Papuzica

Papuzica, inaczej ornitoza lub choroba ptasia, to bakteryjna choroba odzwierzęca. Wywołana jest przez drobnoustrój Chlamydia psittaci. Człowiek najczęściej zaraża się od ptactwa domowego lub gospodarskiego, poprzez drogę kropelkową. Okres wylęgania się choroby trwa 5-10 dni, a sama choroba ma przebieg dwuetapowy.

Zakażenie u ptaków przebiega bezobjawowo. Chlamydia psittaci wydalana jest razem z kałem ptaków człowieka, a do zakażenia człowieka dochodzi drogą kropelkową, przez wdychanie kurzu zawierającego niewielkie ilości wysuszonego kału, bezpośrednią styczność z ptakiem, rzadko przez ukąszenie (dziobnięcie). Możliwe jest również zakażenie poprzez skażoną wodę i bezpośredni kontakt z chorą osobą (np. poprzez kaszel). Po wniknięciu do organizmu człowieka bakteria namnaża się wewnątrzkomórkowo oraz produkuje toksynę odpowiedzialną za uszkodzenie śródbłonków naczyń tętniczych, żylnych i włosowatych. Doprowadza do różnego rodzaju krwotoków oraz uszkodzeń narządów wewnętrznych. Źródłem zakażenia ptasiej choroby są nie tylko gołębie, ale również inne ptactwo domowe, np. indyki, kaczki, kury, papugi lub mewy i kanarki.

Ornitoza u człowieka może mieć postać od lekkiego do bardzo ciężkiego zatrucia toksyną, któremu towarzyszy zajęcie ośrodkowego układu nerwowego włącznie. Początek choroby zwykle jest nagły, pojawia się:
-gorączka (nawet 40 stopni Celsjusza),
-dreszcze,
-bóle głowy,
-często krwawienie z nosa,
-ogólne złe samopoczucie i osłabienie chorego,
-czasami pojawia się plamista wysypka.

Najważniejsze zmiany dotyczą układu oddechowego, gdzie choroba przebiega w postaci śródmiąższowego zapalenia płuc z kaszlem, dusznością i sinicą. Pojawia się również krwioplucie. Pozostałe objawy ornitozy obejmują:
-powiększenie wątroby i śledziony,
-bóle mięśni,
-bóle brzucha,
-bóle w klatce piersiowej,
-nudności i wymioty,
-światłowstręt,
-łzawienie i zaczerwienienie spojówek,
-zwolnienie czynności serca (bradykardia).

W rozpoznaniu ornitozy bardzo duże znacznie ma wywiad lekarski z pacjentem, w którym istotne jest uwzględnienie jego: zawodu, posiadania w domu oraz bliskim otoczeniu zwierząt, hobby. Po uzyskaniu potrzebnych informacji możliwe jest wstępne rozpoznanie. Aby stuprocentowo potwierdzić diagnozę, wykorzystuje się hodowlę bakterii Chlamydia psitacci, do której materiał pobierany jest z dróg oddechowych. Innym badaniem jest badanie na przeciwciała, podczas którego należy ustalić, czy obecne są przeciwciała przeciw bakteriom, które wywołują ornitozę i czy jest ich dużo.

Ponadto w diagnostyce wykorzystuje się często badania obrazowe:
-RTG klatki piersiowej (może wykazać zapalenie płuc, które często jest spowodowane ornitozą);
-tomografia komputerowa (HRCT — wysokiej rozdzielczości).

Leczenie ornitozy jako choroby bakteryjnej w każdym przypadku wymaga wdrożenia antybiotykoterapii. U dorosłych pacjentów zazwyczaj zalecany jest antybiotyk z grupy tetracyklin (doksycylina). Natomiast innym lekiem drugiego rzutu zarówno u dorosłych jak i dzieci są antybiotyki z grupy makrolidów. Nie zawsze możliwe jest leczenie w warunkach domowych, bardzo często konieczna jest hospitalizacja pacjenta. Wskazaniem do tego jest jego ciężki stan, sepsa oraz niewydolność oddechowa.

W celu uniknięcia papuzicy należy stosować się do następujących zasad:
– osoby mające na co dzień kontakt z ptactwem powinny nosić odzież ochronną;
– należy regularnie sprzątać i myć klatki ptaków, także stosując przy tym odzież ochronną lub rękawice;
– należy zadbać o własną higienę osobistą po kontakcie z ptactwem;
– należy unikać kontaktu ze zwierzętami, u których istnieje podejrzenie choroby;
– hodowcom zaleca się odpowiednio długą kwarantannę zwierząt importowanych;
Zanotowano przypadki przeniesienia choroby z człowieka na człowieka — w przypadkach o bardzo ciężkim przebiegu, należy więc unikać kontaktu z osobą zakażoną;