Pełzakowica jelitowa przewlekła

Pełzakowica to choroba wywoływana przez pasożyta – pełzaka czerwonki – Entamoeba histolytica. Pełzakowica zwykle dotyczy osób żyjących lub przebywających czasowo w rejonach tropikalnych, na obszarach o niskich standardach sanitarnych. Rozpoznanie choroby może sprawiać problemy, ponieważ niektóre pełzaki pod mikroskopem wyglądają identycznie jak pełzak czerwonki. U zakażonych osób nie zawsze rozwijają się objawy choroby. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez brudne ręce lub pokarm zanieczyszczony cystami pasożytów pochodzących z kału innego człowieka zakażonego Entamoeba histolytica. Możliwe jest również zakażenie drogą kontaktów seksualnych.

Zarażenie człowieka pełzakowicą następuje przez spożycie:
– owoców,
– innych środków spożywczych zakażonych cystami,
– zarażonej wody.
W rozprzestrzenianiu tego zarażenia dużą rolę odgrywają muchy, które przenoszoną cysty z niezabezpieczonych ścieków, ustępów, dołów kloacznych oraz innych miejsc zanieczyszczeń, w których możemy znaleźć postacie cystowate pełzaka czerwonki.

Objawy choroby pojawiają się zwykle po 2-4 tygodni, a niekiedy po dłuższym czasie, i często są łagodne (np. okresowo występujące luźne stolce, kurczowe bóle brzucha, wzdęcie brzucha, niechęć do jedzenia i utrata masy ciała). Zwykle zajęta jest prawa strona jelita grubego. Objawy utrzymują się ponad 2 tygodnie, co odróżnia biegunkę pełzakową od bakteryjnej.

Rozpoznanie ustala się w oparciu o kilkakrotne badanie kału. Badanie krwi jest przydatne jedynie wówczas, gdy pełzaki przedostają się poza jelito, na przykład do wątroby. W diagnostyce pełzakowicy niezmiernie istotne są badania obrazowe: RTG, USG, TK, MR oraz kolonoskopia.

W leczeniu pełzakowicy stosuje się leczenie farmakologiczne, czyli antybiotykoterapię. Leczenie chirurgiczne może być konieczne w przypadku pęknięcia ropnia, drenażu do jamy otrzewnej, dróg żółciowych i innych lokalizacji. Skuteczność terapii jest monitorowana za pomocą badań obrazowych (USG lub TK jamy brzusznej) i serologicznych (zmniejszenie miana przeciwciał). Drenażu ropnia nie zaleca się rutynowo. Wskazaniem do drenażu są: duże rozmiary (ropień zagrażający pęknięciem), usytuowanie ropnia w lewym płacie wątroby, przedłużająca się gorączka i dolegliwości bólowe utrzymujące się mimo farmakoterapii.

W przypadku osób podróżujących do krajów o endemicznym występowaniu pełzakowicy należy przestrzegać następujących zasad:
– picie jedynie wody fabrycznie butelkowanej, filtrowanej, gotowanej lub oczyszczonej chemicznie;
– unikanie surowych owoców i sałatek; spożywanie potraw gotowanych/pieczonych oraz własnoręcznie obranych owoców;
– mycie surowych warzyw i moczenie ich w kwasie octowym lub occie przez 10-15 minut.