Czym jest bakteryjne zapalenie skóry?

Na skórze bytują miliony różnych gatunków bakterii, które normalnie nie powinny powodować infekcji. Największy narząd człowieka, jakim jest skóra, ma możliwość obrony przed mikroorganizmami powodującymi zakażenia. Bakteryjne zakażenia skóry mogą mieć charakter ropny (wywołują je paciorkowce lub gronkowce) lub nieropny (m.in. borelioza, kiła, rzeżączka, różyca czy skórna odmiana gruźlicy) [1].

Jakie są przyczyny bakteryjnego zapalenia skóry?

• osłabiony układ odpornościowy w przebiegu chorób takich jak AIDS, nowotworów czy cukrzycy;
• rana, w której doszło do przerwania naskórka;
• zaburzenia funkcji skóry, w szczególności jej stany zapalne [1].

Bakteryjne zakażenie skóry — rodzaje

Występuje wiele rodzai bakteryjnych zakażeń skórnych, każdy z nich mógłby być bohaterem oddzielnego artykułu. Dlatego w tym artykule zostaną one tylko wspomniane, aby każdy z nas był świadomy, jak szerokim terminem jest bakteryjne zakażenie skóry.

Do najczęstszych należą m.in.:

• czyrak — dotyka w głównej mierze okolic mieszków włosowych, obserwuje się zaczerwienienie, obrzęk i ból;
• łupież rumieniowy — jest widoczny w okolicach pachwin, gdzie pojawiają się rumieniowe plamy w kolorze różowym, które następnie stają się żółte, a następnie ciemnobrunatne;

• różyca — w miejscu wniknięcia w skórę patogenów, pojawiają się obrzęki i rumień;
• róża — ma podłoże paciorkowcowe, najczęściej pojawia się na twarzy lub nogach, gdzie skóra będzie zaczerwieniona i obrzęknięta, a po pewnym czasie mogą pojawić się rany, pęcherze i objawy grypopodobne;
• promienica — w jej przebiegu obserwuje się bolesne guzki ropne albo nacieki na szyi, twarzy i ustach;

• liszajec zakaźny — powoduje zmiany pęcherzowo-ropne przechodzące w strupy, najczęściej w okolicach nosa lub płytek paznokci;

• niesztowica — występują pęcherze wypełnione ropą i owrzodzenia;
• atopowe zapalenie skóry — najczęściej jest wywoływane przez gronkowca, wiąże się z zaczerwienieniem, swędzeniem, obrzękiem i podrażnieniem skóry [1].

Paciorkowiec na skórze — przyczyny i objawy

Do niebezpiecznych bakteryjnych zapaleń skóry należy, powodowana przez paciorkowce, róża. Do przyczyn jej powstania mogą przyczynić się zakrzepica żylna, niewydolność spływu chłonki i urazy. Z kolei do najczęstszych objawów należy gorączka, ogólne rozbicie, rumień na skórze i pęcherze. Powinien być on leczony pod kontrolą lekarza, ponieważ może się rozprzestrzeniać na okoliczne tkanki, a nawet do  krwi i spowodować śmiertelnie niebezpieczną sepsę [1,2].

Gronkowcowe zakażenie skóry — przyczyny i objawy

Gronkowce, podobne jak paciorkowce, powodują ropne zapalenie skóry. Nie prowadzą one jednak do róży, a do zapalenia mieszków włosowych. Często do tego typu infekcji dochodzi po zabiegach kosmetycznych np. goleniu czy depilacji. Na szczęście nie są tak groźne, jak zakażenie paciorkowcem, ale zaniedbane mogą doprowadzić do powstania nieestetycznych blizn na skórze [1,3].

Czy bakteryjne zapalenie skóry może być zaraźliwe?

Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Cześć z wymienionych wyżej rodzajów bakteryjnych zapaleń skóry jak np. atopowe zapalenie skóry, nie jest zaraźliwa. Z drugiej strony dużą częścią tych infekcji, jak chociażby promienicą, można się zarazić. Z tego względu warto znać dokładną przyczynę dolegliwości, aby uniknąć potem nieprzyjemnych niespodzianek [1].

Leczenie — czy tylko antybiotyk na zakażenie skóry?

Leczenie bakteryjnego zapalenia skóry różni się znacząco w zależności od drobnoustroju i danej choroby. W niektórych przypadkach konieczna jest wizyta u lekarza i stosowanie sterydów i antybiotyków (również doustnie). W przypadku szybko zdiagnozowanej choroby wystarczą często antybiotyki i inne preparaty stosowane miejscowo na skórę.

Ważna jest odpowiednia diagnostyka, aby zidentyfikować rodzaj drobnoustroju, który wywołał infekcję. Dlatego wskazane może być wykonanie antybiogramu w czasie badania mikrobiologicznego skóry. Pozwoli to w jak najlepszy sposób dobrać odpowiedni antybiotyk.

Co więcej, w zależności od objawów, stosuje się leczenie objawowe, np. leki przeciwgorączkowe czy przeciwbólowe. Ponieważ są to zakażenia skóry, bardzo ważna jest codzienna higiena i pielęgnacja skóry. Nie tylko zapobiegnie to ewentualnemu rozprzestrzenianiu się infekcji, ale również zmniejszy swędzenie i przyniesie ulgę [1,3].

Jaki antybiotyk na zakażenie skóry?

• na drobne zmiany na małej powierzchni stosuje się najczęściej miejscowe antybiotyki zawierające np. mupirocynę — Bactroban lub retapamulinę — Altabax;
• bardziej skomplikowane jest leczenie rozległych i źle gojących się zmian, lekarz najczęściej przepisuje antybiotyk doustny np. zawierający amoksycylinę i kwas klawulanowy Augmentin, cyprofloksacynę np. Cipronex czy klindamycynę np. Clindamycin MIP.

Jaka jest skuteczna maść na zakażenie skóry?

Spowodowane przez gronkowca zapalenie mieszków włosowych może być leczone również za pomocą maści dostępnych bez recepty. Zawierają one m.in. siarczan neomycyny, bacytracynę cynkową i siarczan polimyksyny B. Bacytracyna działa przeciwko bakteriom Gram(+), neomycyna przeciw Gram(-), a polimyksyna B przeciwko Gram(-). Preparaty to m.in.:

• Maxibiotic – 1 g maści zawiera 5 mg neomycyny siarczanu, 5000 j.m.  polimyksyny B siarczanu oraz 400 j.m. bacytracyny cynkowej;
• Polibiotic – 1 g maści zawiera 5 mg siarczanu neomycyny, 5000 j.m. siarczanu polimyksyny B, 400 j.m. bacytracyny cynkowej;
• Tribiotic – 1 g maści zawiera 10 mg bacytracyny cynkowa, 5 mg neomycyny siarczanu i 0,833 mg polimyksyny B siarczanu.

Podsumowanie

Bakteryjne zapalenie skóry obejmuje bardzo szeroki termin różnych infekcji skóry. Mają one różne przyczyny, objawy i mogą być leczone w różny sposób. To, co je łączy to to, że najczęściej w ich leczeniu wykorzystuje się antybiotyki, czy to stosowane miejscowo, czy doustnie. Nie wszystkich bakteryjnych zapaleń skóry należy się bać pod kątem ich zaraźliwości. Ze względu na duże różnice pomiędzy nimi warto odwiedzić lekarza, aby ustalić dokładny typ infekcji, co ułatwi i przyspieszy leczenie.