Nadmierny popęd seksualny

Nadmierny popęd seksualny (nimfomania) to nadmierne zaabsorbowanie fantazjami seksualnymi, popędami lub zachowaniami, które trudno jest kontrolować i które powodują niepokój lub negatywnie wpływają na zdrowie, pracę, związki lub inne sfery życia. Kompulsywne zachowania seksualne mogą dotyczyć różnych powszechnie przyjemnych doświadczeń seksualnych. Przykłady obejmują masturbację, cyberseks, wielu partnerów seksualnych, korzystanie z pornografii. Kiedy takie zachowania seksualne stają się głównym celem w życiu pacjenta, trudno je kontrolować, są destrukcyjne lub szkodliwe dla niego, lub innych osób.

Przyczyny nadmiernego popędu seksualnego można podzielić na fizjologiczne i psychologiczne. Wśród przyczyn wyróżnia się współistniejące choroby (np. choroba Alzheimera, autyzm, hiperandrogenizm) oraz niektóre przyjmowane leki (np. leki psychotropowe, sterydy anaboliczne, substancje psychoaktywne), które zaburzają prawidłowe funkcje mózgu oraz gospodarki hormonalnej, przez co mogą pośrednio wpływać na zachowania seksualne. Nadmierny popęd seksualny ma też przyczyny psychologiczne, do których można zaliczyć: przeżyte traumy z dzieciństwa o charakterze seksualnym, chorobę afektywną dwubiegunową, niskie poczucie własnej wartości oraz niską samoocenę, surowy model wychowania w dzieciństwie, chęć rozładowania napięcia oraz zmniejszenia lęku.

Głównym objawem zaburzenia jest zwiększony popęd seksualny oraz inne zachowania mające na celu zaspokojenie popędu. Wśród objawów mogą, ale nie muszą pojawić się oznaki uzależnienia. Nadmierny popęd seksualny staje się problemem, gdy wymyka się spod kontroli, powoduje dyskomfort psychiczny albo może powodować narażenie własnego lub kogoś bezpieczeństwa. Nadmierny popęd seksualny może się wiązać też z zaniedbywaniem obowiązków domowych, pracy oraz życia rodzinnego, skrywaniem lub nieudaną próbą ograniczenia zachowań seksualnych, próbą rozładowania negatywnych emocji, która daje tylko chwilową ulgę. Niekiedy nadmierny popęd seksualny może prowadzić do depresji, chorób przenoszonych drogą płciową oraz problemów finansowych.

W diagnostyce ważny jest dokładnie przeprowadzony wywiad lekarski oraz badania i testy psychologiczne. Wykonywane są, aby uzyskać informacje na temat ogólnego zdrowia fizycznego oraz stanu emocjonalnego, sytuacji rodzinnej i społecznej, spożywanych używek, myśli i zachowań seksualnych. Lekarz specjalista może zlecić również inne badania w celu wykrycia współistniejących schorzeń.

Postępowanie terapeutyczne zwykle obejmuje terapie psychologiczne, farmakoterapię oraz grupy samopomocowe. W zależności od potrzeb pacjenta lekarz może zalecić terapię poznawczo-behawioralną, terapię akceptacji i zaangażowania, psychoterapię psychodynamiczną. Farmakoterapia może obejmować takie leki jak leki przeciwdepresyjne, leki normotymiczne lub antyandrogeny.

Niestety nie są znane sposoby zapobiegania nadmiernemu popędowi seksualnemu. Należy pamiętać, żeby zwrócić się do seksuologa, kiedy chęć zaspokojenia popędu jest tak silna, że dominuje nad innymi aspektami życia oraz utrudnia normalne funkcjonowanie.