Czym jest bylica?
Pod nazwą bylica znajdziemy około 400 gatunków roślin. W Polsce możemy obserwować wzrost około 7 z nich. Najczęściej kojarzone są jako chwasty, które wypleniamy z ogródków. Ponadto w okresie lipca i sierpnia mają swój okres pylenia, co alergicy mogą odczuć przez zaostrzenie objawów. Bylice, które znajdują najczęstsze zastosowanie w medycynie to Bylica piołun (Artemisia absinthium), bylica pospolita (Artemisia vulgaris), bylica roczna (Artemisia annua) oraz bylica boże drzewko (Artemisia abrotanum). W wierzeniach ludowych bylicom nadawało się właściwości magiczne. Miały chronić domy przed złymi duchami, mężczyźni wykorzystywali piołun na potencję. W dzisiejszych ze względu na znajomość składu chemicznego roślin straciły one swoje magiczne właściwości, zyskały jednak spore zastosowanie w medycynie [1,2].
Jakie związki chemiczne posiada bylica?
Bylice wykorzystywane w lecznictwie w swoich olejkach eterycznych posiadają substancje chemiczne o zbliżonym składzie jakościowym, ale innym ilościowym. Najczęściej wykorzystywana jest bylica piołun, której olejek eteryczny jest wytwarzany z suszonych pędów i liści. Zawiera on w składzie goryczowe laktony seskwiterpenowe takie jak absyntyna i anabsyntyna, które pod wpływem destylacji przekształcają się w azulen i chamazulen. Ponadto zawiera azuleny, tujon, garbniki, flawonoidy i lignany [1,3].
Piołun — właściwości
Bylice należą do roślin o właściwościach goryczowych, co oznacza, że pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, poprzez wywołanie odruchu w naszym organizmie. Sam olejek eteryczny powoduje takie działanie poprzez drażnienie receptorów węchowych. Ponadto roślina ma działanie:
- rozkurczające mięśnie gładkie przewodu pokarmowego.
- przyspiesza wytwarzanie żółci
- pobudza apetyt
Surowiec działa przeciwbakteryjnie, przeciwpasożytniczo, a wyciągi do stosowania zewnętrznego są wykorzystywane w leczeniu świerzbu, wszawicy i owsików.
Bylica roczna ponad wyżej wymienione związki posiada artemizynę. Zatem artemizyna, na co pomaga? Badania dowodzą, że związek ten ma działanie antyoksydacyjne oraz potencjalne działanie przeciwnowotworowe. Potencjalny mechanizm działania opiera się o hamowanie cyklu komórkowego komórek nowotworowych [1,3,4,5].
Piołun — działania uboczne
Preparaty z piołunu posiadają w składzie toksyczny dla ośrodkowego układu nerwowego tujon. Ze względu na jego obecność bardzo ważne jest przestrzeganie dokładnego dawkowania i nieprzekraczanie zalecanych porcji. Ponadto roślina nie nadaje się do stosowania dla osób krwawiących z przewodu pokarmowego np. przy hemoroidach oraz w przypadku uszkodzeń błony śluzowej żołądka. Zażywanie preparatów z piołunem jedynie pogorszy stan zdrowia chorego [1,3].
Jakie preparaty z piołunem znajdziemy w aptece?
W aptece bez recepty można dostać preparaty zawierające wyciąg, nalewkę z piołunu, lub zakupić suszone ziele i samemu wykonać swój własny preparat.
Jak stosować piołun na pasożyty?
W leczeniu pasożytów skóry głowy takich jak wszy można posłużyć się preparatem Artemisol, który posiada nalewkę piołunowo-wrotyczową. Preparat należy nałożyć na skórę głowy, zawinąć włosy na przykład ręcznikiem i pozostawić na 2h. Po tym czasie powinno się umyć włosy i rozczesać je grzebieniem z drobnymi oczkami.
W celu wykonania samodzielnego naparu należy 1 łyżkę ziela zalać szklanką wrzątku i odstawić na 20 min. Z takiego naparu można przygotować wlewki doodbytnicze, które służą w celu wytępienia owsików. Napar można także stosować do oczyszczania skóry w przypadku świerzbu [6].
Jak stosować piołun na trawienie?
Samodzielnie wykonanego naparu z bylicy piołun nie należy pić ze względu na obecność toksycznego tujonu. W celu używania rośliny na trawienie warto sięgnąć po preparat Tinctura Absinthii, który posiada standaryzowaną ilość składników czynnych. W aptece można kupić suszone ziele bylicy pospolitej, która jest bezpieczniejsza w stosowaniu [7].