Koksartroza

Koksartroza to inaczej choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, która ujawnia się zwykle w późnym wieku średnim lub starszym. Charakteryzuje się zaburzeniami wzrostu lub dojrzewania szyjki i głowy kości udowej oraz dysplazją panewki. Dominującym objawem jest ból przy przenoszeniu ciężaru ciała lub przy wykonywaniu ruchów.

Proces zwyrodnienia stawu biodrowego dotyczy początkowo chrząstki, dochodzi bowiem do degeneracji tej struktury. Następnie rozwija się zwłóknienie torebki stawowej, a wzdłuż obrzeża powierzchni stawu tworzą się osteofity. Wtórne zwyrodnienie stawu biodrowego najczęściej jest skutkiem powtarzających się przeciążeń, wrodzonych bądź nabytych zwichnięć, innych urazów, a także otyłości, cukrzycy, hemofilii, nadczynności tarczycy czy zaburzeń metabolicznych.

W przypadku koksartrozy ujawnia się kilka objawów klinicznych, które w połączeniu z badaniami obrazowymi pozwalają na postawienie właściwej diagnozy. Objawy koksartrozy obejmują:
– osłabienie kończyny;
– ból biodra (ból w pachwinie) – jeden z pierwszych oznak koksartrozy, bardzo często promieniuje do odcinka lędźwiowego kręgosłupa czy stawu kolanowego, nasila się podczas obciążania chorej kończyny;
– ograniczenie zakresu ruchomości w stawie, sztywność (narasta przykurcz zgięciowy biodra);
– pojawianie się skurczów mięśni;
– utykanie podczas chodzenia, uczucie bezładu nogi;
– słyszalne trzeszczenia podczas ruchu w stawie biodrowym.

Wszystkie te objawy mogą wpływać na znaczne ograniczenie samodzielnej lokomocji, utrudniając także wykonywanie innych codziennych codzienności. Dodatkowo w zaawansowanych stadiach koksartrozy obserwuje się zmianę długości kończyn dolnych pod postacią skrócenia czynnościowego po stronie chorej.

W pierwszej kolejności przeprowadza się wywiad i badanie fizykalne. Ocenie podlega siła mięśniowa, zakres ruchomości, wzorzec chodu, długość kończyn dolnych. Wykorzystywane są także testy kliniczne, takie jak test Thomasa, test Patricka czy test Mennella. Pozwala to dokładnie ocenić staw i różnicować w zakresie ewentualnie występujących innych schorzeń.

Kolejnym elementem procesu diagnostycznego przy podejrzeniu koksartrozy jest wykonanie RTG stawu biodrowego. Zazwyczaj na zdjęciu rentgenowskim zostaje uwidocznione zwężenie szpary stawowej, a na górnej krawędzi panewki stwierdza się osteofitozę. Widoczne są także zmiany w postaci osteosklerozy oraz cysty w obrębie głowy kości udowej i panewki stawu biodrowego.

Początkowy etap koksartrozy może trwać nawet kilka lat. W tym okresie wielokrotnie może dochodzić do zaostrzeń i remisji objawów. Czas ich trwania oraz częstotliwość, z jaką się pojawiają, determinuje wybór strategii leczenia obejmującego farmakoterapię oraz rehabilitację. Dobór środków oraz stosowanych metod jest całkowicie indywidualny i dopasowany do stanu każdego pacjenta. Stosuje się wysokospecjalistyczne metody kinezyterapeutyczne, fizykoterapeutyczne oraz leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Narastający ból stawu biodrowego prowadzi do konieczności skorzystania z procedur bardziej inwazyjnych. Wśród nich wyróżnia się m.in. endoprotezoplastykę stawu biodrowego. Jest to skuteczna metoda na pozbycie się dolegliwości i stopniowy powrót do trybu życia sprzed choroby. Zabieg polega na resekcji zniszczonego stawu i zastąpieniu go sztuczną konstrukcją, która ma odtworzyć biomechanikę fizjologicznego połączenia kości udowej z kością miedniczną. Operację wykonuje się także w przypadku niektórych urazów, jak np. powikłanie złamania. Po wszczepieniu endoprotezy stawu biodrowego konieczna jest długotrwała fizjoterapia wspomagająca proces gojenia, regeneracji oraz odzyskiwania pełnej sprawności.

Aby zapobiegać koksartrozie, warto dbać o zdrowie stawów poprzez regularną aktywność fizyczną, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz unikanie nadmiernego obciążenia stawów. Ważne jest również unikanie urazów i stosowanie odpowiednich technik podczas wykonywania aktywności fizycznej.