Niewydolność oddechowa

Niewydolność oddechowa to stan zagrażający życiu, w którym krew nie ma wystarczającej ilości tlenu lub ma zbyt dużo dwutlenku węgla. Objawy niewydolności oddechowej zależą od przyczyny oraz poziomu tlenu i dwutlenku węgla we krwi. Przyczyniają się do niej często różne choroby układu oddechowego, a także spoza układu oddechowego. Można wyróżnić ostrą niewydolność oddechową (rozwija się w ciągu kilku minut lub godzin u osoby uprzednio zdrowej, zazwyczaj odwracalna) oraz przewlekłą niewydolność oddechową (rozwija się w ciągu tygodni lub miesięcy i nie można w pełni odwrócić jej przebiegu).

Niewydolność oddechowa może być spowodowana przez choroby, które wpływają na płuca, takie jak POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc), mukowiscydoza, zapalenie płuc, zatorowość płucna i COVID-19. Może być również wywołana chorobami, które wpływają na nerwy i mięśnie kontrolujące oddychanie, takie jak stwardnienie zanikowe boczne (ALS), dystrofia mięśniowa, uszkodzenia rdzenia kręgowego i udar mózgu. Innymi przyczynami niewydolności oddechowej są przedawkowanie narkotyków lub alkoholu oraz urazy spowodowane wdychaniem dymu z pożarów, lub szkodliwych oparów.

Niski poziom tlenu we krwi może powodować duszności i głód powietrza (uczucie, że nie można wdychać wystarczającej ilości powietrza). Skóra, usta i paznokcie mogą mieć również niebieskawe zabarwienie. Wysoki poziom dwutlenku węgla może powodować przyspieszony oddech i dezorientację. Niektóre osoby z niewydolnością oddechową mogą stać się bardzo senne lub stracić przytomność. Może również wystąpić u nich arytmia (nieregularne bicie serca).

Diagnoza niewydolności oddechowej polega głównie na badaniu gazometrycznym krwi pobranej z dobrze rozgrzanego palca, płatka usznego lub bezpośrednio z tętnicy. Wykonuje się również pomiar saturacji krwi przy użyciu pulsoksymetru, które pomaga oszacować poziom utlenienia krwi.

Podstawą leczenia niewydolności oddechowej jest poprawa utlenowania krwi, które polega na podawaniu tlenu oraz wspomaganiu wentylacji poprzez podłączenie respiratora. Ważne jest, aby leczyć przyczynę, która spowodowała niewydolność oddechową.

Nie istnieją konkretne metody zapobiegawcze niewydolności oddechowej. Aby zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia, zaleca się rzucić palenie tytoniu, stosować szczepienia ochronne, np. przeciwko meningokokom oraz kontrolować stan zdrowia i leczyć choroby przewlekłe, które mogą stać się przyczyną niewydolności oddechowej.