Nadciśnienie wrotne

Nadciśnienie wrotne to zaburzenie charakteryzujące się wzrostem ciśnienia krwi w układzie żyły wrotnej. Żyła ta doprowadza krew do wątroby z żołądka, jelita cienkiego i grubego, śledziony, trzustki i pęcherzyka żółciowego.

Najczęstszą przyczyną nadciśnienia w żyle wrotnej jest marskość wątroby, spowodowana żółtaczką typu B lub WZW C, alkoholem czy chorobami ogólnymi. Nadciśnienie wrotne może być również powikłaniem zakrzepicy żyły wrotnej, śledzionowej, żył krezkowych i żył wątrobowych (zespół Budda-Chiariego). Wśród innych przyczyn nadciśnienia wrotnego wymienia się choroby serca, które utrudniają odpływ krwi z żyły głównej dolnej (np. zaciskające zapalenie osierdzia), i choroby nowotworowe.

Objawem nadciśnienia wrotnego są między innymi żylaki w obrębie brzucha. Może się pojawić charakterystyczne (choć rzadkie) dla nadciśnienia wrotnego poszerzenie żył wokół pępka (tzw. głowa Meduzy), które jest wynikiem cofania się krwi przez żyłę pępkową. Inne objawy to: powiększenie śledziony, obrzęki, wodobrzusze, żółtaczka.

W celu rozpoznania nadciśnienia wrotnego wykonuje się: USG jamy brzusznej, USG dopplerowskie, endoskopię przewodu pokarmowego.

Najbardziej pożądaną opcją terapii nadciśnienia wrotnego jest leczenie pierwotnej przyczyny, np. w zakrzepicy podawane są leki przeciwzakrzepowe. Jednak w zaawansowanej marskości wątroby lub przy niezidentyfikowanej przyczynie nadciśnienia, zasadniczym celem leczenia jest zapobieganie powikłaniom nadciśnienia wrotnego, a zwłaszcza krwawieniu z żylaków przełyku. Służy temu regularne poddawanie się badaniom endoskopowym, aby wcześnie wykryć i podwiązać powstałe żylaki.

Ponadto stosuje się leki z grupy tzw. beta-blokerów oraz w ciężkich postaciach można rozważyć operację chirurgiczną polegającą na wykonaniu zespolenia żylnego omijającego wątrobę. W przypadku nasilonych objawów ze strony śledziony tj. jej bolesnego powiększenia lub konieczności częstych przetoczeń krwi czasem zaleca się usunięcie śledziony.

Aby zapobiegać nadciśnieniu wrotnemu, zaleca się: unikanie nadmiernego spożycia alkoholu, regularne wykonywanie badań w celu monitorowania stanu wątroby, prowadzenie zdrowej diety, unikanie palenia tytoniu oraz stosowanie się do zaleceń lekarza dotyczących leczenia i monitorowania stanu zdrowia.