Ostre bakteryjne zapalenie zatok obocznych nosa

Ostre bakteryjne zapalenie zatok obocznych nosa to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób górnych dróg oddechowych. Najczęściej wywołane jest przez Streptococcus pneumoniae (30–66%), Haemophilus influenzae (20–30%), Moraxella catarrhalis (12–28%), paciorkowce grupy A (Streptococcus pyogenes (3–7%).

Najczęstsze przyczyny zachorowania na ostre bakteryjne zapalenie zatok obocznych nosa to: wady anatomiczne jamy nosowej (najczęściej skrzywienie przegrody nosa), polipy nosa, częste infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych, alergiczne nieżyty nosa, suche, zanieczyszczone powietrze, zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura otoczenia, palenie papierosów (toksyczne upośledzenie nabłonka rzęskowego) oraz zepsute zęby.

Najczęstszymi objawami przy ostrym bakteryjnym zapaleniu zatok obocznych nosa są: bóle głowy, wydzielina na tylnej ścianie gardła, niedrożność nosa, ból twarzy, ropna wydzielina w nosie. Niekiedy zapaleniu zatok towarzyszy także ból zębów, ból ucha, kaszel, złe samopoczucie i gorączka.

Lekarz ustala rozpoznanie na podstawie dokładnie zebranego wywiadu, badania laryngologicznego i badań dodatkowych. Na początku lekarz bada dotykiem twarz i szyję pacjenta w celu wykrycia bolesności dotykowej. W badaniu laryngologicznym wykonuje się rynoskopię przednią (oglądanie jamy nosa wziernikiem z użyciem lampy czołowej), w której szuka się obecności wydzieliny, polipów oraz ocenia błonę śluzową pod kątem cech stanu zapalnego. W razie potrzeby w celu lepszej widoczności można wykorzystać endoskop giętki lub sztywny, dzięki któremu można zajrzeć również do zatok. W celu pełnej oceny choroby często konieczne jest wykonanie badań obrazowych – zwykle tomografii komputerowej (TK).

Ostre bakteryjne zapalenie zatok obocznych nosa możemy leczyć zarówno zachowawczo, jak i operacyjnie. Do metod zachowawczych zalicza się antybiotykoterapię, leczenie objawowe w postaci leków obkurczających błonę śluzową nosa, przeciwgorączkowych, przeciwbólowych, sterydowych i inhalacji pary wodnej. Jeżeli leczenie zachowawcze nie przyniesie żadnej poprawy, wówczas rozważa się operację. Można przeprowadzić drenaż zatoki, zabieg FESS, który polega na udrożnieniu nosa. Stosuje się także balonoplastykę lub płukanie zatok i odsysanie zalegającej w nich wydzieliny.

Można zredukować ryzyko wystąpienia zapalenia zatok poprzez unikanie osób z zakażeniami górnych dróg oddechowych oraz nadmiernej ekspozycji na różnego rodzaju dymy (papierosy) i różnego rodzaju zanieczyszczenia powietrza. Ważne jest leczenie różnego rodzaju alergii, szczególnie wziewnych oraz odpowiedni stopień nawilżenia powietrza w pomieszczeniach, w których przebywamy na co dzień. Ma to ogromne znaczenie w miesiącach, w których korzystamy z ogrzewania pomieszczeń.