Żylaki przełyku

Żylaki przełyku to nieprawidłowe, powiększone żyły w przewodzie łączącym gardło i żołądek. Podłużne żylaki w dolnym końcu przełyku powstają głównie w wyniku nadciśnienia wrotnego. Są powierzchowne i podatne na owrzodzenie i masywne krwawienie. Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego stanowi zagrożenie dla życia pacjentów, dlatego bardzo ważna jest wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie.

Żylaki przełyku powstają w wyniku utrudnionego przepływu krwi i wzrostu ciśnienia w układzie wrotnym. W takiej sytuacji powstałe nadciśnienie wrotne wymusza, aby krew poszukiwała innych dróg przez mniejsze żyły tzw. krążenie oboczne, np. w najniższej części przełyku. Najczęstszą przyczyną nadciśnienia wrotnego jest marskość wątroby (może się rozwinąć z powodu szeregu chorób: zakażenia wirusem zapalenia wątroby, alkoholowej choroby wątroby, stłuszczeniowej choroby wątroby). Do żylaków przełyku może przyczynić się także zakrzepica żyły wrotnej, zakażenie pasożytnicze.

Żylaki przełyku często długo nie dają objawów, ponieważ oznaki pojawiają się zwykle dopiero gdy żylaki zaczną krwawić. Objawy mogą się różnic w zależności od szybkości utraty krwi. Najczęściej występują symptomy takie jak: wymioty i plucie dużą ilością krwi, czarne i smoliste stolce, światłowstręt, osłabienie, bladość, utrata przytomności, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenie rytmu serca, wstrząs krwotoczny.

Rozpoznanie żylaków przełyku opiera się głównie na podstawie oceny objawów, badaniach endoskopowych oraz badaniach obrazowych. Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego jest często wybieraną metodą badań przesiewowych w kierunku żylaków przełyku. Wykonywane są również takie badania jak USG Doppler naczyń wątroby, RTG przełyku z kontrastem, tomografię komputerową oraz elastografię.

Głównym celem leczenia żylaków przełyku jest zapobieganie krwawieniom oraz zahamowanie utraty krwi. Leczenie zapobiegające krwawieniu obejmuje stosowanie leków zmniejszających nadciśnienie wrotne oraz endoskopowe opaskowanie żylaków przełyku, a także leczenie przyczynowe. W przypadku aktywnego krwawienia leczenie obejmuje skleroterapię/obliterację endoskopową, podawanie leków obliterujących żylaki, elektrokoagulację.

Nie ma bezpośredniej metody zapobiegania żylakom przełyku. Warto zwrócić uwagę na główną przyczynę ich rozwoju, czyli marskość wątroby. Ważne jest stosowanie się do zaleceń, żeby utrzymać zdrową wątrobę. U osób ze zdiagnozowanymi chorobami wątroby należy zapobiegać wystąpieniu marskości wątroby, a u pacjentów z już rozpoznaną marskością, ważna jest wczesna diagnostyka i leczenie żylaków przełyku.