Butamirat — na jaki kaszel działa?

Butamirat to nieopioidowy lek przeciwkaszlowy, działający ośrodkowo. Wykorzystywany jest do leczenia suchego kaszlu. Co więcej, butamirat oddziałuje również na drogi oddechowe i zmniejsza opory powietrzne. Wynika to z faktu, że lek w nieznacznym stopniu rozkurcza mięśnie oskrzeli [1].

Czy butamirat to narkotyk?

Butamirat nie jest uważany za narkotyk. Jest to lek przeciwkaszlowy, który hamuje odruch kaszlowy,  działając na ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym.  Butamirat nie wykazuje właściwości psychoaktywnych, które są charakterystyczne dla narkotyków.

Czy to lek jedynie na suchy duszący kaszel?

Gdyby trzeba było określić jedno zastosowanie wspomnianego związku chemicznego, to można by stwierdzić, że poleca się go w suchym kaszlu. Jednak kaszel to złożona dolegliwość i ten objaw powinniśmy traktować szerzej. Z tego względu butamirat został przebadany w kilku badaniach klinicznych pod kątem zastosowania w różnych rodzajach kaszlu mokrego.

Butamirat vs kodeina i dekstrometorfan

Jedno badanie kliniczne porównywało efektywność butamiratu względem kodeiny (i pochodnych) w zwalczaniu kaszlu suchego. Wykazano, że efektywność tych substancji jest podobna. Natomiast jeśli kaszel jest efektem infekcji wirusowej, to butamirat powinien być stosowany jako lek pierwszego wyboru, ze względu na nieco lepszą efektywność niż kodeina. Co więcej, butamirat może być bezpiecznie stosowany u dzieci [2].

Dekstrometorfan to kolejny lek przeciwkaszlowy, dostępny w aptekach. Następne badanie porównywało efektywność terapeutyczną dekstrometorfanu i butamiratu w leczeniu kaszlu suchego. Wyniki były porównywalne — nawet z niewielką przewagą w kierunku butamiratu [2].

Co jest lepsze: lewodropropizyna czy butamirat?

Lewodropropizyna i butamirat to dwa skuteczne leki przeciwkaszlowe, różniące się jednak mechanizmami działania oraz zalecanym sposobem stosowania. Lewodropropizyna to lek przeciwkaszlowy o działaniu obwodowym, szeroko stosowany w Europie, który udowodnił swoją skuteczność w leczeniu kaszlu u dzieci i dorosłych. Z kolei butamirat działa bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy i hamuje odruch kaszlowy. Oba leki stosowane są w leczeniu kaszlu, jednak lewodropropizyna może być bardziej skuteczna u niektórych pacjentów, zwłaszcza w redukcji intensywności i częstości kaszlu oraz nocnych przebudzeń, podczas gdy butamirat może być preferowany u pacjentów z uporczywym suchym kaszlem.

Czy butamirat pomaga na kaszel alergiczny?

Suchy kaszel może być również spowodowany reakcją alergiczną. W takim przypadku oczywiście zasadne jest wdrożenie terapii przeciwalergicznej, jednak kaszel często pozostaje jeszcze dłużej. Syropy takie jak Sinecod, Supremin czy Maxipulmon zawierające butamirat pomagają również zredukować częstotliwość odruchu kaszlu alergicznego, co poprawia życie pacjentów [2].

Profilaktyka okołozabiegowa

Ze względu na hamowanie odruchu kaszlu, butamirat stosuje się również przed oraz po zabiegach chirurgicznych i bronchoskopii [1,5].

Komu można polecić syrop przeciwkaszlowy z butamiratem?

Opisywany związek to stosunkowo bezpieczna substancja, dlatego — według Charakterystyki Produktu Leczniczego może być stosowany już od 2. miesiąca życia. Natomiast biorąc pod uwagę badania kliniczne, dolna granica wieku jest jeszcze niższa. Z powodzeniem stosowano preparaty nawet u dzieci od 1. miesiąca życia [2,4]. Pamiętajmy też o tym, że u dzieci do 2. roku życia nie powinniśmy stosować butamiratu bez konsultacji z lekarzem!

Natomiast co w przypadku osób w podeszłym wieku? Najczęściej cierpią one na choroby towarzyszące i przyjmują inne leki. Czy w takiej sytuacji butamirat jest bezpieczny? Każdy przypadek należy przeanalizować osobno. Jednak badania kliniczne pokazują, że lek można stosować u takich osób. Redukuje on suchy kaszel nawet u ludzi z różnymi chorobami płuc. Należy zachować ostrożność, jeśli chory cierpi dodatkowo na niewydolność wątroby lub nerek. Eliminacja leku z organizmu może być opóźniona, co może zwiększyć działania niepożądane [2].

Jakie są syropy na suchy kaszel zawierające butamirat?

W polskich aptekach butamirat występuje w formie syropu i kropli doustnych w różnych stężeniach.

Dostępne preparaty w formie kropli: Sinecod (5 mg/ml; 1 kropla = 0,25 mg butamiratu).

Preparaty w formie syropu różnią się stężeniem substancji czynnej:

• 0,8 mg/ml:
  • Atussan mite,
  • Supremin,
  • Toselix.
• 1,5 mg/ml:
  • Atussan,
  • Butamid,
  • Natussic,
  • Sinecod,
  • Supremin MAX,
  • Theraflu Kaszel,
  • Toselix forte,
  • Tussicalin.
• 3 mg/ml:
  • Maxipulmon.

Kiedy nie podawać Sinecodu i innych leków z butamiratem?

Najczęstsze działania niepożądane po butamiracie występują rzadko i obejmują:

• nudności i biegunka,
• uczucie senności,
• pokrzywka [3].

Leków przeciwkaszlowych zawierających butamirat z racji tego, że hamuje odruch kaszlu, nie można stosować razem z innymi związkami, które działają wykrztuśnie i mukolitycznie. Jednoczesna terapia może prowadzić do nagromadzenia śluzu w drogach oddechowych, co może być przyczyną infekcji [2].

Leków z butamiratem nie powinno się również stosować podczas ciąży w trakcie I trymestru. W II i III trymestrze można rozważyć terapię, ale tylko i wyłącznie po konsultacji lekarskiej. Dla bezpieczeństwa, ze względu na brak badań klinicznych, nie powinno się stosować wspomnianych leków podczas karmienia piersią [2].

Supremin, Sinecod, Maxipulmon — skutki uboczne. Co może powodować butamirat?

Butamirat może powodować pewne skutki uboczne. Mogą to być bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, bóle głowy, zawroty głowy, senność, wysypka skórna oraz pokrzywka. Jednakże te skutki uboczne nie są bardzo częste i zazwyczaj ustępują w trakcie leczenia.

Czy można stosować butamirat w ciąży lub karmiąc piersią?

Zaleca się skonsultowanie się z lekarzem przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku w ciąży lub w okresie karmienia piersią w celu wyjaśnienia podejrzewanych zagrożeń i korzyści wynikających ze stosowania danej substancji.

Preparatu z butamiratem nie powinno się stosować w pierwszym trymestrze ciąży, a w drugim i trzecim trymestrze oraz w okresie karmienia piersią lekarz powinien wyraźnie zalecić jego stosowanie, gdy uzna to za bezpieczne.

Na co uważać, stosując butamirat na kaszel?

Podczas stosowania butamiratu należy pamiętać, że lek hamuje odruch kaszlu. Dlatego należy unikać równoczesnego stosowania leków wykrztuśnych, które mogą prowadzić do zalegania śluzu w drogach oddechowych, zwiększając ryzyko skurczu oskrzeli i zakażenia dróg oddechowych. Jeśli kaszel utrzymuje się dłużej niż 7 dni i/lub występuje gorączka, wysypka lub uporczywy ból głowy, należy skonsultować się z lekarzem.

Ponadto, osoby z dziedziczną nietolerancją fruktozy nie powinny stosować leków zawierających sorbitol, który znajduje się w kroplach i syropie butamiratu. Krople i syrop zawierają również kwas benzoesowy, który może powodować reakcje alergiczne.

W rzadkich przypadkach butamirat może wywołać senność, dlatego należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów lub wykonywania innych czynności wymagających wzmożonej uwagi, takich jak obsługa maszyn.

Jakie są domowe sposoby na suchy kaszel? Co robić, gdy butamirat nie wystarcza?

Oto kilka domowych sposobów, które mogą pomóc w łagodzeniu suchego kaszlu i wpłynąć pozytywnie na leczenie butamiratem:

1. Picie ciepłych płynów — Można spróbować pić ciepłą herbatę, rosół lub wodę z miodem, aby nawilżyć drogi oddechowe;
2. Inhalacja parą wodną — Wdychanie pary z ciepłej wody przez 10 do 15 minut może pomóc w złagodzeniu podrażnionego gardła i nagromadzonej wydzieliny w drogach oddechowych;
3. Wilgotność — Utrzymywanie odpowiedniej wilgotności w pomieszczeniu poprzez używanie nawilżacza powietrza lub stawianie miski z wodą na grzejniku może pomóc w zapobieganiu suchości jamy ustnej i dróg oddechowych;
4. Unikanie dymu tytoniowego — Unikanie palenia oraz przebywania w miejscach, gdzie występuje dym tytoniowy, może pomóc w łagodzeniu objawów suchego kaszlu.

Pamiętaj, że te domowe sposoby mogą być stosowane w połączeniu z zaleconymi lekami, takimi jak butamirat, ale nie powinny zastępować profesjonalnej opieki medycznej, gdy kaszel utrzymuje się lub się nasila.