Skąd się biorą zaparcia?

Zaparcia oznaczają problemy z oddawaniem kału. Towarzyszyć temu może uczucie niecałkowitego wypróżnienia, duży wysiłek podczas parcia przy wydalaniu kału oraz obecność twardego i grudkowatego stolca. Przyczyny mogą być pierwotne, czyli takie, które są związane z nieprawidłową motoryką jelit oraz wtórne, czyli takie, o których mówimy kiedy zaparcia powstają w wyniku innych czynników. Do wtórnych przyczyn zaliczamy:

• różnego rodzaju guzy jelit, lub inne niedrożności, które powodują zwężenie światła jelita, przez co masie kałowej trudniej się przemieścić;
• zaburzenia metaboliczne, zwłaszcza cukrzyca może powodować występowanie zaparć;
• zaburzenia hormonalne, występujące w przypadku niedoczynności tarczycy, czy zaburzeń funkcji przysadki mogą spowodować utrudnienie wypróżniania się. Problem zaparć związany z gospodarką hormonalną bardzo często występuje w okresie ciąży;
• zaburzenia neurologiczne, na przykład choroba Parkinsona, urazy rdzenia kręgowego;
• przyjmowanie niektórych leków: opiaty (na przykład dostępna bez recepty kodeina), preparaty żelaza, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne [1].

Dlaczego trzeba leczyć zaparcia? Poznaj skutki przewlekłych zaparć

Przewlekłe zaparcia, czyli trudności z wypróżnianiem, które utrzymują się przez długi okres czasu, mogą prowadzić do różnych skutków i problemów zdrowotnych. Oto niektóre z potencjalnych skutków przewlekłych zaparć:

1. Dyskomfort i ból: Zaparcia mogą być bolesne i powodować dyskomfort. Osoby cierpiące na przewlekłe zaparcia mogą odczuwać ból brzucha, wzdęcia i uczucie pełności.
2. Hemoroidy: Ciągłe wysiłki przy wypróżnianiu, które towarzyszą przewlekłym zaparciom, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia hemoroidów, które są bolesnymi i opuchniętymi żyłami w okolicy odbytu.
3. Pęknięcia odbytu: Przewlekłe zaparcia mogą prowadzić do pęknięć błony śluzowej odbytu, co może być bardzo bolesne i prowadzić do krwawienia podczas wypróżniania.
4. Wzrost ryzyka wystąpienia nowotworu jelita grubego: Niektóre badania sugerują, że przewlekłe zaparcia mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka jelita grubego.
5. Nadmierne wchłanianie toksyn: Przewlekłe zaparcia mogą spowodować, że toksyny i produkty przemiany materii z treści pokarmowej zostaną wchłonięte w okrężnicy, co może negatywnie wpłynąć na zdrowie ogólnoustrojowe.
6. Zmiany w funkcjonowaniu jelit: Przewlekłe zaparcia mogą wpływać na funkcjonowanie jelit, prowadząc do ich osłabienia i utraty naturalnego rytmu perystaltycznego.
7. Zmniejszenie jakości życia: Zaparcia mogą znacząco wpłynąć na jakość życia, prowadząc do dyskomfortu, bólu i ograniczeń w codziennych aktywnościach.

Alax na zaparcia

Alax jest preparatem łączonym, zawierającym wyciągi roślinne z soku i liści aloesu oraz kory kruszyny. Obie rośliny są bogatym surowcem antrazwiązków, które działają przeczyszczająco. Mechanizm działania opiera się o drażnienie ścian jelita grubego, wobec czego ruchy jelit są nasilone i zalegająca treść kałowa jest przesuwana szybciej. Antrazwiązki nie wykazują aktywności w jelicie cienkim, dopiero pod wpływem bakterii obecnych w jelicie grubym zostają przekształcone w związki aktywnie czynne. Ze względu na powyższy mechanizm działania oraz to, że dopiero pod wpływem przemian chemicznych w jelicie grubym antrazwiązki rozpoczynają swoje działanie, efekt przeczyszczający jest zauważalny dopiero po 8-12 godzinach po podaniu.

Antrazwiązki dzielą się na łagodnie i silnie działające. Substancje czynne zawarte w korze kruszyny zaliczamy do łagodnych, ale w aloesie już do grupy silnie przeczyszczających [2,3].

Oprócz oczywistego działania niepożądanego, jakim są nadmierne biegunki, ze względu na drażnienie ścian jelita grubego, antrazwiązki przyjmowane zbyt często mogą powodować występowanie stanów zapalnych [2,3].

Xenna na zaparcia

W preparacie pod nazwą handlową Xenna znajdziemy suchy wyciąg z owoców senesu. Jest to roślina, która tak samo jak aloes i kruszyna zawiera liczne antrazwiązki. W związku z tym mechanizm jej działania jest taki sam. Jednak antrazwiązki zawarte w owocach senesu dodatkowo pobudzają wydzielanie do jelita grubego wody i elektrolitów co powoduje upłynnienie masy kałowej. Tak samo jak w przypadku Alaxu efekt leczniczy pojawia się po 8-12 godzinach od podania [4].

Czy stosowanie roślinnych środków przeczyszczających jest bezpieczne?

Ze względu na to, że antrazwiązki są aktywne dopiero po przejściu reakcji chemicznych w jelicie grubym, są słabo wchłaniane do krążenia ogólnego. Ten fakt znacznie zmniejsza ich toksyczność. Jednak powodują podrażnienie ściany jelit i tym samym nerwów odpowiadających za skurcze jelita grubego. Przewlekłe stosowanie środków takich jak Xenna czy Alax może spowodować konieczność podawania coraz wyższych dawek leków. Co więcej, efekt przeczyszczający występuje u osób posiadających prawidłową florę jelitową, ponieważ to bakterie powodują aktywację antrazwiązków. Warto pamiętać, aby w pierwszej kolejności zadbać o prawidłową dietę i nawodnienie, a po środki przeczyszczające sięgać tylko jeśli naprawdę występuje taka potrzeba.

Jakie są domowe sposoby na zaparcia?

Jeśli masz problem z zaparciami, istnieje kilka domowych sposobów, które mogą pomóc złagodzić ten problem. Oto kilka domowych sposobów na zaparcia:

1. Więcej błonnika w diecie: Spożywanie większej ilości błonnika może pomóc w regulacji ruchów jelit i zapobiegać zaparciom. Warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe (np. pełnoziarnisty chleb, płatki owsiane) i nasiona chia są dobrymi źródłami błonnika.
2. Więcej płynów: Picie odpowiedniej ilości wody jest kluczowe dla zdrowego funkcjonowania układu pokarmowego. Odpowiednie nawodnienie pomaga w utrzymaniu miękkiej konsystencji treści pokarmowej i ułatwia jej przesuwanie się przez jelita.
3. Regularna aktywność fizyczna: Regularna aktywność fizyczna, nawet w postaci codziennych spacerów, może pomóc w regulacji perystaltyki jelit i poprawie przemiany materii.
4. Jogurt naturalny z probiotykami: Jogurt naturalny zawierający probiotyki, takie jak Lactobacillus acidophilus, może pomóc w przywróceniu równowagi mikroflory jelitowej i poprawie trawienia.
5. Nasiona lnu: Nasiona lnu są bogate w błonnik i mogą pomóc w regulacji przemiany materii. Możesz dodać je do jogurtu, płatków śniadaniowych lub koktajli.
6. Herbatki ziołowe: Niektóre herbatki ziołowe, takie jak rumianek czy mięta pieprzowa, mogą pomóc złagodzić dolegliwości związane z zaparciami.
7. Regularne nawyki wypróżniania: Zachowanie regularnych nawyków wypróżniania może pomóc w zapobieganiu zaparciom. Staraj się chodzić do toalety, gdy odczuwasz potrzebę, nie odkładaj wypróżniania.
8. Unikanie stresu: Stres może wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego. Techniki relaksacyjne, takie jak joga, medytacja czy głębokie oddychanie, mogą pomóc w zmniejszeniu stresu i poprawie trawienia.

Jeśli domowe środki nie przynoszą ulgi lub zaparcia utrzymują się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć poważne schorzenia i uzyskać profesjonalną opiekę medyczną. Lekarz może zalecić odpowiednie leki lub terapię, aby pomóc w radzeniu sobie z problemem zaparć.