Zapalenie ucha zewnętrznego

Zapalenie ucha zewnętrznego (znane również jako ucho pływaka) to infekcja w przewodzie słuchowym zewnętrznym, który biegnie od błony bębenkowej do zewnętrznej części głowy. Jest ona często wywołana przez wodę, która pozostaje w uchu, tworząc wilgotne środowisko, które sprzyja rozwojowi bakterii.

Zapalenia ucha zewnętrznego mogą być wywołane przez bakterie, wirusy i grzyby.

Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) i gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) są najczęściej odpowiedzialne za bakteryjne infekcje ucha zewnętrznego. Jednym z częstych zakażeń wirusowych jest półpasiec uszny, wywołany przez aktywację przetrwałego zakażenia wirusem Varicella-Zoster. Wirus ten jest czynnikiem etiologicznym ospy wietrznej.

Czynniki, które sprzyjają występowaniu zapaleń to: zaleganie wody, zmniejszenie ilości produkowanej woszczyny oraz urazy, które powodują przerwanie ciągłości naskórka. Do zakażeń grzybiczych usposabiają m.in. zbyt długie stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki oraz praca w ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach.

Objawy zapalenia ucha zewnętrznego mogą się różnić w zależności od tego, czy zakażenie wywołały bakterie, wirusy czy grzyby. Dla infekcji bakteryjnych charakterystyczne są: wyciek ropny z ucha, silny ból oraz często upośledzenie słuchu.

Objawami półpaśca usznego są wykwity skórne o typie pęcherzyków w okolicy małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego. Bardzo silny ból ucha często poprzedza wystąpienie zmian skórnych.

Aby rozpoznać zapalenie ucha zewnętrznego, lekarz zbierze wywiad. Do postawienia właściwej diagnozy zwykle konieczne jest badanie laryngologiczne. Jeżeli mamy do czynienia z zakażeniem bakteryjnym, często pobierana jest wydzielina z ucha na badanie bakteriologiczne, z określeniem, na jakie antybiotyki jest wrażliwa bakteria odpowiedzialna za infekcje. W przypadku nawracających infekcji grzybiczych ważne jest określenie, jaki gatunek grzyba wywołał zapalenie. W tym celu przeprowadza się badanie mykologiczne. Istotne jest również badanie słuchu, gdyż podczas niektórych infekcji może dojść do jego upośledzenia.

Leczenie zapalenia ucha zewnętrznego zależy przede wszystkim od czynnika, który wywołał infekcje. Zazwyczaj przed podaniem leków działających miejscowo ucho jest oczyszczane przez lekarza ssakiem, wacikami lub sączkami gazowymi. W przypadku zapaleń bakteryjnych stosuje się antybiotyki miejscowo.

Jeśli występują objawy ogólne (powiększenie węzłów chłonnych, gorączka), podaje się antybiotyki doustnie lub dożylnie.

Leczenie półpaśca usznego obejmuje podawanie leków przeciwwirusowych (acyklowir). Ważna jest również terapia objawowa (leki przeciwbólowe, przeciwwymiotne). Jeśli doszło do porażenia nerwu twarzowego, zaleca się odpowiednią rehabilitację. Chory z półpaścem usznym powinien być hospitalizowany.

W celu profilaktyki zakażeń ucha zewnętrznego należy w miarę możliwości unikać czynników ryzyka.