Odwodnienie

Odwodnienie to stan, w którym zawartość wody w organizmie spada do poziomu utrudniającego prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Długotrwały stan odwodnienia zagraża życiu i jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt, małych dzieci oraz osób starszych.

Najczęstszą przyczyną odwodnienia jest niewystarczające spożycie płynów przez brak czasu, chorobę lub brak dostępu do wody. Przyczyn odwodnienia jest wiele i nie zawsze są związane z regularnym przyjmowaniem wody.
Do innych przyczyn odwodnienia można zaliczyć:
– biegunkę oraz wymioty,
– gorączkę,
– nadmierne pocenie się (np. podczas aktywności fizycznej),
– zwiększoną objętością oddawanego moczu (wskutek chorób — cukrzycy, przyjmowanych leków — diuretyków),
– oparzenia i hipertermię organizmu,
– utratę znacznej ilości krwi.

Oznaki i objawy odwodnienia mogą się również różnić w zależności od wieku pacjentów oraz stanu odwonienia organizmu.
W zależności od stopnia niedoboru wody w organizmie odwodnienie można podzielić na:
– lekkie (wzmożone pragnienie, bóle i zawroty głowy, osłabienie),
– umiarkowane (suchość w ustach, przyspieszone bicie serca, ospałość, mniejsze wydalanie moczu),
– ostre (skrajne pragnienie, szybki oddech, zmiana stanu psychicznego).
U małych dzieci i niemowląt odwodnienie objawia się przez suchość w ustach, brak łez podczas płaczu, apatię lub rozdrażnienie.

Rozpoznanie odwodnienie opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim z pacjentem oraz ocenie objawów. Dodatkowo lekarz może zlecić badania w celu potwierdzenia diagnozy i określenia stopnia odwodnienia. Wykonuje się: badania krwi, aby ocenić poziom elektrolitów (zwłaszcza sodu i potasu) oraz analizę moczu.

Postępowanie terapeutyczne polega na uzupełnieniu utraconych płynów i elektrolitów. U większości dorosłych z łagodnym lub umiarkowanym odwodnieniem wystarczy zwiększyć przyjmowaną ilość wody i innych płynów. W ciężkich przypadkach odwodnienia konieczne może być wdrożenie leczenia szpitalnego, które polega na dożylnym podawaniu roztworów glukozy lub chlorku sodu i chlorku potasu. Dzieciom z łagodnym i umiarkowanym odwodnieniem można podawać dostępne bez recepty doustne płyny nawadniające, a w ciężkich przypadkach konieczne jest leczenie w szpitalu.

Aby zapobiec odwodnieniu, należy pić dużo płynów i jeść pokarmy bogate w wodę (dużo owoców i warzyw). Należy pamiętać, że w niektórych sytuacjach organizm wymaga większego spożycia płynów szczególnie podczas biegunki i wymiotów, wytężonego wysiłku fizycznego, upałów, różnych chorób (grypy, zapalenia oskrzeli czy infekcji pęcherza). Dodatkowo należy zrezygnować z alkoholu, ograniczyć kawę i mocną herbatę, unikać napojów gazowanych.