Oparzenia termiczne i chemiczne

Oparzenie jest zazwyczaj skutkiem przeniesienia energii na ciało. Oparzenia termicznie spowodowane są kontaktem z różnymi źródłami ciepła, a chemiczne powstają przez kontakt ze środkami chemicznymi o działaniu żrącym. Ciężkie oparzenia są w stanie przeniknąć do głębokich warstw skóry, powodując uszkodzenie mięśni i tkanek. W zależności od przyczyny i stopnia uszkodzenia tkanek wyróżnia się różne rodzaje oparzeń.

Oparzenia termiczne spowodowane są przez zewnętrzne źródła ciepła, które podnoszą temperaturę skóry i tkanek, a następnie powodują obumieranie komórek tkanki lub ich zwęglenie. Gorące metale, parzące płyny, para wodna i płomienie w kontakcie ze skórą mogą powodować oparzenia termiczne. Oparzenia chemiczne są spowodowane kontaktem silnych kwasów, zasad, detergentów lub rozpuszczalników ze skórą, oczami lub drogami oddechowymi.

W zależności od wielkości i głębokości uszkodzenia tkanek oparzenia te mogą przebiegać z różnymi charakterystycznymi objawami. Na skórze uszkodzonej stężonym kwasem tworzy się twardy, suchy strup.
Oparzenie I stopnia obejmuje: zaczerwienienie skóry i ból.
Oparzenie II stopnia obejmuje: obrzęk, bolesność, pęcherze lub białą skórę z czerwonymi punktami i mniejszą bolesność.
Oparzenie III stopnia obejmuje: niewrażliwość na dotyk, bolesność, białoszare lub żółte strupy.

Wiele oparzeń wymaga kontaktu z lekarzem, a w ciężkich przypadkach bardzo ważne jest jak najszybsze wezwanie pomocy. Diagnostyka opiera się na wywiadzie z pacjentem, aby ustalić przyczynę uszkodzenia skóry oraz ocenie objawów (ich ciężkości oraz powierzchni).

Niektóre niewielkie oparzenia termiczne można leczyć samodzielnie w domu przez schładzanie rany wodą, założenie jałowego opatrunku oraz stosowanie pomocniczo łagodzących kremów. Jednak w przypadku oparzeń ciężkich oraz zlokalizowanych we wrażliwych miejscach konieczne jest leczenie specjalistyczne. Podobnie jest w przypadku oparzeń chemicznych. Należy jak najszybciej usunąć czynnik podrażniający, stosując obfity strumień wody i zabezpieczyć ranę sterylnym opatrunkiem. Po przeprowadzeniu pierwszej pomocy ważne jest, aby wezwać pomoc specjalistów. W ciężkich przypadkach leczenie szpitalne polega na usunięciu zmian martwiczych, przeszczepie skóry oraz niezbędnej farmakoterapii.

Aby zapobiegać oparzeniom termicznym i chemicznym należy unikać bezpośredniego kontaktu z rozgrzanymi przedmiotami — gorącą wodą, parą, olejem kuchennym, tłuszczem, gorącymi powierzchniami i ogniem oraz unikać kontaktu ze środkami chemicznymi o działaniu żrącym. Ważne jest, aby podczas codziennych czynności w domu i pracy wykazywać się czujnością i zdrowym rozsądkiem. Dodatkowo warto skupić się na ochronie i edukacji dzieci przed łatwo dostępnymi źródłami ciepła i substancji żrących znajdujących się w domu. Jeśli w pracy są obecne niebezpieczne źródła ciepła lub środki chemiczne należy zabezpieczać się przed nimi, używając odzieży ochronnej. Inne działanie, jakie można podjąć to: ograniczenie temperatury ciepłej wody, instalacja czujników dymu, ograniczenie sprzedaży i dostępu fajerwerków dla dzieci.