Menopauza

1. Definicja i przyczyny menopauzy.
Menopauza to naturalny proces w życiu każdej kobiety, oznaczający zakończenie cyklu miesiączkowego i zdolności do naturalnego poczęcia. Zwykle pojawia się między 45. a 55. rokiem życia. Przyczyną menopauzy jest szczególnie spadek produkcji hormonów płciowych-estrogenów i progesteronu przez jajniki.

2. Objawy i rozpoznawanie menopauzy.
Najczęstsze objawy menopauzy obejmują „uderzenia gorąca”, bezsenność, zmęczenie, wahania nastroju oraz problemy z koncentracją. Najlepszym sposobem na zdiagnozowanie menopauzy jest konsultacja z ginekologiem. Równie ważne jest przeprowadzenie testów hormonalnych, które określą aktualny status hormonalny kobiety.

3. Wpływ menopauzy na zdrowie i samopoczucie.
Menopauza może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak zwiększone ryzyko choroby wrzodowej, osteoporoza czy choroba wieńcowa. Może wpływać też na samopoczucie, powodując zmiany nastroju czy problemy z seksualnością. Dlatego zarówno fizyczne, jak i psychiczne aspekty menopauzy wymagają opieki medycznej.

4. Możliwości leczenia i radzenia sobie z objawami menopauzy.
Menopauza jest stanem, który można kontrolować. Dostępne są leki na receptę jak hormonoterapia czy leki objawowe, ale również naturalne metody np. ziołoterapia, akupunktura. Wiele kobiet odnajduje ulgę w terapii behawioralnej, medytacji czy ćwiczeniach fizycznych.

5. Często zadawane pytania i mity na temat menopauzy.
Wiele kobiet obawia się menopauzy, w dużej mierze z powodu mitów, które otaczają ten stan. Ważne jest, aby wiedzieć, że menopauza jest naturalnym etapem, a jej objawy nie muszą oznaczać końca aktywności fizycznej czy seksualnej. Poprzez edukację i wsparcie, menopauza może mieć łagodny przebieg.

Menopauza najczęściej jest wynikiem naturalnego spadku hormonów reprodukcyjnych związanych z procesem starzenia się organizmu kobiety. Wraz z wiekiem spada liczba komórek jajowych w jajnikach, aż do momentu ich całkowitej atrezji, co skutkuje rozpoczęciem menopauzy. Następuje znaczny wzrost hormonów FSH i LH oraz spadek stężenia estrogenów i progesteronu. Przyczyny przedwczesnej menopauzy to operacja usunięcia jajników, operacja usunięcia macicy, pierwotna niewydolność jajników, chemioterapia i radioterapia.

W okresie okołomenopauzalnym doświadcza się objawów takich jak: nieregularne miesiączki, suchość pochwy, uderzenia gorąca, dreszcze, nocne poty, problemy z zasypianiem, zmiany nastroju, trudności w koncentracji, zmęczenie, przyrost masy ciała i spowolniony metabolizm, przerzedzenie włosów i sucha skóra, utrata pełności piersi, bóle mięśni i stawów, osteoporoza, zaburzenia rytmu serca, atrofia sromu, częstsze infekcje dróg moczowych, suchość pochwy i bolesne współżycie.

Diagnostyka opiera się na wywiadzie lekarskim z pacjentką i ocenie objawów klinicznych. Ustala się datę ostatniej miesiączki, która powinna wystąpić 12 miesięcy wcześniej i nie w wyniku choroby. W przypadku wystąpienia przedwczesnej menopauzy lekarz może zlecić inne dodatkowe badania. Ocenia się także stężenie hormonów FSH, LH, estradiolu, progesteronu, TSH, a także wapnia, fosforu i witaminy D.

Leczenie menopauzy opiera się na łagodzeniu oznak i objawów.
Najczęściej stosowana jest hormonalna terapia zastępcza, polegająca na dostarczaniu estrogenu i progesteronu w odpowiednio dobranej dla pacjentki dawce, jednak długotrwałe stosowanie tej terapii może wiązać się z ryzykiem sercowo-naczyniowym i rakiem piersi. Innymi sposobami łagodzenia dolegliwości są: estrogen podawany dopochwowo, leki przeciwdepresyjne w niskich dawkach (SSRI), niektóre leki obniżające ciśnienie krwi (klonidyna), leki zapobiegające osteoporozie, konsultacje psychologiczne. Na rynku są też naturalne substancje łagodzące objawy menopauzy – fitoestrogeny, które zawarte są w roślinach, takich jak np. kozłek lekarski, szałwia, rumianek.
Objawy menopauzy ustępują zwykle w przeciągu 5–7 lat od ostatniej miesiączki.

Menopauza jest to naturalny proces występujący u każdej kobiety i nie da się mu zapobiegać. Istnieją jedynie metody zapobiegania objawom, np. zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, zdrowa higiena snu, kontrola ciśnienia krwi.