Neuroblastoma

Neuroblastoma (nerwiak zarodkowy współczulny, zwojak zarodkowy współczulny) jest złośliwym nowotworem wywodzącym się z macierzystych komórek nerwowych. Jest jednym z najczęściej występujących nowotworów wieku dziecięcego.

Dokładna etiologia neuroblastomy nie jest znana. Prawdopodobnie wpływ mają predyspozycje genetyczne (dzieci ozdrowieńców mają 50% ryzyko zachorowania) oraz ekspozycja środowiskowa (leki, wirusy, substancje chemiczne).
Wśród czynników ryzyka można wyróżnić: spożywanie alkoholu podczas ciąży, przyjmowanie diuretyków lub fenytoiny, stosowanie farb do włosów podczas ciąży, stosowanie hormonów płciowych.

Objawy neuroblastomy są niespecyficzne i wynikają zarówno z lokalizacji pierwotnego guza jak i obecności przerzutów.
Najczęstszym objawem zauważanym przez rodziców jest zniekształcenie jamy brzusznej czy powiększenie obwodu brzuszka, które wynikają z uwypuklającego się guza. Wiele objawów wynika również z nadmiernej produkcji katecholamin (hormonów, które produkują nadnercza). Inne objawy neuroblastomy to: anemia, nadciśnienie tętnicze, zmniejszenie masy ciała, zespół Hornera, skolioza, ucisk dróg oddechowych, ból (gdy guz umiejscowił się w kanale kręgowym), wodnista biegunka (w przypadku zespołu paraneoplastycznym), „oko szopa pracza” (gdy choroba daje przerzuty do podstawy czaszki i dna oczodołu, powodując wybroczyny), opadanie powieki, zapadanie gałki ocznej, różnobarwność tęczówki, zwężenie źrenicy, jednostronne zgrubienie szyi, ból brzucha, wymioty, nudności, zaparcia, zastój moczu.

Neuroblastoma może być wykryta w badaniu USG. Oprócz badań USG brzucha, w przypadku neuroblastomy, przeprowadza się także szereg innych badań m.in.: badanie moczu (zwłaszcza pod kątem podwyższonego stężenia metabolitów katecholamin), badanie krwi, tomografię komputerową oraz pozytonową, rezonans magnetyczny, biopsję oraz scyntygrafię (czyli badanie, które polega na wprowadzeniu radioaktywnych izotopów do organizmu).

Leczenie neuroblastomy jest dobierane w zależności od stadium zaawansowania choroby, biologicznych cech guza oraz wieku chorego, cechy te wpływają na zakwalifikowanie do jednej z grup — niskiego, pośredniego i wysokiego ryzyka.
W I stadium neuroblastomy podstawę leczenia stanowi wycięcie guza, bez dalszego leczenia.
Postępowanie w II stadium zależy od wieku pacjenta — u noworodków i dzieci do 1 roku życia zazwyczaj wystarcza operacyjne usunięcie guza, u starszych dzieci dodatkowo wprowadza się leczenie skojarzone.
W III stadium choroby leczenie rozpoczyna chemioterapia, a operacja wykonywana jest w kolejnym kroku.
W stadium IV podstawę leczenia stanowi wielolekowa chemioterapia, a decyzja o wprowadzeniu chirurgii czy radioterapii zależy od tego czy nowotwór się cofa.

Ze względu na złożone przyczyny powodujące neuroblastomę, profilaktyka nie została opracowana.