Ostre wirusowe zapalenie wątroby b

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B jest ostrą chorobą zakaźną wywołaną przez wirusa zapalenia wątroby typu B z rodziny Hepadnaviridae. Wirus może spowodować marskość wątroby i jest głównym czynnikiem rakotwórczym wątroby. Ostre wirusowe zapalenie wątroby trwa do 3 miesięcy i jest możliwe całkowite wyleczenie.

Jedynym rezerwuarem HBV jest człowiek. Istnieją 3 drogi zakażenia: pozajelitowa (głównie przez krew – wirus przenoszony jest przez skażone przyrządy medyczne i niemedyczne w trakcie zabiegów, przy których naruszana jest ciągłość skóry – np. podczas wykonywania tatuażu czy zabiegów kosmetycznych), płciowa i okołoporodowa. Do zakażenia wystarczy niewielka ilość skażonej krwi. Czynniki i grupy ryzyka zakażenia HBV (u około 30% chorych nie stwierdza się znanych czynników ryzyka):
– bliski kontakt z chorym na ostre lub przewlekłe WZW typu B (wspólne mieszkanie, partner seksualny)
– inwazyjne procedury diagnostyczne lub lecznicze, leczenie preparatami krwi, hemodializa, tatuaże i inne zabiegi z naruszeniem ciągłości skóry
– wielu partnerów seksualnych
– uzależnienie od narkotyków dożylnych
– narażenie zawodowe na kontakt z krwią i płynami ustrojowymi (pracownicy służby zdrowia, personel instytucji opiekuńczych dla osób umysłowo upośledzonych)
– więźniowie.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B ma dwie postaci – ostrą i przewlekłą. Po zakażeniu u pacjenta rozwija się ostre zapalenie wątroby typu B, które może mieć różny przebieg, także bezobjawowy lub towarzyszyć mu mogą niecharakterystyczne objawy. Najczęściej występują: męczliwość, nudności, wymioty, ból brzucha, mięśni i stawów, a czasem także świąd skóry. Kilka dni lub tygodni przed wystąpieniem tych objawów może pojawić się uporczywy ból mięśni i stawów. U części osób wirusowe zapalenie wątroby typu B powoduje żółtaczkę, z którą wiąże się ściemnienie moczu i rozjaśnienie stolca.

Kluczowa do rozpoznania jest identyfikacja wirusa we krwi. Wykonuje się:

– badania molekularne, które umożliwiają wykrywanie DNA HBV (materiału genetycznego wirusa), który jest pierwszym wykrywalnym markerem zakażenia HBV, pojawia się we krwi średnio 30 dni po zakażeniu;
– badania serologiczne, czyli badania przeciwciał – w zależności od czasu, jaki upłynął od zakażenia i fazy choroby można wykryć w surowicy antygeny HBV (HBsAg i HBeAg) oraz swoiste przeciwciała (anty-HBc w klasie IgM i IgG, anty-HBe, anty-HBs).

Ponadto wykonuje się inne badania laboratoryjne, takie jak „próby wątrobowe” – może wystąpić zwiększenie aktywności ALT i AST (z przewagą ALT), a także bilirubiny. Czasem może także pojawić się zwiększenie aktywności ALP (fosfatazy zasadowej) i GGT (gammaglutamylotranspeptydazy). U niektórych chorych konieczne jest wykonanie biopsji wątroby.

Zalecenia ogólne obejmują zakaz spożywania alkoholu, który nasila uszkodzenie wątroby i przyspiesza progresję do marskości. Chorzy podatni na WZW typu A (niemający odporności) powinni zostać zaszczepieni przeciwko HAV. Nie ma przeciwwskazań do kontynuowania pracy zawodowej (z wyjątkiem stanowisk o szczególnym obciążeniu fizycznym), korzystania z zajęć rekreacyjnych i uprawiania sportu.

W zapobieganiu ważne jest rygorystyczne przestrzeganie zasad zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia i poza nią (gabinety fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu itp.): stosowanie sprzętu jednorazowego użytku i odpowiednie zabezpieczenie materiałów skażonych krwią lub innymi płynami ustrojowymi, stosowanie prezerwatyw podczas kontaktów seksualnych, badanie dawców krwi i ograniczanie wskazań do podawania preparatów krwi.

Dostępne jest szczepienie przeciwko WZW typu B. Szczepionki przeciwko WZW typu B należą do kategorii „nieżywych”. Dostępna jest również skojarzona szczepionka przeciwko WZW typów B i A.