Zaburzenia afektywne dwubiegunowe

Zaburzenie afektywne dwubiegunowe to duże zaburzenie psychiczne charakteryzujące się silnymi wahaniami nastroju (epizody maniakalne lub duże epizody depresyjne) oraz tendencją do remisji i nawrotów. W czasie epizodu depresyjnego pacjenci czują się wyjątkowo przygnębieni, tracą zainteresowanie i przyjemność z wykonywania większości czynności. W przypadku zmiany nastroju na manię lub hipomanię (mniej skrajną niż mania) pacjenci mogą odczuwać euforię, być pełni energii lub niezwykle drażliwi. Takie wahania nastroju mogą wpływać na sen, energię, aktywność, osąd, zachowanie i zdolność jasnego myślenia.

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe mogą się pojawiać na skutek stresujących wydarzeń w życiu, traumatycznego przeżycia lub traumy oraz predyspozycji genetycznych (występowanie w rodzinie). Wychowanie i przebywanie w rodzinie obarczonej chorobą dwubiegunową sprzyja jej rozwinięciu.

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe charakteryzują się występowaniem fazy depresyjnej, maniakalnej oraz hipomaniakalnej. Mogą one występować jednocześnie lub oddzielnie. W epizodach depresyjnych występuje obniżenie nastroju, brak motywacji i chęci do życia, anhedonia, zmęczenie. Epizody maniakalne charakteryzują się podwyższonym nastrojem, gadatliwością oraz rozpierająca energią. Faza hipomaniakalna to łagodna wersja manii. Występuje również okres remisji, w którym osoba chora nie odczuwa oznak schorzenia.

Diagnoza zaburzeń afektywnych dwubiegunowych stawiana jest na podstawie występujących typowych cech i objawów tej choroby (występowanie co najmniej dwóch nawrotów choroby, w tym, co najmniej jeden epizod manii lub hipomanii). Epizody maniakalne są szczególnie trudne w rozpoznaniu w przeciwieństwie do epizodów depresyjnych. Do oceny stanu pacjenta mogą być pomocne kwestionariusze.

Leczenie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych jest długotrwałe. Polega na leczeniu epizodów choroby oraz leczeniu profilaktycznym w okresach remisji. Powinno obejmować psychoterapię, psychoedukację oraz farmakoterapię. W przewlekłym leczeniu stosowane są leki normalizujące nastrój. Przepisywane są również leki przeciwdepresyjne, przeciwmaniakalne, nasenne oraz przeciwlękowe.

Niestety nie istnieje skuteczny sposób zapobiegania zaburzeniom afektywnym dwubiegunowym. Profilaktyka może polegać na dbaniu o wypoczynek, umiejętności radzenia sobie ze stresem, stosowaniu odpowiedniej diety oraz unikaniu używek. W przypadku wystąpienia typowych objawów ważna jest wczesna interwencja.