Różyca skórna

Różyca skóry jest spowodowana przez bakterię Erysipelothrix rhusiopathie. Bakteria ta może powodować choroby zwierząt, w tym groźną chorobę świń zwaną różą świńską. Występuje także u zwierząt morskich, w tym u ryb, krabów, fok i wielorybów. U ludzi, którzy mają kontakt z zakażonymi materiałami pochodzenia zwierzęcego, powoduje zwykle ograniczone rumieniowo-obrzękowe zmiany skórne.

Różyca jest wywoływana przez gram-dodatnie pałeczki włoskowca różycy (łac. Erysipelothrix rhusiopathiae). Mikrob ten charakteryzuje się dużą odpornością na czynniki środowiskowe, takie jak gnicie lub wysuszenie środowiska. Jest także odporny na wędzenie lub peklowanie. Bakteria ta jest bardzo rozpowszechniona w przyrodzie, powodując chorobę u zwierząt. Do infekcji dochodzi zazwyczaj w wyniku drobnych zadrapań oraz skaleczeń.

Zmiany skórne w różycy dotyczą głównie powierzchni grzbietowych rąk i mają postać wykwitów rumieniowo-obrzękowych, które są ostro odgraniczone od skóry niezmienionej i mają tendencję do obwodowego szerzenia się. Pojawiają się zwykle po 3–7-dniowym okresie wylęgania i nie towarzyszą im objawy ogólnoustrojowe, takie jak wzrost temperatury ciała. Pacjent może uskarżać się na dolegliwości bólowe, świąd i pieczenie. Różyca rzadko powoduje ciężkie powikłania, takie jak zapalenie wsierdzia czy posocznicę. Choroba nie pozostawia po sobie odporności, dlatego możliwe są ponowne zachorowania.

Rozpoznanie choroby stawiane jest na podstawie badania lekarskiego, czyli obecności zmian skórnych w typowej lokalizacji, poprzedzonych kontaktem z zakażonym materiałem pochodzenia zwierzęcego, w szczególności ością lub kością. Pewna diagnoza jest możliwa na podstawie hodowli materiału biopsyjnego skóry.

W leczeniu różycy podaje się antybiotyki z grupy penicylin lub erytromycynę przez 6 do 8 dni. Możliwe jest również podawanie innych antybiotyków, w zależności od odporności danego szczepu. W łagodnych postaciach zakażenia antybiotyki podaje się doustnie, natomiast w ciężkich stosuje się hospitalizację i podawanie leków dożylnie. Na zakażoną skórę wskazane jest stosowanie okładów ze środkami zawierającymi ichtiol.

W niektórych przypadkach objawy różycy trwają długo, nawet do kilku tygodni, nawet mimo lekkiego przebiegu. Różyca ustępuje całkowicie po kuracji antybiotykowej, jednak po wyleczeniu wskazana jest odpowiednia profilaktyka.

Zakażenie nie daje odporności na chorobę i możliwe jest ponowne zakażenie się włoskowcem różycy.

W przypadku osób zawodowo zajmujących się obróbką mięsa zwierzęcego wskazana jest odpowiednia ochrona rąk i unikanie skaleczeń skóry. Istnieje skuteczna profilaktyka w odniesieniu do róży świń w postaci dostępnej szczepionki. Nie opracowano natomiast szczepionki dla ludzi.