Butamirat — na jaki kaszel działa?

Butamirat to nieopioidowy lek przeciwkaszlowy, działający ośrodkowo. Wykorzystywany jest do leczenia suchego kaszlu. Co więcej, butamirat oddziałuje również na drogi oddechowe i zmniejsza opory powietrzne. Wynika to z faktu, że lek w nieznacznym stopniu rozkurcza mięśnie oskrzeli [1].

Czy to lek jedynie na suchy duszący kaszel?

Gdyby trzeba było określić jedno zastosowanie wspomnianego związku chemicznego, to można by stwierdzić, że poleca się go w suchym kaszlu. Jednak kaszel to złożona dolegliwość i ten objaw powinniśmy traktować szerzej. Z tego względu butamirat został przebadany w kilku badaniach klinicznych pod kątem zastosowania w różnych rodzajach kaszlu mokrego (czytaj również: Kaszel — przyczyny oraz sposoby leczenia).

Butamirat vs kodeina i dekstrometorfan

Jedno badanie kliniczne porównywało efektywność butamiratu względem kodeiny (i pochodnych) w zwalczaniu kaszlu suchego. Wykazano, że efektywność tych substancji jest podobna. Natomiast jeśli kaszel jest efektem infekcji wirusowej, to butamirat powinien być stosowany jako lek pierwszego wyboru, ze względu na nieco lepszą efektywność niż kodeina. Co więcej, butamirat może być bezpiecznie stosowany u dzieci [2].

Dekstrometorfan to kolejny lek przeciwkaszlowy, dostępny w aptekach. Następne badanie porównywało efektywność terapeutyczną dekstrometorfanu i butamiratu w leczeniu kaszlu suchego. Wyniki były porównywalne — nawet z niewielką przewagą w kierunku butamiratu [2].

Czy butamirat pomaga na kaszel alergiczny?

Suchy kaszel może być również spowodowany reakcją alergiczną. W takim przypadku oczywiście zasadne jest wdrożenie terapii przeciwalergicznej, jednak kaszel często pozostaje jeszcze dłużej. Syropy takie jak Sinecod, Supremin czy Maxipulmon zawierające butamirat pomagają również zredukować częstotliwość odruchu kaszlu alergicznego, co poprawia życie pacjentów [2].

Profilaktyka okołozabiegowa

Ze względu na hamowanie odruchu kaszlu, butamirat stosuje się również przed oraz po zabiegach chirurgicznych i bronchoskopii [1,5].

Komu można polecić syrop przeciwkaszlowy z butamiratem?

Opisywany związek to stosunkowo bezpieczna substancja, dlatego — według Charakterystyki Produktu Leczniczego może być stosowany już od 2. miesiąca życia. Natomiast biorąc pod uwagę badania kliniczne, dolna granica wieku jest jeszcze niższa. Z powodzeniem stosowano preparaty nawet u dzieci od 1. miesiąca życia [2,4]. Pamiętajmy też o tym, że u dzieci do 2. roku życia nie powinniśmy stosować butamiratu bez konsultacji z lekarzem!

Natomiast co w przypadku osób w podeszłym wieku? Najczęściej cierpią one na choroby towarzyszące i przyjmują inne leki. Czy w takiej sytuacji butamirat jest bezpieczny? Każdy przypadek należy przeanalizować osobno. Jednak badania kliniczne pokazują, że lek można stosować u takich osób. Redukuje on suchy kaszel nawet u ludzi z różnymi chorobami płuc. Należy zachować ostrożność, jeśli chory cierpi dodatkowo na niewydolność wątroby lub nerek. Eliminacja leku z organizmu może być opóźniona, co może zwiększyć działania niepożądane [2].

Jak przyjmować leki przeciwkaszlowe z butamiratem?

W polskich aptekach butamirat występuje w formie syropu i kropli doustnych w różnych stężeniach.

Dostępne preparaty w formie kropli: Sinecod (5 mg/ml; 1 kropla = 0,25 mg butamiratu).

Preparaty w formie syropu różnią się stężeniem substancji czynnej:

• 0,8 mg/ml:
  • Atussan mite,
  • Supremin,
  • Toselix.
• 1,5 mg/ml:
  • Atussan,
  • Butamid,
  • Natussic,
  • Sinecod,
  • Supremin MAX,
  • Theraflu Kaszel,
  • Toselix forte,
  • Tussicalin.
• 3 mg/ml:
  • Maxipulmon.

Kiedy nie stosować syropów na kaszel suchy z butamiratem?

Najczęstsze działania niepożądane po butamiracie występują rzadko i obejmują:

• nudności i biegunka,
• uczucie senności,
• pokrzywka [3].

Leków przeciwkaszlowych zawierających butamirat z racji tego, że hamuje odruch kaszlu, nie można stosować razem z innymi związkami, które działają wykrztuśnie i mukolitycznie. Jednoczesna terapia może prowadzić do nagromadzenia śluzu w drogach oddechowych, co może być przyczyną infekcji [2].

Leków z butamiratem nie powinno się również stosować podczas ciąży w trakcie I trymestru. W II i III trymestrze można rozważyć terapię, ale tylko i wyłącznie po konsultacji lekarskiej. Dla bezpieczeństwa, ze względu na brak badań klinicznych, nie powinno się stosować wspomnianych leków podczas karmienia piersią [2].