Obrzęk

Obrzęk jest to nagromadzenie nadmiernej ilości wodnistego płynu w komórkach lub tkankach międzykomórkowych. Jest on zwykle następstwem zaburzenia równowagi między czynnikami odpowiedzialnymi za zatrzymanie płynu w naczyniach oraz czynnikami prowadzącymi do przedostawania się płynu poza ich światło. Obrzęk zazwyczaj występuje w stopach, kostkach i nogach, ale może dotyczyć całego ciała (obrzęk miejscowy i obrzęk uogólniony).

Przyczyny obrzęków to spożywanie zbyt dużej ilości soli, oparzenia słoneczne, ciąża, miesiączka, częste stanie lub chodzenie, przyjmowanie niektórych leków (m.in. leków na nadciśnienie, niesteroidowych leków przeciwzapalnych), reakcje alergiczne i zapalne (urazy, oparzenia, ukąszenie owadów). Niekiedy obrzęk może być związany z występowaniem chorób podstawowych takich jak: niewydolność serca, choroba nerek, problemy z wątrobą spowodowane marskością wątroby, niewydolność żylna, niedoczynność tarczycy i inne zaburzenia hormonalne.

Charakterystyczną cechą obrzęku jest to, że skóra na opuchniętym obszarze wydaje się jasna i błyszcząca, a lekkie naciśnięcie palcem opuchniętego miejsca przez co najmniej 5 sekund pozostawia wgniecenie. Niekiedy obrzękowi towarzyszą dolegliwości bólowe, trudności z poruszaniem się, problemy z oddychaniem.

Diagnostyka opiera się na wywiadzie z pacjentem, badaniach fizykalnych oraz dodatkowych badaniach takich jak morfologia krwi, badanie moczu, badania obrazowe – RTG, USG, rezonans magnetyczny. Bardzo ważne jest ustalenie przyczyny obrzęku, co umożliwia prawidłowe leczenie dolegliwości.

Postępowanie przede wszystkim obejmuje leczenie przyczynowe obrzęku. Kiedy obrzęk jest związany z zatrzymaniem sodu należy zmniejszyć spożycie soli w diecie oraz stosować leki moczopędne. Jeśli przyczyną obrzęku są choroby podstawowe należy je objąć terapią. Niekiedy leczenie obrzęku może wymagać odstawienie niektórych leków. Warto zadbać też o domowe sposoby łagodzenia dolegliwości np. masaże, ruch, pończochy uciskowe.

Niestety nie ma jednego sposobu na zapobieganie obrzękom. Warto dbać o zdrowy tryb życia, w tym zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną, unikać urazów (należy pamiętać o sportowych ochraniaczach), dbać o właściwą masę ciała. Bardzo ważne jest dbanie o właściwą kontrolę i leczenie chorób podstawowych.