Ropne zapalenie stawów

Ropne zapalenie stawów to bolesna infekcja stawu, której źródłem mogą być bakterie przenoszone przez krwioobieg z innej części organizmu. Na wystąpienie ropnego zapalenia stawów najbardziej narażone są niemowlęta i osoby starsze oraz osoby posiadające sztuczne stawy. Najczęściej atakowane są kolana, ale to zapalenie może dotknąć także biodra, ramiona i inne stawy. Infekcja może szybko i poważnie uszkodzić chrząstkę i kość w obrębie stawu.

Przyczyną choroby jest zajęcie stawu przez drobnoustroje, zwykle bakterie (paciorkowce, gronkowce, dwoinki rzeżączki, prątki gruźlicy) lub grzyby chorobotwórcze. Drobnoustroje dostają się do stawu:
– z ognisk zakażenia w innych miejscach ciała (jak w przypadku rzeżączki lub gruźlicy);
– z ognisk zakażenia toczącego się w sąsiedztwie stawu (np. czyraki, stany zapalne skóry lub ogniska zapalenia kości);
– po urazie stawu oraz po zranieniach i otarciach okolicy stawu.

Ropne zapalenie stawów powoduje zazwyczaj ogromny dyskomfort i trudności w korzystaniu z chorego stawu. Staw może być opuchnięty, zaczerwieniony i ciepły, a także może wystąpić gorączka. W przypadku wystąpienia ropnego zapalenia stawów w sztucznym stawie (zakażenie stawu protetycznego), oznaki i objawy, takie jak niewielki ból i obrzęk, mogą pojawić się miesiące lub lata po operacji wszczepienia protezy stawu kolanowego lub biodrowego. Może również dojść do obluzowania stawu, co powoduje ból podczas poruszania stawem lub podczas obciążania go. Zazwyczaj ból ustępuje w spoczynku. W skrajnych przypadkach może dojść do zwichnięcia stawu.

W diagnostyce bakteryjnych zapaleń stawów istotną rolę odgrywa wywiad uwzględniający czynniki ryzyka i badanie przedmiotowe.

Pośród badań dodatkowych wykonuje się:
– badania laboratoryjne – oznaczenie parametrów stanu zapalnego we krwi obwodowej, morfologia krwi obwodowej z rozmazem, badanie płynu stawowego, inne zależnie od wskazań.
– badania mikrobiologiczne – posiew płynu stawowego uzyskanego drogą nakłucia stawu oraz posiew krwi.
– badania obrazowe – RTG, USG, a niekiedy także scyntygrafia stawu, pozwalająca uwidocznić zmiany zapalne we wczesnej fazie choroby; rezonans magnetyczny stawu pozwalający na uwidocznienie zmian w tkankach miękkich – obrzęku, wysięku w stawie oraz zapalenia szpiku kostnego; tomografię komputerową, obrazującą zmiany kostne powstające w późniejszych etapach choroby.

W leczeniu stosuje się antybiotyki. W większości bakteryjnych zapaleń stawów leczenie trwa z reguły od 4 do 6 tygodni, przy czym przez pierwsze 2 tygodnie antybiotyk podawany jest dożylnie, przez kolejne zaś doustnie. W przypadku zapalenia gruźliczego stosuje się terapię skojarzoną lekami przeciwgruźliczymi, a czas leczenia jest zdecydowanie dłuższy (nawet do 9 miesięcy).

Zajęty staw poddaje się ponadto powtarzalnym punkcjom. Celem jest usunięcie zakażonego płynu wraz z obecnymi w jamie stawu bakteriami i tkankami, które uległy martwicy, do czasu normalizacji stężenia białych krwinek w płynie. W przypadku łagodzenia dolegliwości bólowych stosuje się leki przeciwbólowe.

Do metod zapobiegania ropnemu zapaleniu stawów zalicza się: stosowanie ochraniaczy stawów podczas uprawiania sportu, a także leczenie wszystkich stanów zapalnych toczących się w organizmie.