeń serca w ciągu jednej minuty.

Saturacja – wskazuje stopień wysycenia hemoglobiny tlenem, czyli zawartość tlenu we krwi tętniczej; saturację oznacza się symbolem SaO2 lub SpO2. Nie powinna być niższa niż 94%, a najlepiej, kiedy jej wartość przekracza 96%.

Puls oraz saturacja to podstawowe parametry, które mierzy pulsoksymetr, jednak najnowsze modele, które posiadają specjalne oprogramowanie, mogą mierzyć także nocycepcję, czyli uczucie bólu. Pomiar dokonywany jest bezinwazyjnie. Pulsoksymetr z wyglądu przypomina klips, który zakłada się na palec lub ucho [1].

Jak działa pulsoksymetr?

Mechanizm działania urządzenia opiera się o pomiar spektrofotometryczny. Absorpcja, czyli stopień pochłaniania światła przez hemoglobinę utlenowaną i nieutlenowaną, różnią się od siebie. Pulsoksymetr określa absorpcję światła o dwóch różnych długościach fali: 660 nm i 940 nm, co odpowiada kolejno światłu czerwonemu i podczerwonemu. Krew utlenowana pochłania więcej światła podczerwonego, natomiast nieutlenowana – czerwonego. Powracający sygnał jest rejestrowany przez fotodetektor. Aparat na podstawie kilkuset pomiarów na sekundę, określa średnią i odczytuje ją [2].

Kto powinien korzystać z pulsoksymetru?

Pulsoksymetr może być używany w domu, jak i w warunkach szpitalnych.

W warunkach szpitalnych:

• w okresie okołooperacyjnym,
• pacjenci z niewydolnością oddechową,
• pacjenci oddziałów intensywnej terapii,
• noworodki przedwcześnie urodzone.

W warunkach domowych:

• pacjenci podczas diagnostyki zaburzeń oddychania (bezdechy senne),
• astmatycy i alergicy,
• pacjenci chorujący na COVID-19 – Ministerstwo Zdrowia w ramach programu Domowej Opieki Medycznej, zapewnia pulsoksymetry pacjentom, których stan zdrowia pozwala na odbycie izolacji w domu; pulsoksymetr wraz z aplikacją, pozwalają na zdalne monitorowanie stanu pacjenta, dzięki czemu można szybko wykryć pacjentów, którzy ze względu na pogorszenie stanu zdrowia, powinni trafić do szpitala [1], [2].

Co może zaburzać pomiar pulsoksymetrem?

Używając puls oksymetru, należy pamiętać o kilku czynnikach, które mogą wpływać na wynik.

• pomalowane paznokcie – zarówno lakier hybrydowy jak i zwykły może zaburzać wyniki pomiaru, wpływając na absorpcję światła,
• zbyt długie paznokcie,
• ruchy podczas pomiaru,
• wilgotna dłoń [1].

Jak używać pulsoksymetru w domu?

Według zaleceń Ministerstwa Zdrowia:

1. Pomiaru należy dokonywać zawsze po kilkuminutowym odpoczynku.
2. Przed pomiarem należy umyć ręce.
3. Pomiaru najlepiej jest dokonywać w pozycji siedzącej.
4. Badania należy dokonywać co kilka godzin – zgodnie z zaleceniami lekarza [3].

Jak czytać wyniki pulsoksymetru?

Aby odczytać wyniki pulsoksymetru, wykonaj następujące kroki:

1. Umieść pulsoksymetr na jednym z palców ręki lub stopy. Zazwyczaj najczęściej używanym palcem jest palec wskazujący.
2. Uruchom pulsoksymetr, przyciskając odpowiedni przycisk lub włączając urządzenie zgodnie z instrukcjami obsługi.
3. Poczekaj przez kilka sekund, aż pulsoksymetr dokona pomiaru. Na wyświetlaczu pojawi się kilka informacji, w tym zazwyczaj:
   • Nasycenie tlenem (SpO2): To procentowy wskaźnik, który mierzy poziom tlenu we krwi. Normalne nasycenie tlenem wynosi zazwyczaj 95-100%. Niższe wartości mogą wskazywać na problemy z dostarczaniem tlenu do organizmu.
   • Częstość tętna (puls): To liczba uderzeń serca na minutę (bpm). Normalny puls różni się w zależności od wieku, ale zazwyczaj mieści się w zakresie od 60 do 100 bpm u dorosłych.
4. Odczytaj wartości SpO2 i pulsu z wyświetlacza. Sprawdź, czy są one w normie. Jeśli masz wątpliwości co do wyników, skonsultuj się z lekarzem.

Pamiętaj, że wyniki pulsoksymetru są przydatne do monitorowania nasycenia tlenem i pulsu, ale nie zastępują one profesjonalnych badań medycznych. Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące swojego zdrowia, skonsultuj się z lekarzem.

Gdzie można kupić pulsoksymetr?

Urządzenie można dostać w sklepach medycznych lub w aptekach – zarówno tych stacjonarnych jak i internetowych.

Jaki pulsoksymetry wybrać?

Wybór pulsoksymetru zależy od Twoich potrzeb i preferencji. Oto kilka czynników, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze pulsoksymetru:

1. Dokładność: Warto wybrać pulsoksymetr o wysokiej dokładności pomiarów. Wybieraj modele, które są dokładnie skalibrowane i posiadają pozytywne recenzje dotyczące dokładności.
2. Wyświetlacz: Upewnij się, że wyświetlacz pulsoksymetru jest czytelny i łatwy do odczytania, nawet w różnych warunkach oświetleniowych.
3. Wskaźniki dodatkowe: Niektóre pulsoksymetry wyposażone są w dodatkowe funkcje, takie jak alarmy dla wartości odstających od normy lub wykresy tendencji pomiarów. Jeśli potrzebujesz tych funkcji, warto je uwzględnić w wyborze.
4. Zasilanie: Pulsoksymetry mogą być zasilane bateriami lub ładowane przez USB. Wybierz taki, który najlepiej odpowiada Twoim potrzebom.
5. Cena: Pulsoksymetry są dostępne w różnych cenach. Zazwyczaj modele o wyższej jakości i z dodatkowymi funkcjami będą droższe. Warto jednak inwestować w solidny pulsoksymetr, który zapewni dokładne pomiary.

Pamiętaj, że pulsoksymetr jest przydatnym narzędziem do monitorowania nasycenia tlenem i pulsu, ale nie zastępuje on profesjonalnych badań medycznych. Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące swojego zdrowia, skonsultuj się z lekarzem.