Przykurcz mięśni

Przykurcz mięśni to stan, w którym mięśnie napinają się lub skracają, powodując deformację. Może to prowadzić do bólu i ograniczenia ruchu.

Przykurcz mięśni ma wiele przyczyn. Przypadłość ta może dotyczyć także osób zdrowych, jako następstwo braku ćwiczeń rozciągających, a także osób w podeszłym wieku, jako następstwo „spokojniejszego” trybu życia i obecności chorób ogólnoustrojowych. Do najczęściej występujących przyczyn przykurczy w ujęciu patologicznym należą:
– porażenia lub uszkodzenia nerwów;
– długotrwałe unieruchomienie oraz brak ruchu (również u osób -niepełnosprawnych poruszających się na wózku inwalidzkim);
– schorzenia tj.: dystrofia mięśniowa, reumatoidalne zapalenie stawów, nowotwory;
– obecność krwiaków, obrzęków, zrostów i blizn;
– unieruchomienie określonej części ciała w opatrunku gipsowym;
– urazy, które powodują uszkodzenie włókien mięśniowych.

Do najczęściej pojawiających się objawów zaliczamy:
– utrzymujący się ból w zmienionej chorobowo części ciała;
– ograniczenie ruchomości stawu;
– poranna sztywność;
– utratę niektórych funkcji, które są uznawane za podstawowe, np. prawidłowa praca kończyn;
– stan zapalny w obrębie chorej okolicy.

Każde niepokojące dolegliwości powinny być skonsultowane z lekarzem lub fizjoterapeutą, który na wizycie wykona badanie diagnostyczne w celu wykrycia przyczyny dolegliwości lub podpowie, jak postępować, aby opóźnić przykurcze.

Ważną informacją przy rozpoznaniu przykurczu, jest fakt, iż nie zawsze jest on widoczny na „pierwszy rzut oka”. Pacjent przy niewielkich dolegliwościach potrafi bardzo sprawnie kompensować niedogodności. Poleca się zatem patrzeć na chorego kompleksowo. Kompensacja polega na tym, że pacjent przy wystąpieniu np. przykurczu w obrębie kręgosłupa może ograniczać ruchy sięgania po przedmioty czy też mieć trudności z wykonywaniem podstawowych czynności, np. przy przykurczach stopy może wykazywać nieprawidłowości w obrębie kręgosłupa.

Metody leczenia przykurczu mięśni są różne w zależności od przyczyny problemu. W trudnych przypadkach może być konieczny zabieg chirurgiczny, ale zwykle kuracja skupia się na farmakoterapii i fizjoterapii. Kiedy mamy do czynienia z przykurczami mięśni, rehabilitacja może obejmować takie zabiegi jak:

– laseroterapia, elektroterapia, terapia ultradźwiękami, krioterapia;
– magnetoterapia – gdy mamy do czynienia ze stanem zapalnym i/lub silnym bólem;
– drenaż limfatyczny – jeśli pojawił się obrzęk, który trzeba zredukować;
– masaż poprzeczny, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, igłoterapia;
– fala uderzeniowa – dla poprawienia elastyczności i ruchomości tkanek;
– ćwiczenia rozciągające;
– kinesiotaping – dla utrzymania efektów ćwiczeń rozciągających.

Dla poprawy siły, stabilizacji i koordynacji kluczowe są ćwiczenia, skupiające się na odpowiednich partiach ciała. Na przykład w przypadku przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych rehabilitacja będzie koncentrować się na okolicach ud – mogą to być ćwiczenia polegające na przyciąganiu uda do brzucha, skłonach do wyprostowanej nogi itp.

Przykurczom w wielu przypadkach możemy zapobiegać. W przypadku siedzącej pracy należy pamiętać o tym, żeby raz na godzinę wstać od biurka, przejść się i ostrożnie porozciągać zastane mięśnie.

Żeby uniknąć przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych, można przyciągnąć udo do brzucha (w pozycji stojącej), drugą nogę pozostawiając wyprostowaną. Przykurczu mięśnia brzuchatego łydki unika się z kolei z innym ćwiczeniem: stań w rozkroku z jedną nogą z przodu i wyprostowany dociśnij piętę tylnej nogi do podłogi.

Warto też oczywiście wdrożyć inne ćwiczenia, a przede wszystkim regularnie uprawiać sport.