Co to jest arginina?
Arginina to jeden z ważnych aminokwasów produkowanych w naszym organizmie. Niestety określana jest jako względnie egzogenna, gdyż podczas przemian biochemicznych nasze ciało może ją wyprodukować, jednak w ograniczonej ilości. Ilość ta pokrywa podstawowe zapotrzebowanie i w związku z czynnikami zewnętrznymi nie zawsze jest to wystarczające [1,2].
Jak powstaje arginina?
Istnieje kilka dróg syntezy argininy. Arginina powstaje z innych aminokwasów przyjmowanych z pożywieniem (np. proliny, glutaminy lub glutaminianów). Etapem pośrednim jest tutaj cytrulina, do której przekształcają się wymienione wyżej aminokwasy, a z niej powstaje dopiero arginina. Z tego względu jednym ze sposobów zwiększenia ilości argininy w naszym organizmie może być zwiększenie podaży cytruliny, proliny lub glutaminy [2].
Gdzie występuje arginina?
Nie zawsze podstawowa synteza argininy wystarczy do zaspokojenia wszystkich potrzeb organizmu. W takim przypadku najlepiej zwiększyć jej podaż z diety. Gdzie występuje arginina i w jakich produktach żywnościowych znajdziemy jej najwięcej?
Przy standardowej diecie osoba dorosła przyjmuje średnio od 3 do 5 g argininy dziennie. Gdzie występuje arginina w diecie? Najwięcej jest jej w produktach bogatobiałkowych. Argininę znajdziemy w:
- Orzechach, np. arachidowych lub włoskich.
- Produktach pochodzenia zwierzęcego, np. nabiale lub mięsie.
- Rybach i owocach morza.
- Produktach zbożowych, głównie płatkach i mące.
- Owocach, jednak największa ilość argininy znajduje się w arbuzie.
- Gorzkiej czekoladzie.
- Roślinach strączkowych [3].
Można przyjąć, że 1 g białka z diety dostarcza około 54 mg argininy, z czego tylko około 60% jest dostępna dla organizmu z racji dość dużej degradacji tego aminokwasu przez arginazę w jelitach [4].
Jak działa arginina?
Arginina bierze udział w wielu cyklach biochemicznych. Jest niezbędna w przemianach azotu lub mocznika [2].
Arginina i naczynia krwionośne
Arginina stanowi źródło azotu niezbędnego do syntezy tlenku azotu w komórkach naczyń krwionośnych. Zaburzenia w ilości argininy mogą prowadzić do nieprawidłowego napięcia ścian naczyń krwionośnych i ich funkcjonowania. W efekcie może być to jedną z przyczyn zaburzeń naczyniowych. Długotrwały niedobór argininy prowadzi również do zwiększenia stresu oksydacyjnego w komórkach, co dodatkowo zwiększa problem [5].
Z tego też względu arginina oraz cytrulina (jako jej prekursor) stanowią podstawę wielu badań na temat leczenia nadciśnienia tętniczego krwi, nadciśnienia płucnego lub stanu przedrzucawkowego [5].
Arginina i gojenie ran
Arginina odgrywa także duże znaczenie w gojeniu się ran. W prawidłowym procesie regeneracji rany niezbędne są odpowiednie ilości tlenku azotu. Jak już wiemy, arginina jest niezbędna do jego produkcji. W trakcie gojenia ran niedobory tlenku azotu powstają, np. przez niedożywienie pacjenta. Mogą być wynikiem przyjmowanych leków, glikokortykosteroidów lub chorób, np. cukrzycy [4].
Badania dowiodły, że suplementy diety lub żywność specjalnego przeznaczenia medycznego z dodatkiem argininy i cytruliny wpływają korzystnie na proces regeneracji tkanek. Takie produkty możemy znaleźć w aptekach i będzie to, np. Nutridrink Skin Repair [4].
Arginina i nowotwory
Niektóre badania dowodzą, że wybrane nowotwory produkują arginazę. Arginaza to enzym, który rozkłada argininę i w efekcie zmniejsza jej ilość. Z tego powodu wysnuto wniosek, że arginina może mieć korzystny wpływ na leczenie nowotworów. Wynika to z tego, że arginina jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania limfocytów. Jej niedobór może zaburzać działanie limfocytów (głównie T), które biorą udział w procesie niszczenia zmienionych komórek [2,6].
Arginina i zaburzenia erekcji
Czy argininę warto przyjmować przed seksem? Arginina może być korzystna dla osób z zaburzeniami erekcji. W przypadku takich zaburzeń stosuje się od 2,5 do 5 gramów argininy dziennie. To dobra propozycja dla pacjentów, którzy mają niewielkie problemy i nie chcą rozpoczynać terapii lekami, takimi jak sildenafil lub tadalafil. Natomiast argininę można stosować razem z wymienionymi wcześniej substancjami, co poprawia i zwiększa ogólne efekty terapeutyczne [7,8].
Arginina i aktywność fizyczna
Arginina, podobnie jak cytrulina, jest polecana dla sportowców, którzy chcą poprawić swoje osiągi. Czy te substancje rzeczywiście zwiększają naszą wydolność? Jedna metaanaliza wskazuje, że faktycznie suplementacja argininą poprawia osiągi aerobowe jak i anaerobowe [9].
Argininę można stosować przedtreningowo (około godzinę przed treningiem) w ilości 0,15 g na kilogram masy ciała [9].
W przypadku codziennego stosowania istnieją dwa schematy:
- 2 g dziennie przez 7 tygodni w celu poprawy wysiłku aerobowego.
- 12 g dziennie przez 8 tygodni w celu poprawy osiągów anaerobowych [9].
Jaka arginina jest najlepsza?
Jaka arginina jest najlepsza i kiedy najlepiej brać argininę? Jeśli mamy możliwość to najlepiej przyjmować ją wprost z pożywienia. Jednak nie zawsze dostarczymy jej odpowiednie ilości z diety. Wtedy warto zastanowić się nad suplementami diety z argininą. Które będą najlepsze?
Na rynku aptecznym mamy wiele form argininy. Niestety są to suplementy diety i nie mamy dostępnych leków. Nie znaczy to oczywiście, że suplementy diety są złe, ale warto kierować się tutaj renomą producenta i własnymi doświadczeniami.
Arginina występuje najczęściej w formie kapsułek i proszku. Znajdziemy ją w także w preparatach łączonych z innymi aminokwasami, tzw. BCAA. Takie formy mogą być dobrym wyborem dla sportowców.
Przykładowe preparaty z argininą to, np.:
- Doppelherz aktiv Men Lider (750 mg L-argininy w 1 kapsułce).
- Orgasmmax for men (150 mg argininy w 1 kapsułce).
- Melarginol (300 mg argininy w 1 kapsułce).
- Permen King (300 mg argininy w 1 tabletce).
- Braveran (600 mg L-argininy w 1 tabletce).
Jakie są skutki uboczne argininy?
Generalnie arginina klasyfikowana jest jako bezpieczna substancja, jednak skutki uboczne mogą wystąpić zawsze.
Do najczęstszych skutków ubocznych argininy należą zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak:
- nudności,
- wymioty,
- biegunka,
- bóle brzucha [3].
Na suplementację argininą powinny uważać osoby z podwyższonym poziomem kwasu moczowego i epizodami dny moczanowej w przeszłości, gdyż nadmierne przyjmowanie tego aminokwasu może zwiększyć poziom kwasu moczowego i zaostrzyć chorobę.
Arginina może obniżać ciśnienie tętnicze krwi, dlatego przed jej suplementacją osoby z nadciśnieniem powinny zasięgnąć porady lekarzy lub farmaceuty. Nie powinno się stosować leków na nadciśnienie i inne choroby sercowo-naczyniowe (np. nitraty) razem z argininą.
Czy warto brać argininę?
Arginina to suplement diety, który powinien być uzupełniony podczas jej niedoborów. Jednak ciężko stwierdzić, kiedy faktycznie mamy niedobory argininy. Czy w takim przypadku warto brać argininę?
Przed rozpoczęciem suplementacji powinnyśmy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby stwierdzić czy suplementacja jest faktycznie potrzebna. Pamiętajmy o tym, że nawet jeśli arginina pozytywnie wpływa na pewne aspekty zdrowotne, to nie zastąpi leków, jeśli będą wymagane w danej jednostce chorobowej.
Jak długo stosować argininę?
Jeśli zdecydujemy się na suplementację argininy to kiedy najlepiej ją brać i jak długo stosować argininę?
Czas stosowania zależy od celu, w jakim stosujemy argininę. W przypadku problemów z erekcją warto przyjąć ją około godzinę przed stosunkiem. Dla poprawy kondycji fizycznej najlepiej stosować argininę przedtreningowo. Jeśli chcemy wspomóc nasz organizm i uzupełnić niedobory aminokwasy, to rozsądnie będzie stosować argininę od 2 do 4 tygodni.
Jeśli chodzi o to kiedy najlepiej brać argininę to powinno się ją przyjmować około godziny przed posiłkiem (najlepiej rano) popijać szklanką wody.