Zaśniad groniasty

Zaśniad groniasty to niezłośliwa postać ciążowej choroby trofoblastycznej. Wynika z zapłodnienia nieprawidłowej komórki jajowej lub zapłodnienia przez dwa plemniki. Wynikiem tej nieprawidłowości jest zaburzone funkcjonowanie czynności macicy. Istnieją dwa typy zaśniadu groniastego: całkowity i częściowy. Niekiedy może przejść w złośliwy nowotwór nabłonka kosmówki – kosmówczaka, dlatego też zawsze kobieta, u której wykryto zaśniad, badana jest pod kątem kosmówczaka. Rozwój nowotworu często uniemożliwia prawidłowy wzrost normalnego, żywego płodu. Jednak przy odpowiednim nadzorze medycznym możliwe jest urodzenie dziecka oraz wyleczenie z nowotworu.

Główną przyczyną powstania zaśniadu groniastego jest nieprawidłowe zapłodnienie komórki jajowej. Zaśniad groniasty częściowy jest efektem zapłodnienia komórki przez dwa plemniki. W takim przypadku materiał genetyczny zarodka pochodzi zarówno od matki, jak i od ojca, jednak ze względu na nieprawidłowości materiału genetycznego wiąże się to z wieloma wadami rozwojowymi obecnymi u płodu. Taki zarodek zagnieżdża się w macicy i proliferuje. W związku z tym w jamie macicy obecne są fragmenty rozrostu trofoblastycznego (pęcherzyki przypominające kiść winogron), pośród których może być obecny żywy płód. Zwykle jednak płód jest nieżywy, co ma związek między innymi z brakiem prawidłowego rozwoju łożyska. Obecność zaśniadu groniastego częściowego daje teoretycznie szansę na urodzenie żywego dziecka, jednak są one niewielkie.
Zaśniad groniasty całkowity jest efektem zapłodnienia pustej komórki jajowej (bez materiału genetycznego) przez jeden lub dwa plemniki. Może zdarzyć się sytuacja, że komórka jajowa wcześniej zawierała materiał genetyczny matki, ale został on usunięty. Efektem tego jest zarodek zawierający jedynie materiał genetyczny pochodzący od ojca. To sprawia, że łożysko nie kształtuje się prawidłowo, nie można też stwierdzić obecności płodu.

Objawy zaśniadu groniastego uzależnione są od jego rodzaju. Jeśli chodzi o zaśniad groniasty całkowity, może dojść do nieprawidłowego rozwoju łożyska, a w macicy znajdują się spore torbiele tekaluteinowe oraz charakterystyczne pęcherzyki. Objawy zaśniadu groniastego całkowitego przypominają poronienie zagrażające lub niezupełne i obejmują między innymi silne wymioty, zatrucie ciążowe, a także krwawienie z dróg rodnych, które może pojawić się w czwartym lub piątym miesiącu ciąży.
Zaśniad groniasty częściowy odznacza się objawami przypominającymi poronienie niedokonane. Z dróg rodnych może wydzielać się charakterystyczna brązowa wydzielina. Czasami w wyniku zaśniadu groniastego częściowego może dojść do porodu.
Oprócz wyżej wymienionych objawów mogą pojawić się te rzadko występujące. Rzadko występujące objawy tej choroby to:
– nadczynność tarczycy;
– duże powiększenie obwodu brzucha;
– stan przedrzucawkowy we wczesnej ciąży;
– zaburzenia oddechowe.

Przy rozpoznaniu zaśniadu groniastego beta HCG zwykle jest bardzo wysokie (ponad 20 000 mjm./ml) – jest to hormon odzwierciedlający czynność łożyska – im większa jego masa, tym wyższe stężenie hormonu.
W przypadku zaśniadu groniastego USG przezpochwowe i przezbrzuszne, w zależności od postaci choroby, daje zróżnicowany obraz, ale zawsze przypomina kształtem grona owocowe. Obraz charakterystyczny, szczególnie w drugim trymestrze. W postaci zaśniadu całkowitego nie uwidacznia się płodu, a obrzęknięte kosmki, brak naczyń, liczne przestrzenie wypełnione płynem. Z kolei w zaśniadzie częściowym są obecne części ciała płodu, ale nieprawidłowe, wraz z nieprawidłowymi kosmkami, naczyniami i przestrzeniami płynowymi. Tu także zwykle są obecne prawidłowe struktury łożyska. Widok zaśniadu w USG przypomina „obraz zamieci śnieżnej”. W badaniu transwaginalnym można uwidocznić torbiele tekaluteinowe w jajniku, które osiągają znaczne rozmiary pod wpływem substancji wydzielanych przez patologiczne kosmki – beta HCG.
Badania te zwykle wykonuje się w połączeniu. Zestawienie wyników — podwyższonego stężenia beta HCG z brakiem struktur płodowych, czynności serca płodu, licznymi obrzękniętymi kosmkami w obrębie macicy w USG pozwalają potwierdzić rozpoznanie zaśniadu groniastego.

Zaśniad groniasty jest leczony tylko i wyłącznie poprzez całkowite jego usunięcie. Przeprowadza się łyżeczkowanie macicy i kanału szyjki macicy. Statystyki zawierają dane, które określają procentową skuteczność leczenia zaśniadu i tak 80% jeśli chodzi o zaśniad groniasty całkowity, a 95% w przypadku, gdy diagnozowany jest zaśniad groniasty całkowity. Oczywiście każde usunięcie kończy się zabraniem do badania histopatologicznego wycinka. Jest to konieczne, ponieważ istnieje ryzyko, że zaśniad groniasty przerodzi się w raka złośliwego kosmówki.
W momencie, kiedy lekarz stwierdza zaśniad groniasty, zlecana jest natychmiastowa terapia. Kobietom, które nie planują już więcej ciąży, zaleca się histerotomię, czyli całkowite usunięcie macicy, co zmniejsza ryzyko, że zaśniad groniasty jeszcze raz się pojawi, ale również zmniejsza możliwość pojawienia się kosmówczaka.

Kobietom, które nie planują już więcej, ciąży zaleca się histerotomię, czyli całkowite usunięcie macicy, co zmniejsza ryzyko, że zaśniad groniasty jeszcze raz się pojawi, ale również zmniejsza możliwość pojawienia się kosmówczaka.