Zapalenie opon mózgowych

Zapalenie opon mózgowych to zakażenie błon ochronnych, które otaczają mózg i rdzeń kręgowy (opony mózgowe). Najczęściej występuje u niemowląt, małych dzieci, nastolatków i młodych dorosłych. Może spowodować zagrażające życiu zatrucie krwi (posocznicę) i doprowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu lub nerwów. Zapalenie opon mózgowych jest zwykle spowodowane przez infekcję bakteryjną lub wirusową. Bakteryjne zapalenie opon mózgowych jest rzadsze, ale poważniejsze niż wirusowe zapalenie opon mózgowych.

Zapalenie opon mózgowych spowodowane jest zazwyczaj zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym. Czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania to: urazy czaszki, zabiegi neurochirurgiczne, ostre zapalenie ucha środkowego lub zatok, bliski kontakt z osobą zakażoną lub nosicielem danego rodzaju bakterii, leczenie immunosupresyjne oraz przebywanie w dużych skupiskach ludzi.

Objawy zapalenia opon mózgowych pojawiają się nagle i mogą obejmować: wysoką temperaturę, złe samopoczucie, ból głowy, wysypkę, sztywność karku, nadwrażliwość na jasne światło, senność oraz napady (drgawki). Objawy zazwyczaj występują po upływie 2-5 dni od zarażenia. Zapalenie opon mózgowych może odprowadzić do uszkodzenia mózgu lub nerwów.

Diagnoza zapalenia opon mózgowych opiera się na badaniu przedmiotowym i badaniu płynu mózgowo-rdzeniowego. Dla tego schorzenia charakterystyczne są objawy oponowe, takie jak: objaw Brudzińskiego górny (przy przygięciu głowy do klatki piersiowej występuje zgięcie kończyn dolnych) i dolny (ucisk na spojenie łonowe powoduje zgięcie kończyn dolnych), sztywność karku i objaw Kerniga.

W zależności od przyczyny leczenie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych jest różne. Jeśli choroba ma podłoże bakteryjne, stosowana jest antybiotykoterapia (zwykle antybiotyki podaje się drogą dożylną). Wirusowe zapalenie opon mózgowych leczone jest zazwyczaj objawowo. W obu przypadkach stosowane są leki przeciwzapalne i przeciwobrzękowe.

Szczepienia ochronne są najlepszą metodą profilaktyki zapalenia opon mózgowych. Istotne są szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu B, meningokokom i pneumokokom. W przypadku występowania zapalenia ucha środkowego lub zatok należy zadbać o dokładne wyleczenie tych schorzeń, ponieważ zapalenie opon mózgowych może być powikłaniem.