Padaczka

Padaczka jest zaburzeniem ośrodkowego układu nerwowego (neurologicznym), w którym aktywność mózgu staje się nieprawidłowa, powodując napady lub okresy nietypowego zachowania, doznań, a czasem utraty świadomości. Do postawienia diagnozy padaczki wymagane są co najmniej dwa napady bez znanego czynnika wywołującego (napady niesprowokowane), występujące w odstępie co najmniej 24 godziny. U mężczyzn padaczka występuje znacznie częściej niż u kobiet.

Podłożem padaczki są zaburzenia w czynności bioelektrycznej mózgu, która może się rozwijać w określonym miejscu (ognisko padaczkorodne), a następnie rozprzestrzenić na cały mózg (uogólnione wyładowania).
Przyczyna powstawania padaczki nie jest jednoznaczna. Może być wynikiem: nowotworu, krwotoku podpajęczynówkowego, udaru, zapalenia mózgu i opon mózgowych, toksyczno-metabolicznego uszkodzenia tkanki mózgowej, uwarunkowań genetycznych.
Przyczyną padaczki może być również uraz mózgu, który pojawił się już w okresie okołoporodowym lub na późniejszym etapie życia. Najczęściej jest to uszkodzenie, a u ludzi starszych niedokrwienie mózgu. Większość przypadków padaczki u dzieci nie ma ustalonej przyczyny — mówi się wtedy o padaczce idiopatycznej. Padaczka u dorosłych najczęściej jest związana z inną chorobą lub uzależnieniem od alkoholu.

Charakterystycznym objawem padaczki są napady drgawkowe, wśród których wyróżniamy:

-napad duży -czyli napad toniczno-kloniczny, wówczas chory traci przytomność i upada, jego mięśnie ulegają silnemu napięciu, a głowa odgina się do tyłu. Ponadto pacjent przestaje oddychać, pojawiają się drgawki kończyn i głowy; w wyniku drgawek może dojść do przegryzienia języka, mimowolnego oddania moczu lub stolca;
-napad mały — osoby zastygają w bezruchu podczas wykonywania jakieś czynności, tracą kontakt z otoczeniem;
-napady miokloniczne- charakteryzują się skurczami mięśni, ale chory nie traci przytomności;
-napady atoniczne- oprócz utraty przytomności dochodzi do zwiotczenia mięśni oraz upadku pacjenta.

W rozpoznaniu padaczki decydującą rolę odgrywa wywiad. Lekarz zadaje pacjentowi oraz bezpośrednim świadkom napadu (rodzina, znajomi) szczegółowe pytania dotyczące przebiegu napadu, innych chorób pacjenta i przyjmowanych przez niego leków, występowania padaczki w rodzinie chorego. Lekarz przeprowadza również badanie neurologiczne, z reguły zleca badania dodatkowe (m.in. badania krwi, EKG), aby wykluczyć inne przyczyny drgawek.

Podstawowym badaniem wykonywanym w przypadku podejrzenia padaczki jest badanie elektroencefalograficzne (EEG). Polega ono na rejestracji czynności bioelektrycznej mózgu w postaci fal widocznych w zapisie papierowym lub na monitorze komputera. W pewnych przypadkach badanie EEG nie wystarcza, aby ustalić diagnozę, wówczas neurolog zaleca inne badania: tak zwane badania neuroobrazowe (tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny), badanie wideo-EEG, polegające na jednoczesnej rejestracji zapisu EEG oraz nagraniu obrazu pacjenta na kamerze wideo.

Najczęstszym sposobem leczenia padaczki jest leczenie farmakologiczne, czyli podawanie leków przeciwpadaczkowych. Leki przeciwpadaczkowe nie leczą przyczyny choroby, a jedynie zapobiegają wystąpieniu napadów padaczkowych. Decyzja o wyborze leku i jego dawkowaniu należy do neurologa. Dobór leku zależy od wielu czynników, przede wszystkim od rodzaju padaczki i typu napadów padaczkowych, ale także od innych chorób występujących u pacjenta i przyjmowanych z ich powodu leków.

Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu fragmentu mózgu, w którym znajduje się tak zwane ognisko padaczkowe, czyli w którym zachodzą nieprawidłowości powodujące napady padaczkowe. Leczenie chirurgiczne stosuje się również, gdy przyczyną padaczki jest zmiana w mózgu zagrażająca życiu chorego, na przykład guz mózgu, naczyniak.

Dieta ketogenna to dieta bogata w tłuszcze i uboga w cukry, stosowana w przypadkach lekoopornej padaczki u dzieci. Musi być ona prowadzona pod ścisłą kontrolą lekarza i dietetyka.

Metody zapobiegania:
1. Opieka nad ciężarną matką i dzieckiem oraz poradnictwo genetyczne.
2. Zapobieganie urazom głowy.
3. Podawanie leków przeciwpadaczkowych u osób z poważnym urazem głowy lub uszkodzeniem mózgu.
4. Zapobieganie skutkom napadów padaczkowych, które już zaistniały. Ważne jest odpowiednie rozpoznanie rodzaju padaczki i dobranie właściwego preparatu przeciwpadaczkowego, aby ograniczyć napady i nie dopuścić do toksycznego uszkodzenia mózgu.