Żylaki kończyn dolnych

Żylaki kończyn dolnych to poszerzone, poskręcane i obrzęknięte żyły na kończynach dolnych. Stanowią wynik przewlekłej niewydolności żylnej. Wyróżnia się żylaki pierwotne (najczęstsza postać żylaków) oraz żylaki wtórne.

Żylaki kończyn dolnych powstają głównie z powodu zawodnego działania zastawek żylnych lub osłabienia ściany żylnej. Przyczyną ich powstawania może być starzenie się (zastawki w żyłach z czasem zaczynają słabnąć), długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej czy obecność żylaków w wywiadzie rodzinnym. Pojawiają się często u kobiet w ciąży, po porodzie oraz po przebytej kuracji hormonalnej.

Objawy żylaków kończyn dolnych to uczucie ciężkości nóg, skurcze mięśni i obrzęk w dolnej części nóg, nasilający się ból po siedzeniu lub staniu przez dłuższy czas, swędzenie wokół jednej lub więcej żył oraz przebarwienie skóry wokół żylaków. Symptomy mogą nasilać się wieczorem i w nocy oraz w okresie letnim. Żylaki mogą pękać oraz krwawić.

Rozpoznanie żylaków kończyn dolnych opiera się głównie na przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem oraz badaniu fizykalnym ze względu na charakterystyczny obraz kliniczny. Badaniem stosowanym w diagnostyce jest ultrasonografia z wykorzystaniem efektu Dopplera. Jest to badanie nieinwazyjne pozwalające na sprawdzenie przepływu krwi i uwidocznienie niewydolności żylnej. Innymi metodami diagnostycznymi są: flebografia i warikografia (poprzez wstrzyknięcie do żył środka cieniującego).

Można wyróżnić leczenie zachowawcze, farmakologiczne i zabiegowe. Leczenie zachowawcze we wczesnej fazie choroby polega na stosowaniu preparatów zewnętrznych (maści, kremów), które zmniejszają obrzęki i uczucie ciężkości nóg, prowadzeniu zdrowego trybu życia oraz/lub stosowaniu pończoch uciskowych. Leczenie farmakologiczne polega na doustnym podawaniu środków uszczelniających naczynia. W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie zabiegów chirurgicznych.

W zapobieganiu wystąpienia żylaków kończyn dolnych zaleca się dbać o utrzymanie prawidłowej masy ciała, uprawianie aktywności fizycznej, przestrzeganie prawidłowej diety oraz noszenie odpowiedniego obuwia. Nie zaleca się nadużywać gorących kąpieli i sauny oraz noszenia obcisłych spodni. W celu poprawienia krążenia zaleca się masowanie nóg chłodnym prysznicem.