Łupież czerwony mieszkowy (pityriasis rubra piliaris)

Łupież czerwony mieszkowy to przewlekła choroba skóry, która objawia się rumieniowatymi i złuszczającymi zmianami przy mieszkach włosowych. Małe grudki skupione są w rozległe ogniska i towarzyszą im zmiany zapalne. Nie są znane jasne przyczyny choroby. Ma przewlekły przebieg.

Przyczyna łupieżu czerwonego mieszkowego nie jest znana. Choroba niekiedy występuje rodzinnie. Podejrzewa się także tło immunologiczne (choroba może wystąpić u osób zakażonych HIV), a także, że na wystąpienie łupieżu mieszkowego może mieć wpływ przyjmowanie niektórych leków.

Dwa główne objawy, które występują we wszystkich postaciach łupieżu czerwonego to występowanie rumieniowych grudek z centralnie położonym zrogowaciałym punktem (w miejscu mieszka włosowego) oraz rogowacenie dłoni i stóp. Na grzbietach palców mogą pojawić się zrogowaciałe ogniska przy mieszkach włosowych. Rogowacenie dłoni i stóp powoduje powstanie woskowych, żółtawych lub pomarańczowych zmian, które jeśli są bardzo zaawansowane, mogą powodować powstawanie pęknięć i utrudniać codzienne czynności.

Już na podstawie wywiadu lekarskiego i badania, czyli oglądania zmian skórnych, lekarz może postawić diagnozę. Potwierdzeniem jest wynik badania histologicznego fragmentu tkanki pobranego podczas biopsji zmienionej chorobowo skóry.

Po zdiagnozowaniu tej choroby lekarz określa proces leczenia. Najczęściej obejmuje on stosowanie leków doustnych oraz leków o działaniu miejscowym – najczęściej maści sterydowych lub specjalistycznych opatrunków. Doustnym lekiem z wyboru jest acytretyna wpływająca na odbudowę i rogowacenie naskórka. Ponadto w leczeniu choroby stosowane są metotreksat i cyklosporyna. Leczenie miejscowe jest oparte na natłuszczaniu przy pomocy emolientów chorej powierzchni skóry w celu jej ochrony przed wpływem czynników zewnętrznych potęgujących dyskomfort. Ponadto stosuje się preparaty zawierające w swoim składzie glikortykosteroidy lub retinoidy występujące najczęściej w postaci maści, kremu lub żelu, a także maści o działaniu złuszczającym naskórek. Zawierają one w swoim składzie kwas salicylowy lub mocznik. Leczenie tej choroby jest trudne i długotrwałe, a poprawa kondycji zmienionej chorobowo skóry może trwać nawet kilka miesięcy.

Profilaktyka jest oparta na przestrzeganiu zasad higieny oraz odpowiedniej diety. Należy regularnie myć włosy łagodnymi szamponami, ograniczając przy tym stosowanie lakierów czy pianek do włosów, które używane w nadmiarze mogą przyczyniać się do rozwoju łupieżu. Niezwykle ważna jest odpowiednia dieta, która powinna być oparta na produktach zawierających w swoim składzie witaminy z grupy B, cynk i kwasy tłuszczowe wykazujące korzystne działanie na kondycję skóry. W przypadku niedoborów substancji odpowiadających za prawidłowy stan skóry oraz mieszków włosowych niezbędna jest suplementacja preparatami zawierającymi w swoim składzie optymalne dawki składników odżywczych. Ważną rolę odgrywa również odpowiednie nawodnienie organizmu poprzez spożywanie odpowiedniej ilości płynów, które korzystnie wpływają na stopień nawodnienia skóry.